Aprelin 28-dən Azərbaycana 10 və daha öncə istehsal olunmuş avtomobillərin gətirilməsi qadağan edilib. Nazirlər Kabinetinin 94 saylı qərarının əsaslandırılmasında adamların sağlamlığının, ətraf mühitin qorunmasının, atmosferə zərərli maddələrin atılmasının və ekoloji vəziyyətin yaxşılaşdırılmasının vacibliyi göstərilib. Qeyd olunur ki, statistik məlumatlara görə, Azərbaycanda 1,4 milyondan çox minik avtomobili var ki, bunların da 80% – dən çoxu (1,3 milyon) istehsal müddəti 10 ildən çox olan nəqliyyat vasitələridir. Nazirlər Kabineti ölkə ərazisində köhnə avtomobillərin sayını azaltmaqla havanın çirkli tullantı qazlardan təmizlənməsinə nail olmaq istəyir.

Ancaq sual yaranır: məlum olduğu kimi, istehsal tarixi 10 il və ya daha çox olan bütün avtomobillər yol polisinin Diaqnostika mərkəzlərində texniki baxışdan keçməlidir. Texniki baxışın gecikməsinə və ya məlumat bazasında texniki xidmətin aparılmasına dair qeydin olmamasına görə sürücü 20 manat cərimə edilir. Eyni zamanda texniki xidmət zamanı avtomobillərin mühərriklərindən çıxan qaz tullantılarının tərkibi mütləq yoxlanılır, əgər tullantı normaya uyğun deyilsə, belə maşın istismara buraxılmamalıdır. Yəni, ölkədə istifadə olunan bütün avtomobillər nəzəri olaraq atmosferi çirkləndirmir. Lakin Nazirlər Kabineti hesab edir ki, köhnə avtomobillər ekologiyaya təhlükə yaradır  və bu cür avtomobillərin idxalının qadağan edilməsi barədə qərar qəbul edib.

Ziddiyyətin səbəbi nədir? Bəlkə ondadır ki, 2020-ci ildə Bakıda Sədərək bazarının yanında tikilmiş, müasir diaqnostika aparatları ilə təchiz edilmiş Baş Yol Polisi İdarəsinin Diaqnostika Mərkəzi boşdur?

Adının açıqlanmasını istəməyən oxucu martın əvvəlində Sədərəkdəki Diaqnostika Mərkəzində avtomobilini yoxlatdırıb. O, Turan-a bildirib ki, beş texniki baxış xətti olan böyük zal boşdur, girişdə bir neçə gənc işçi var: “Yaxınlıqda inzibati korpus yerləşir, sürücülər avtomobillərini park edirlər və dərhal da dəhlizdə növbətçi zabitin göstərdiyi kabinetə gedirlər. Orada məndən 120 manat istədilər, mən 100 manat verdim. İki dəqiqə ərzində avtomobili yoxlamadan müfaviq normalara uyğun və istifadəyə yararlı kimi məlumat bazasına daxil etdilər”.

Beləliklə, oxucu öz avtomobilini “yoxladıb”, bu xidmət 100 manata (dövlət rüsumları da daxildir) başa gəlib.

“Əgər maşının qanuni yoxlanmasına israr etsəydim, mütləq 2-3 nasazlıq tapacaqdılar ki, onların aradan qaldırılması üçün bir neçə gün vaxt və yüz manata yaxın pul itirərdim. Sonra yenidən Diaqnostika Mərkəzinə gələcəkdim və avtomobilin ikinci testi uğurla keçəcəyi və ya məni yenidən təmirçilərə göndərib-göndərməyəcəkləri məlum deyil. Onlara dərhal yüz manat vermək və məsələni dəqiqələr ərzində həll etmək daha yaxşıdır”, deyə oxucu bildirib.

Bakililar İnternet forumunda Zlaw yazır: “Səhər saat 8.20-də yol polisinə (Sədərək) gəldim. Yanğınsöndürən soruşdular. Tibbi yardım çantası var? Deyirəm ki, yoxdur. O zaman 5 nömrəli kabinetə gedin. 100 manat istədilər, 90 manat verdim, 5 dəqiqədən sonra talon aldım, belə oldu”.

Faktiki olaraq, Azərbaycanda avtomobillərin icbari texniki baxışı aparılmır, Diaqnostika mərkəzlərində yalnız pulun sürücülərin cibindən çıxıb orada çalışan bir neçə zabitin cibinə getməsi baş verir. Bunun təsdiqini hər gün Azərbaycan yollarında görmək olar, qonaqlar 20-30 il öncəki sovet və digər avtomobillərin bolluğuna heyran qalırlar. Bəziləri dəhşətli vəziyyətdədir, köhnə əyilmiş “Jiguli”lərin damında metal qırıntıları daşınır, tullantı borusundan qara tüstü çıxır…

Azərbaycanda həqiqi icbari texniki baxışın olmaması Nazirlər Kabinetinin rəsmi saytında dərc edilmiş, köhnə avtomobillərin idxalına qoyulan qadağanın əsaslı olmasını bir daha sübut edib.

Əgər prosedur formal və korrupsiya ilə aparılırsa, niyə dövlət sürücülərdən məcburi texniki xidmətdən keçməyi tələb edir? 2022-ci ilin oktyabrından nəqliyyat vasitələrinin icbari texniki baxışının ləğv olunduğu digər ölkələrdən nümunə götürmək daha yaxşı deyilmi?

Turan Dövlət Yol Polisinin ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin baş inspektoru Mübariz Ağayevə (012 5908107) dəfələrlə zəng edib, lakin telefon cavab vermir. Bütün avtomobillər üçün icbari texniki baxış olduğu halda köhnə maşınların idxalına qoyulan qadağanın səbəbi barədə sualı qurumun elektron ünvanına sual göndərdik. Cavab yoxdur.