Generalı 20 milyon üçün «vurur»lar; Ziya Məmmədovla
Heydər Əsədovun DYP-yə hücumunun pərdəarxası

Azərbaycan Respublikası Hesablama Palatasının Daxili İşlər Nazirliyinin Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsinin fəaliyyətində bir sıra nöqsanlar aşkar etməsi və bunu ictimaiyyətə açıqlamaqla bərabər, rəsmi hesabata daxil edilməsinin kökündə hakimiyyətdaxili mövqe qarşıdurması dayanır. Bu sözləri adının çəkilməsini istəməyən Dövlət Yol Polisinin əməkdaşlarından biri deyib. Müsahibimizin sözlərinə görə, Palatanın sədri Heydər Əsədov bu məsələdə təkcə özünün deyil, həm də qudası olan nəqliyyat naziri Ziya Məmmədovun (adıçəkilənlər bir neçə il əvvəl qohum olublar. Ziya Məmmədovun oğlu Heydər Əsədovun qızı ilə ailə həyatı qurub-savash.info) maraqlarını qorumaq istəyib. Ona görə də Dövlət Yol Polisi haqda açıqlanan məlumatın kökündə bir qərəzin olduğunu söyləmək çətin deyil. Çünki hesabatda qeyd olunan və guya mənimsəmələrin aradan qaldırılması üçün yer alan məqamlar səmimi niyyətdən doğmayıb. Bunlar sırf mühasibatlıq xətaları olub. Və aradan da qaldırılıb.
Amma Palata Milli Məclisin tribunasından bunu qərəzli və qabarıq fonda yaymaqla, əsl niyyətlərinin səlahiyyətləri çərçivəsində gördükləri işə deyil, gizli maraqlara söykənmələrini göstərmiş oldular. Palatanın, daha dəqiqi, Heydər Əsədovun buradakı marağı ondan ibarətdir ki, Dövlət Yol Polisinin sərəncamında olan bir sıra sahələrin alınıb, qudasının rəhbərlik etdiyi Nəqliyyat Nazirliyinə verilməsi təmin edilsin. Ona görə də təxminən 6 aya yaxındır ki, elə təəssürat yaradırlar ki, guya Yol Polisi İdarəsi yalnız və yalnız mənimsəmələr və ya digər qanunsuz işlərlə məşğuldur. Və yaxud vəzifə öhdəliklərinin üzərindən gələ bilmir və sair. Ancaq bu, belə deyil. Ziya Məmmədovun DİN Yol Polisinin sərəncamında olan bir neçə sahəni, o cümlədən texniki baxışı sahəsini ələ keçirmək cəhdləri fayda verməyəcək. Çünki ölkə rəhbərliyi də belə vasitələrlə hansısa mövqeyə sahiblənmək istəyənlərə imkan verməz. Tam əksinə, daxildə xoşagəlməz hallara şərait yaradanlar daha da ağır şəkildə cəzalandırıla bilər.».
Müsahibimiz deyir ki, Ziya Məmmədovun və ya onun qudası Heydər Əsədovun məqsədi nə Yol Polisində, nə də texniki baxış xidmətində neqativ halları aradan qaldırmaq deyil: «Bəli, etiraf etmək lazımdır ki, texniki baxış xidmətində bəzi problemlər var. Əgər təkcə Bakıda 1,5 milyona yaxın maşın olduğunu nəzərə alsaq və bunun bir ay müddətində texniki baxışdan keçirilməsi nəzərdə tutulursa, o zaman bəzi problemlərin olması qaçılmazdır. Ancaq qudaları bu deyil, bu sahədəki maliyyə maraqlandırır. Əksi olsaydı, o zaman baxın Ziya Məmmədovun tabeliyindəki müəssisə və təşkilatların durumuna. Hər biri haqda cəmiyyətdə çox mənfi rəy var. Korrupsiya, rüşvət, anarxiya, üstəlik, vətəndaşları döymək, təhqir etmək və sairlərin hamısı Nəqliyyat Nazirliyi sistemində acınacaqlı vəziyyətdədir.
Ziya Məmmədov hələ bir müddət əvvəl bəzi QHT-ləri də bu oyuna qataraq, qaranlıq maraqlarını təmin etməyə çalışır. O, təkcə texniki baxış xidməti prosesi zamanı təkcə yol vergisi üzrə alınan, daha doğrusu, il ərzində toplanan 20 milyona yaxın vəsaiti və digər rüsumları nəzərə alaraq, elə bilir ki, burada il ərzində daha çox 20 milyonlarla manat vəsaiti mənimsəyə biləcəklər. Bəli, ortadakı dava pul davasıdır. Ancaq onlar unudur ki, həmin vəsaitlər DYP-nin hesabına deyil, banklar vasitəsiylə dövlət xəzinəsinə ödənilir».
Məlumatlı şəxs bu və ya digər məsələlərlə bağlı çox ilginc fikirlər də səsləndirib. Amma qarşı tərəflə danışa bilmədiyimizdən yazmadıq. Xatırladaq ki, Hesablama Palatası aprelin əvvəlində Milli Məclisdə hesabat verib. Həmin hesabatda Yol Polisi haqda yer tutan məlumatı qısa ixtisarla təqdim edirik: «2012-ci ildə Hesablama Palatası Vergilər Nazirliyi ilə birgə Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsi tərəfindən dövlət rüsumlarının, cərimələrin, digər icbari ödənişlərin, habelə xüsusi vəsaitlər üzrə daxilolmaların qanunvericiliyə uyğun hesablanılması və ödənilməsinin auditini aparıb.
Audit nəticəsində Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsi tərəfindən onun fəaliyyətini tənzimləyən qanunvericilik aktlarının tələblərinə riayət olunması ilə yanaşı, bir sıra nöqsan və çatışmazlıqlar da aşkar edilib. Belə ki, auditlə əhatə olunan dövrdə dövlət rüsumlarının uçotu düzgün təşkil edilməyərək 834606,0 manat məbləğində dövlət rüsumu hesabatlarda əks etdirilməyib, 01 yanvar 2012-ci il tarixə dövlət rüsumları üzrə Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsinin şəxsi vərəqəsində hesabatlarda əks etdirilməyən 696486,51 manat artıq ödəmə nəzərə alınmaqla 138119,49 manat məbləğində dövlət rüsumu xüsusi vəsait kimi uçota alınaraq dövlət büdcəsinə ödənilməyib.
Eyni zamanda, bəyannamə təqdim edilmədiyi halda sair vergilər, hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən ödənilmiş yol vergiləri daxilolma kimi Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsinin şəxsi vərəqəsinə işlənilmiş və nəticədə 01 yanvar 2012-ci il tarixə 675021,61 manat, inzibati cərimələr üzrə isə 172050,0 manat artıq ödəmə yaranmış, qanunvericiliklə vətəndaşlar tərəfindən törədilmiş inzibati xətalara görə nəzərdə tutulmuş cərimələrin ödənilməsi tam təmin edilməmişdir. Qeydiyyatda olan avtonəqliyyat vasitələrinin texniki baxışdan keçməsi üçün qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş tədbirlərin görülməsinin daha da gücləndirilməsinə ehtiyac olduğu müəyyən edilib.
Audit nəticəsində, həmçinin dövlət rüsumlarının uçotunun aparılmasında şəffaflığın daha da artırılmasının təmin edilməsi məqsədilə büdcə gəlirlərinin təsnifatı üzrə kodların təkmilləşdirilməsi, dövlət büdcəsinə əsassız artıq ödəmə məbləğlərinin yaranmasının qarşısının alınması məqsədilə fiziki şəxslərin mülkiyyətində və ya istifadəsində olan avtonəqliyyat vasitələri üzrə yol vergisinin hesablanması, bəyan edilməsi və uçotunun aparılmasının qanunvericilik aktları ilə tam şəkildə tənzimlənməsi zərurətinin olduğu aşkarlanıb.
Auditin nəticələri Hesablama Palatasının Kollegiya iclasında müzakirə edilərək müvafiq qərar qəbul edilib və həmin qərara əsasən, auditin nəticələri üzrə aşkar edilmiş nöqsan və çatışmazlıqların aradan qaldırılması üçün Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsinə təqdimat, Vergilər Nazirliyinə isə müvafiq məlumat göndərilib. Nəzarət tədbirinin nəticələri barədə Milli Məclisə də məlumat təqdim edilib.
Hesablama Palatasının məlumatına görə, Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsinin cavab məktublarında audit nəticəsində aşkar olunmuş nöqsan və çatışmazlıqların aradan qaldırılmasına dair bir sıra tədbirlərin yerinə yetirildiyi göstərilib.
Belə ki, Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsindən daxil olmuş məktuba əsasən büdcəyə ödənilməmiş 138119,49 manat məbləğində vəsaitin (dövlət rüsumunun) dövlət büdcəsinə ödənilməsi təmin olunub, yol hərəkətində qayda pozuntuları üzrə törədilmiş inzibati xətalara görə qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş cərimələrin tam ödənilməsi istiqamətində zəruri tədbirlər görülərək Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsi öz növbəsində Mərkəzi Bank tərəfindən imzalanmış Kütləvi Ödənişlər üzrə Mərkəzləşdirilmiş İnformasiya Sistemi ilə əməliyyatların aparılmasına dair Kollektiv Sazişə qoşulub. Eyni zamanda, Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsinin Mərkəzi Məlumat Xidmətində hazırlanmış xüsusi kompüter proqramı vasitəsilə İdarənin ərazi və nizami hissələrinin hər bir əməkdaşı tərəfindən yol hərəkəti qayda pozuntuları ilə bağlı inzibati xəta haqqında tərtib edilmiş protokolların sayı və onların icrasından daxil olan vəsaitlər barədə məlumatların operativ şəkildə əldə olunması təmin edilib.
Vergilər Nazirliyinin cavab məktubunda isə auditin nəticələrinə uyğun olaraq hesabatlarda əks etdirilməmiş 834606,0 manat məbləğində dövlət rüsumunun Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsinə hesablanması və dövlət büdcəsinə ödənilməsinin (o cümlədən, 696486,51 manat məbləğinin şəxsi vərəqədə olan artıq ödəmənin əvəzləşdirilməsi hesabına) təmin edilməsi göstərilib».

Orxan