ABŞ Prezidenti Donald Trampın Marko Rubionu dövlət katibi postuna seçməsi Ankarada narahatlıq doğuran qərar kimi qiymətləndirilir.

Rubionun Türkiyəyə dair sərt mövqeyi və keçmişdəki bəzi siyasi addımları iki ölkə arasında gələcək münasibətlərin çətinləşəcəyinə işarə edir. “Middle East Eye” qəzetinin Türkiyə bürosunun rəhbəri Raqip Soylunun sözlərinə görə, Rubionun bu təyinatı Türkiyə ilə ABŞ arasında mövcud əlaqələrə mənfi təsir göstərə bilər.

Bu iddianı dəstəkləyən 4 mühüm səbəb göstərilir:

1. Gülənçilərlə əlaqələri dəstəkləyir

Rubio uzun müddətdir ki, gülənçilərlə, o cümlədən ABŞ-da yaşayan və Türkiyədə arzuolunmaz şəxs elan edilən keçmiş basketbolçu Ənəs Kanterlə əlaqələrini davam etdirir. Türkiyə hökuməti Gülən hərəkatını 2016-cı ildəki dövlət çevriliş cəhdinin təşkilatçısı kimi tanıyır və bu hərəkatı terrorçu təşkilat olaraq təsnif edir. Rubionun bu qrupla əlaqələri Türkiyə hökumətinin diqqətindən yayınmır və ABŞ-Türkiyə münasibətlərində yeni gərginlik ocağına çevrilə bilər.

Marko Rubio və Ənəs Kanter

2. Türkiyənin Suriyadakı əməliyyatlarına qarşı mövqeyi

2019-cu ildə Türkiyənin Suriyadakı hərbi əməliyyatlarına qarşı açıq şəkildə çıxış edən Rubio, həmin vaxt Trampın ABŞ qoşunlarını Suriyadan geri çəkmək qərarını da sərt tənqid etmişdi. Onun fikrincə, Türkiyənin Suriyadakı fəaliyyəti regionda sabitliyi pozur və kürdlərin təhlükəsizliyini təhdid edir. Bu mövqe, Ankaranın regionda öz təhlükəsizliyini qorumaq üçün həyata keçirdiyi əməliyyatları dəstəkləyən siyasətinə ziddir.

3. Maduro-Ərdoğan münasibətlərinə tənqidi yanaşması

Rubio, Türkiyə ilə Venesuela arasındakı yaxın münasibətləri dəfələrlə tənqid edib. Ərdoğan və Maduro arasındakı əlaqələri “narahatedici” kimi xarakterizə edən Rubio, Türkiyənin Venesuela ilə iqtisadi və siyasi əməkdaşlığını dəstəkləməyib. ABŞ-ın Venesuelaya qarşı tətbiq etdiyi sanksiyalar fonunda Türkiyənin Venesuelaya göstərdiyi dəstək ABŞ-Türkiyə münasibətlərində ikir ayrılığına səbəb olub və Rubionun bu məsələdə sərt mövqeyi iki ölkə arasındakı diplomatik çətinlikləri daha da artıra bilər.

4. Türkiyəni avtoritar rejimlərlə müqayisə etməsi

Rubio, Türkiyəni Rusiyaya, Çinə və Venesuelaya bənzədərək, bu ölkələri avtoritar idarəçiliklə idarə olunan dövlətlər kimi xarakterizə edir. Onun bu baxışı Ankarada mənfi qarşılanır, çünki Türkiyə rəsmiləri ölkəni demokratik dəyərləri qoruyan bir dövlət kimi təqdim etməyə çalışır. Rubionun bu yanaşması onun dövlət katibi olduğu təqdirdə Türkiyə ilə ABŞ arasındakı siyasi dialoqu çətinləşdirə bilər.

Bu təyinat Ankaranın ABŞ-la gələcək münasibətlərini necə quracağına dair yeni suallar yaradır. Türkiyə tərəfi Rubionun mövqelərini diqqətlə izləyir və onun dövlət katibi postunda fəaliyyət göstərəcəyi halda Türkiyə-ABŞ münasibətlərinə təsir göstərəcəyini proqnozlaşdırır./musavat.com