Manatın devalvasiyası və kreditlərin azaldılması bu qərarın verilməsi ilə nəticələnib; kreditlər yalnız dollarla verilir

“Unibank”da maaşlar azaldılıb. “Gündəm xəbər”in əldə etdiyi məlumatda iddia olunur ki, bank işçilərin maaşını kəsib, iş vaxtını da azaldıb. Manatın devalvasiyası və kreditlərin azaldılması bu qərarın verilməsi ilə nəticələnib. İşçilərin əmək haqlarından 100 manat azaldılıb. Bununla bankın ümumi sektorunda gedən işlərin ürəkaçan olmadığı qənaətinə gəlmək olar.

Mənbə deyir ki, “Unibank” kredit kartlarını dollarla verməyə başlayıb. Bu barədə sosial şəbəkə istifadəçiləri də yazıb. Onlar ölkədaxili alış-verişin manatla aparıldığı halda, kredit kartlarının dollarla verilməsinə etiraz ediblər. Artıq 1 aya yaxındır ki, kredit kartlarının hamısı dollarla verilir. “Unibank”ın kredit kartları həm də pulu nağdlaşdırmağa imkan verir. Lakin konkret olaraq alqı-satqıdan söhbət gedirsə, Azərbaycan daxilində alqı-satqı yalnız manatla həyata keçirilə bilər. Amma bu məsələdə qanunvericilikdə də problemlər var.

Digər məsələ ondan ibarətdir ki, əgər Mərkəzi Bank fevral ayının sonuna kimi xarici valyutada verilən kreditlərin həcminə limitlər tətbiq edirdisə, bu limitlər aradan qaldırıldı. Bu isə banklara sözügedən istiqamətdə kreditləşmə siyasətini həyata keçirməyə imkan yaradır. Bu vətəndaş üçün təbii ki, problem yaradır və dollar bahalaşacağı təqdirdə vətəndaşların ziyanına olur. Amma bank prizmasından yanaşanda burada heç bir hüquq pozuntusu yoxdur. Banklar bununla öz gələcək fəaliyyətlərini sığortalayırlar.

Xarici valyuta ilə kreditin verilməsi qanunla qadağan olunub. Ümumən xarici valyutada kreditin verilməsi Konstitusiyanın 19-cu maddəsinin III hissəsinə və Mülki Məcəllənin 439.1-ci maddəsinə ziddir. Buna görə də hansısa bankın manatla kredit verməkdən imtina etməsi ümumən kredit verməkdən imtina etmək deməkdir. Kredit verməyən bank isə bank deyil. Onda fəaliyyəti də dayandırılmalıdır.

Ancaq onu da deyək ki, “Unibank” indiyə qədər bankdan ABŞ dolları ilə kredit götürmüş müştərilərinə ödənişlərdə güzəşt edir. Söhbət hazırda qaytarılan dollar kreditlərinin illik faiz dərəcəsinin azaldılmasından gedir.

Belə ki, “Unibank”dan 24 aya qədər kredit götürənlərə 2%, 24 aydan artıq kredit götürənlərə isə 4% endirim edilir. Amma bundan sonra ödənişlərdə gecikmə olarsa endirim ləğv edilir. Yeri gəlmişkən, faiz dərəcəsinin azaldılması üçün müştərinin kredit tarixçəsində gecikmə olmamalıdır. Güzəştlərdən faydalanmaq üçün bankın filialına yaxınlaşmaq lazımdır. Müddət artırıla da bilər.

“Unibank”ın müsbət tarixçəli müştəriləri dollarla götürdükləri kreditlər üzrə ödəniş müddətini də artıra bilərlər. Belə ki, müqavilə müddətinin bitməsinə qalan vaxtın yarısı qədər müddət artırılır. Yəni, kiminsə ödənişinin bitməsinə 2 il qalıbsa, o, qalan məbləği 3 il müddətinə də qaytara bilər. Bu məsələ də filiala yaxınlaşmaqla həll olunur.