Ermənistan Milli Təhlükəsizlik Strategiyasının hazırlanması prosesinə başlayıb.

Baş nazir Nikol Paşinyan parlament saatında çıxışı zamanı belə deyib. “Biz artıq Strategiyanın hazırlanmasına başlamışıq. Lakin onun tamamlanmasına dünyada daim dəyişən vəziyyət mane olur”, - Paşinyan bildirib. Onun sözlərinə görə, artıq bu məsələnin həlli üçün ekspert qrupu yaradılıb. “Strategiyanın qəbulundan sonra vəziyyət kəskin şəkildə dəyişə bilər və sənəd öz aktuallığını itirər. Hətta ünsiyyətdə olduğum dünya liderləri də gələcəyi dəqiq proqnozlaşdıra bilmirlər”,-deyə hökumət başçısı əlavə edib.
Bundan başqa, Paşinyan xüsusilə də “Ermənistan bloklara qoşulmayan ölkə olmalıdırmı?” kimi mühüm suallara konkret cavabların olmadığına diqqət çəkib. “Bu, sadə sual kimi görünür. Lakin mən birbaşa bildirirəm ki, bu gün dəqiq cavabım yoxdur”, - deyə Paşinyan bildirib.
Qeyd edək ki, Ermənistanın Milli Təhlükəsizlik Strategiyası 2007-ci ilin yanvar ayında prezident Robert Köçəryanın rəhbərliyi ilə qəbul edilib. Bu sənəd ölkənin milli təhlükəsizlik doktrinası sayılır. 2020-ci ildə Nikol Paşinyanın təşəbbüsü ilə Milli Təhlükəsizlik Strategiyasının mətninə əlavə və dəyişikliklər edilsə də, doktrinanın ümumi məzmunu Azərbaycana qarşı ərazi iddiaları, müharibə çağırışları və Qarabağda separatçılığa dəstəyi ifadə edən maddələrdən ibarətdir.
Hazırda Ermənistanın Milli Təhlükəsizlik Strategiyası Azərbaycanla sülh müqaviləsinin imzalanmasında əsas maneələrdən biridir. Ermənistanın konstitusiyasından əlavə, bir sıra hüquqi-normativ aktlarına, o cümlədən Milli Təhlükəsizlik Strategiyasında Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü və dövlət suverenliyini təhdid edən maddələrə xitam verilməlidir. Yalnız bundan sonra iki ölkə arasında sülh sazişinin mümkünlüyündən danışmaq olar.
Ermənistanın Milli Təhlükəsizlik Strategiyasının 3-cü hissəsi “Dağlıq Qarabağ Respublikası” adlanır. Orada qeyd edilir: “Hər hansı yekun razılaşmanın və ya yekun sənədin Qarabağ tərəfinin də razılığını alması prinsipindən daima çıxış edərək Ermənistan yalnız “Dağlıq Qarabağ Respublikası”nın faktiki mövcudluğunun dönməz reallığını möhkəmləndirməyə yönələcək həll variantlarını məqbul hesab edir. “Dağlıq Qarabağ”ın Ermənistanla ərazi əlaqələri olmalıdır. Onun təhlükəsizliyinə zəmanət verilməlidir”.
Göründüyü kimi, adıçəkilən sənədin məzmunu Azərbaycanın milli təhlükəsizliyinə, konstitusiya quruluşuna və ərazi bütövlüyünə qarşı yönəlib. Ona görə də Ermənistan Konstitusiyasının mətninin yenilənməsi ilə kifayətlənmək olmaz. Ermənistan hakimiyyəti ölkənin Milli Təhlükəsizlik Strategiyasını və Hərbi Doktrinasını tamamilə yenidən yazmalıdır. Nikol Paşinyanın açıqlaması onun sülh sazişi imzalanana qədər yeni Milli Təhlükəsizlik Strategiyasını qəbul etmək niyyətindən xəbər verir. Lakin sözügedən doktrinanın mətninin dəyişdirilməsi yalnız Azərbaycanla sülh müqaviləsi imzalamaq məqsədi daşımır.

Paşinyan Ermənistanın Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatından çıxacağını istisna etmir. Hətta Baş nazir KTMT-ni “sabun köpüyü” adlandırıb və Ermənistanın bu təşkilatın sıralarını tərk edəcəyi təqdirdə, bir daha geri qayıtmayacağını deyib.

Bu baxımdan, Ermənistanın KTMT-dən çıxdıqdan sonra neytral dövlət statusunda qalacağı, yoxsa NATO-ya inteqrasiya kursuna üstünlük verəcəyi ilə bağlı sual aktual mövzuya çevrilib.

Paşinyan bu sualın dəqiq cavabını verməkdən yayınsa da, Rusiyanın təhlükəsizlik sistemindən uzaqlaşmağı qarşıya məqsəd qoyub. KTMT-nin ərazisi kollektiv təhlükəsizlik regionu adlanır və Rusiyanın hərbi-siyasi təsir dairəsi hesab edilir.

Ermənistanın KTMT-ni tərk etməklə kollektiv təhlükəsizlik regionunun sərhədlərindən kənara çıxmaq istəyir. Bundan sonra Ermənistan neytral dövlət statusu qazana bilər.

Lakin İrəvandan gələn rəsmi açıqlamalar Ermənistanın daha çox Qərbin “təhlükəsizlik çətiri” altına daxil olmaq niyyətindən xəbər verir.

Bu isə həm ikitərəfli müqavilələr, həm də NATO-ya üzvlük proqramlarına qoşulmaqla həyata keçirilə bilər. Lakin Paşinyan Milli Təhülkəsizlik Strategiyasının hazırlanmasına dünyada dəyişən vəziyyətin mane olduğunu deməklə bu prosesin tezliklə yekunlaşmayacağına işarə edir. Görünür, Ermənistan rəhbərliyi yeni dünya düzəninin formalaşmasını, yaxud onun ilkin istiqamətlərinin müəyyənləşməsini gözləyir. Ən azı Ukrayna müharibəsində qalib və məğlub tərəflərin məlum olması Ermənistana öz milli təhlükəsizlik doktrinasında neytral, yoxsa Avroatlantik Məkana inteqrasiya kursunu seçməyə imkan verəcək.

Müşfiq Abdulla/"Cebhe.info"/