Kamran Həsənlinin aparıcı olduğu "Günəbaxan" verlişində yazarlara münasibəti jurnalistlərin etirazına səbəb olub.
Moderator.az onlardan birinin, tanınmış jurnalist Könül Cəfərlinin mövzu ilə bağlı yazısını təqdim edir:
"Yazarların çıxdığı verilişin “zapis”inə baxdım. Şərif Ağayar deyirdi burada toy havası var. Amma mən deyərdim ki, ANS-də əsl bozbaş havası vardı. Ayrı günlər hansı havanın əsdiyini bilmirəm, amma yazarların iştirak etdiyi “Günəbaxan” verilişində əsl bozbaş havası idi. Təsəvvür edin ki, ölkənin 2 yazarı və 1 jurnalistinı verilişə DƏVƏT ediblər. Mövzu da toylardır. Bu 3 nəfər qələm əhli toyların hazırkı vəziyyətinə etiraz edir. İstənilən mövzunu 2 əks tərəf ilə müzakirə etmək olar. Belə daha MARAQLI olur müzakirə. Maraqlı ha, QIRĞIN demədim. “Günəbaxan” da toy mövzusunu 2 tərəflə müzakirəyə çıxarmaq istəyib. Qələm əhlinə qarşı toyları dəstəkləyən 2 müğənni çıxarıb. Aparıcının yazarlara, xüsusən də Şərif Ağayara qarşı hörmətsizliyinə, aparıcı kimi qeyri-peşəkarlığına heç nə bəraət qazandıra bilməz. Hətta dəridən-qabıqdan çıxdıqları reytinq siyahısı da. Bir kəlmə ilə RƏZALƏT!
Niyə?
1. Mövzu 2 əks mövqe ilə müzakirəyə çıxarılırsa, aparıcı öz mövqeyini sərgiləməməli, mövqe nümayiş etdirməməlidir. K.Həsənli açıq şəkildə müğənnilərin mövqeyini dəstəkləyirdi.
2. Aparıcı hər iki tərəfə eyni münasibət göstərməli və hər iki tərəfin öz fikirlərini açıq şəkildə çatdıra bilmələri üçün şərait yaratmalıdır. K. Həsənli tez-tez yazarları mikrofonu bağlamaqla təhdid edir, diskusiya mədəniyyətini xatırlatmaqla, ziyalı tərəfə psixoloji təzyiq göstərirdi. Hətta məqsədi bu olmasa belə, bu cür hallar qonağa psixoloji təsir edir.
3. Studiyada müğənni tərəfin başda əyləşdirilməsi- yəqin ancaq bozbaş mühitində ola bilər. Qonaqların studiyada harada əyləşməsinin də əhəmiyyəti var. TV etikasına görə, xüsusən də debat fotmatında, yəni əks qütblü müzakirələrdə hər iki tərəfə aparıcıdan eyni məsafədə, eyni stullarda yer ayrılmalıdır. Adətən mövqelər qarşı-qarşıya yerləşdirilir və aparıcı simvolik olaraq hər iki tərəfdən eyni məsafədə dayanır. Bu aparıcının nə qədər tərəfsiz olduğunun göstəricisidir. Çünki bu cür fiziki nüansların da tərəflərə psixoloji təsiri var.
4. Əks olan tərəflərin düzgün seçilməsi də çox önəmlidir. Ən azı intellektual səviyyəsi bir-birinə yaxın olan insanlar cəlb olunmalıdır. Yazar-müğənni debatının nəticəsi “Günəbaxan”dakı kimi rüsvayçılıq olar.
5. Aparıcının funksiyası adından da göründüyü kimi verilişi aparmaqdır. Yəni sual vermək, müzakirənin məcradan çıxmasının qarşısını almaqdır. Əgər dəvət olunan qonaq aparıcıya tabe olmasa belə aparıcı qonağı CƏZALANDIRA BİLMƏZ! Yəni “Günəbaxan”dakı kimi yazarların əlindən mikrofonu dartıb ala bilməz.
6. Aparıcı heç bir halda sosial statusundan, kimliyindən asılı olmayaraq, qonağa qarşı kobud ifadə işlədə bilməz. Əgər belə hal olarsa, həmin aparıcı hörmətsizlik etdiyi qonaqdan və tamaşaçılardan üzr istəməlidir. Əgər aparıcı üzrdən imtina edirsə, TV rəhbərliyi öz şirkətinin nüfuzunu nəzərə alaraq, özü qonaqdan və tamaşaçılardan üzr istəyir. K.Həsənli bir-birindən mikrofonu alan qonaqlar haqqında belə dedi: “Bir-birinizin əlinizdən mikrofonu QAPIRSINIZ”. Hər nə qədər ifadəyə bədii don geyindirməyə çalışsaq da, aparıcının dilindən belə bir kobud ifadənin çıxması qonaqlara qarşı hörmətsizlikdir. Hər halda ədəbiyyatla bağlı veriliş deyildi, nə də aşıq məclisi.
7. Aparıcı verilişə dəvət olunan qonaqları bir-bir tanımalı, fəaliyyətləri, mövzu ilə bağlı mövqeləri haqqında qismən də olsa məlumatlı olmalıdır. Bir aparıcının qonaqların adını bilməməsi ayıb və yenə də qonaqlara qarşı hörmətsizlikdir. Ən ayıbı isə bunu nümayişkar şəkildə elan etməsidir. K.Həsənli “adı nəymiş qardaşın?” deməklə qarşısındakını kiçiltmədi, özünün verilişə nə qədər hazırlıqsız olduğunu göstərdi.
8. Lap Tv jurnalistikanı, efir mədəniyyətini, etik normaları qoyaq bir yana, aparıcı ev yiyəsidir, qonaq isə elə bildiyimiz qonaq. Qonağı çağırıb, sonra əlindən qaşığı dartıb almaq, adını bilməmək AYIBDIR! Harda qaldı bağırdığınız mentalitet?
İndi deyəcəksiniz ki, TV-lər bu gündədir, biz nə edək? Etmək olar. Məsələn, bir yazara bu cür hörmətsizlik edən bir TV-ni bütün ziyalılar, yazarlar, qələm əhli baykot edə bilər. TV-ləri özünüz də tərbiyələndirə bilərsiniz. Amma 5-10 dəqiqəlik efirdə görünmək istəyi tamahınıza və prinsipiallığına üstün gəlməsə..."