Yenixeber.org: İstənilən müharibə üç istiqamətdə aparılır: diplomatik, hərbi və ideoloji sahədə. İkinci Qarabağ müharibəsində Azərbaycan hər üç cəbhədə Ermənistandan güclü idi. Ona görə də cəmi 44 günə düşməni diz çökdürdük. Amma istər 6 həftəlik müharibə vaxtı, istərsə də ondan sonrakı dövrlərdə cərəyan edən hadisələr göstərdi ki, bəzi dövlət və qeyri-hökumət təşkilatları hələ də öz işlərini günün tələbləri səviyyəsində qura bilmir. Onlar dövlət başçısının çağırışlarından və hadisələrin inkişafından çox geri qalırlar. Həmin qurumlardan biri də İnsan Hüquqları üzrə Müvəkkildir. Bu qurum bəzi təşkilatlar kimi hadisələrin arxasınca sürünür. Halbuki son 4 ayda baş verənlər Ombudsman aparatına geniş spektirli fəaliyyət üçün kifayət qədər əsaslar verib. Çünki müharibədə hamı qalib kimi geri qayıtmır. Nə qədər insan həyatını itirir, nə qədər insan itkin düşür.

Hələ əsir düşənləri demirəm. Bax, itkin və əsir düşən insanların taleyinə uğurlu sonluq gətirmək İnsan Hüquqları üzrə Müvəkkilliyin bilavasitə vəzifəsidir. Çox təəssüf ki, Azərbaycanın Ombudsmanı Səbinə Əliyevanın bu sahədəki fəaliyyəti çox zəifdir. Bizim Ombudsmanın fəaliyyəti ermənistanlı həmkarı Armen Tonoyanın iş prinsipləri ilə qətiyyən müqayisəyə gəlmir. Son 4 ayda Tonoyan harda aş, orda başdır. Və bəzən elə çıxışlar edir ki, görürsən bu məsələ heç onun səlahiyyətinə də aid deyil.

Prezident İlham Əliyev bu günlərdə bəyan etdi ki, “10 noyabr anlaşmasından sonra əsir götürülən silahlı ermənilər “hamının hamıya” prinsipi ilə dəyişdirilməyəcək. Əksinə, həmin əsirlər terrorçu kimi Azərbaycan qanunları ilə mühakimə olunacaq”. Cənab Prezidentin bu bəyanatına Ermənistanda ilk reaksiya verən ombudsman Armen Tonoyan oldu. Özü də tipik erməni həyasızlığı ilə. “Armenpress”ə müsahibəsində Armen Tonoyan bu məsələ barədə belə açıqlama verdi: “Bütün erməni əsirləri azad edilməli və Ermənistana qaytarılmalıdır. Bu, dərhal və ilkin şərtlər olmadan edilməlidir”.

İfadələrdəki tonu görürsünüz? Xahiş yox, tələb edir. Əlbəttə ki, Tonoyan qələt edib, başını Paşinyanın dizinə döyür. O, bu cür danışıqları ilə atı daşlığa sürür. Və nəticədə özlərinin işini çətinə salır. Çünki qayda var – bükə bilmədiyin əli öpmək məcburiyyətindəsən. İndiki vaxtda Tonoyan kimilərinin bu ton danışıqları heç kimə, ən əsası da Ermənistana xeyir gətirməz. Müharibənin qanunlarına görə qaliblərdən tələb yox, xahiş edilə bilər. Hələ o xahişi də baxır kim edə bilər. Amma hər halda Tonoyan o statusda deyil. Hələ demirəm ki, bu xahişi Paşinyan da etsə, Bakı onu eşitməyəcək. Çünki prezident İlham Əliyev dəfələrlə söyləyib ki, “Mən qarşı tərəf kimi yalnız Rusiyanı tanıyıram”. Deməli, Azərbaycandan bu xahişi ancaq və ancaq Vladimir Vladimiroviç edə bilər. Bu məsələnin bir tərəfi.

Lakin məni narahat edən məsələnin digər tərəfidir. Niyə Səbinə Əliyeva çıxıb demir ki, “ay tünbətünün oğlu, Birinci Qarabağ müharibəsində itkin və əsir düşmüş 800-dən çox, İkinci Qarabağ müharibəsində isə 100-ə yaxın Azərbaycan vətəndaşlarını geri qaytarın, sonra xahişinizi edin”. Kimə deyirsən. Ombudsmanımız bu cür “siyasi” işlərə qarışmır. Onun bacardığı ən yaxşı iş əsirlikdən geri dönən insanlarla şəkil çəkdirməkdir.

Həə, bir də yadıma düşdü. Səbinə xanımın qanunları pozmaq şakərliyi də var. Xatırlayırsınızsa, karantinin şıdırğı vaxtında həyat yoldaşı Siyavuş Novruzovla birgə Ramiz Mediyevin nəvəsinin toyunda qəşəngcə əylənib, çoxlu şəkil çəkdirmişdi. Heç buna görə facebook səhifəsində yalandan olsa da, üzr də istəmədi. Amma Səbinə xanımın əri Siyavuş müəllim dedi ki, “Mən kişiyəm, çağrılan yerə də gedirəm”. Doğrudur, o məsələyə görə Siyavuş müəllim bəzi imtiyazlardan və postlarından məhrum oldu. Amma Səbinə xanım 200 manat cərimə ilə “işi bağladı”.

Nə isə, Səbinə xanım… Deməyim odur ki, Arman Tonoyana baxıb gözünüzə su verin. Nə olar informasiya aclığı çəkən mətbuatımızı, əsasən televiziyalarımızı arada başınıza yığın, həm bir az danışın, həm də şəkil çəkdirin. Qoy, dünya görsün ki, Azərbaycanda Ombudsman aparatı var.

Onsuz da Avropadakı bəzi qurumlar insan haqları ilə bağlı əl-ayağımızı yeyir. Bu həm də, onlara bir cavab olardı. Hələ onu demirəm ki, siz gərək çoxdan Avropanın insan haqları məhkəməsinə və digər insan haqları institutlarına müraciətlər etməliydiniz. Azərbaycan həqiqətlərini onların gözünə soxmalıydınız və bitərəfli mövqelərinə görə ən azı etirazınızı bildirməliydiniz.

Hələ onu demirəm ki, Gəncədə, Mingəçevirdə, Bərdədə, Tərtərdə, Yevlaxda və digər bölgələrimizdə ermənilərin təcavüzü nəticəsində ölən körpələrin, qadınların və digər dinc sakinlərin hüquqlarını müdafiə etmək sizin birbaşa səlahiyyətinizə aid məsələdir. Vətəndaşlıq borcunu bir tərəfə qoyuram. Çünki çoxları kimi siz də azərbaycanlı olmaqdan, daha çox Avropalı kimi olmaq və görünmək istəyirsiniz. Bunu ona görə deyirəm ki, Ramiz Ənvəroviçin nəvəsinin toyunda Səbinə xanımın taxdığı “yevropeyski” zinyət əşyalarının və əlbisənin ən azı 30-40 min manat qiyməti vardı. Bu “summa” isə mənim kimilərin 10-15 illik mirzəlik haqqına bərabərdir.

Nəhayət, Səbinə Əliyevadan və onun kimi yüksək çinli məmurlardan soruşmaq istəyirəm bəs niyə axı? Gərək hər məsələyə dövlət başçısı münasibət bildirsin? Hər gədənin ağzından Prezident vursun? Bəs onda bu qədər qurumlar, bu qurumlardakı o qədər rəhbərlər, o rəhbərlərin ətrafındakı bir “düjün” məmur ordusunun vəzifəsi nədir? İşıqlı kabinetlərdə oturub, bahalı maşınlarda gəzib, kasıb-kusubun ödədiyi vergilər hesabına yüksək məbləğdə maaş almaq? Və arada bir təbəssüm edərək şəkil çəkdirmək? Məncə yox. Bu gün hər birimiz öz sahəsində müsəlləh əsgər olmalıdır. Ən başlıcası və hər kəs sözdə yox, əməldə Prezidentə və xalqa sədaqətini sübut etməlidir… Elə deyilmi, Səbinə xanım?!...

Surxay Atakişiyev/konkret.az