ƏƏSMN “işsiz” uçotunda olan xanımın 3 əmək müqaviləsini “tapıb,

İqtisadiyyat Nazirliyi heç bir müqavilə aşkar etməyib

Pandemiya dönəmində hökumətin başlıca işi əhalinin sağlamlığının tibbi yöndən qorunması ilə yanaşı, onların sosial yöndən müdafiəsinin həyata keçirilməsini təşkil etməkdir. Bu məqsədlə 600 min vətəndaşa aylıq 190 manatlıq sosial yardım verilməsini Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi (ƏƏSMN) dövlət büdcəsindən ayrılan vəsait hesabına iki ay təmin edib. Yardımdan qıraqda qalan vətəndaşlar elə əsassız “əsaslar” ilə üzləşib ki, adamın “əli üzündə qalır”. Təsəvvür edin, ailə qurmayan şəxsə “həyat yoldaşının işləməsi”nə görə imtina “sms”-i gəlib. Yaxud 19 yaşlı şəxsin “ 30 yaşlı övladının “ gəliri ilə yardımsız qalması “əsaslandırılıb”. Düzdür, faiz hesabı ilə götürəndə belə halları nəzərə almamaq da olar, amma, söhbət İNSANdan gedir axı! Sosial yardım məsələsində fərdi yanaşma önəm daşıyır, haqq edən bir nəfər də olsa, yardımdan qıraqda qalırsa, dövlətin və onun başçısının sosial siyasətinə “kölgə düşür “.



Bakı şəhəri, Xətai rayonu, Neapol küçəsi -18A, m.11 ünvanında yaşayan S. Hüseynovanın “sosial yardım”dan qıraqda qalması da olduqca məntiqsiz və hökumət adına utancvericidir. 2020-ci ilin aprelin 7-ə kimi Xətai rayonunda “işsiz” uçotunda olan xanım NK-nın həmin 7 aprel 2020 tarixli qərarı ilə sosial yardım verilməsi nəzərdə tutulan şəxslərin siyahısından qıraqda qalıb ki, adına aktiv əmək müqaviləsi aşkarlanıb və 7 aprel tarixindən “işsiz” statusu daşımır! (?) Özbaşınalığı təsəvvür edirsiniz? Ali təhsilli şəxs on illərdir ƏƏSMN vasitəsilə iş axtarır və. ..düz pandemiya ilə bağlı işsiz vətəndaşlara sosial yardımın verilməsi haqqında qərar qəbul olunan gün – 7 aprel 2020-ci ildə “iş tapır”, statusunu ƏƏSMN ləğv edir. “Sosial yardım” dələduzluğu göz önündə olsa da, bağlantılı qurumlar yardıma ehtiyacı olan vətəndaşın şikayətini qanuna zidd olaraq barəsində şikayət edilən Dövlət Məşğulluq Xidmətinə göndərib və hər dəfə “aşkarlanan” “aktiv əmək müqaviləsi”nin sayı artıb. Sonuncu dəfə işsiz xanıma 3 (!) yerdə işlədiyi bildirilib.



Əlacsız və yardımsız qalan xanım İqtisadiyyat Nazirliyindən iş yerini itirməyə görə yardım ödənilməsini istəyəndə növbəti özbaşınalıqla üzləşib . DİN-dən İqtisadiyyat Nazirliyinə daxil olan şikayətə cavab olaraq yanındakı Vergi Xidməti 01.04.2021 tarixli məktubla bildirib ki, pandemiyanın ölkənin biznes mühitinə , məşğulluq məsələlərinə və sahibkarlıq subyektlərinə mənfi təsirini azaltmaq məqsədilə fəaliyyəti müvəqqəti dayandırılmış sahələrdə çalışan muzdlu işçilərə əmək haqqı ödənişləri və fərdi sahibkarlara dəymiş zərərin müəyyən hissəsinin dövlət hesabına qarşılanması üçün maliyyə dəstək proqramı hazırlanmışdır. ”Proqrama əsasən , pandemiyadan zərər çəkmiş sahələrdə ƏMƏK MÜQAVİLƏSİ ilə çalışan muzdlu işçilərə əmək haqqının müəyyən hissəsinin ödənilməsi nəzərdə tutulmuşdur “. Bəs niyə bu proqramdan “3 işini” birdən itirən xanıma pay düşməyib? Sualın cavabını sonrakı qeyd açıqlayır : “ DÖVLƏT VERGİ XİDMƏTİNİN İNFORMASİYA SİSTEMİNDƏ MUZDLU İŞÇİ KİMİ QEYDİYYATINIZ AŞKAR EDİLMƏMİŞDİR “.



Vətəndaş çaşıb, yoxsa, İqtisadiyyat və Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi nazirlikləri? Biri illərdir iş axtardığı vətəndaşa bir günün içində 3 iş yeri “tapır”, o biri nəinki 3, heç bir işinin olmadığını bildirir. Belədə deyiblər, ayının min oyunu var, hamısı bir armudun başında. 2 gün qabaq İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Dövlət Vergi Xidmətinin rəis müavini İlkin Vəliyev elə cavab verib ki, əvvəlkini yalanlayır. 3-cü dərəcəli vergi xidməti müşaviri vətəndaşa bir ildən də çox vaxt keçəndən sonra 30.01.2019 tarixli VÖEN “tapıb”. Amma sahibkarlara maliyyə dəstəyinin göstərilməsinə dair qaydalara əsasən, 2019-cu ildə vergiləri, məcburi dövlət sosial sığorta , işsizlikdən sığorta haqları üzrə dövlət büdcəsinə ödəniş müəyyən edilmədiyindən “zorən sahibkar” xanıma maliyyə dəstəyi göstərilməsinin nəzərdə tutulmadığı vurğulanıb. Dövlət (xidməti ) səviyyəsində özbaşınalıq, dələduzluq göz önündədir, sadəcə hüquqi qiymət verən yoxdur. Baş prokurorluq, Bakı şəhər prokurorluğu faktla bağlı araşdırma



aparmaq yerinə, bir ildən çoxdur gah vergi, gah məşğulluq xidmətlərinə özbaşına cavablar verməyi tapşırır. Ay məmurlar, kiminsə adına VÖEN varsa, mütləq bu barədə şəhadətnaməsi də olmalıdır. Məktubla VÖEN, şəhadətnamə verilmir! Eyni zamanda, vergiyığanlar bir gün bəyannaməni gecikdirən kimi cərimə tətbiq edirlər, dəbbə pulu hesablayırlar , həbslə hədələyirlər . İndi, necə olur, fərdi sahibkar 3-cü ildir vergi ödəmir, sığorta haqları ödəmir, heç kim ona “gözün üstə qaşın var” demir. Uzağa getməyə ehtiyac yoxdur , üç-dörd il qabaq Ağsuda soğan-sarımsaq qurudan xanımları qoçaq vergi müstəntiqləri axşama kimi “damlamışdılar” ki, vergi uçotuna dayanmadan torpağı əkib-becəriblər! (?) Yəni, elə nağıl danışın ki, bir az inandırıcı olsun. Yoxsa, “şap elə bilir şupdadı, şup elə bilir şapdadı; nə şapdadı, nə şupda”.

Heçdən üç iş yeri, üçdən heç nə “tapan” məşğulluq və vergi xidmətləri axtarışlarını sosial-iqtisadi sahənin inkişafına yönləndirsələr , belə saxta tapıntılara da ehtiyac qalmaz.

Məğrur Bədəlsoy