Azərbaycanda istirahətin qiyməti niyə bahadır?

gundemxeber.az Yay mövcümü olmasa da, yeni il bayramı münasibətilə turistlər qış tətilinə də çıxır. Dekabr-yanvar ayları da əslində turuzm mövsümü kimi qəbul olunur və bu ayıar arzində dünyanın müxtəlif ölkələrinə çoxsaylı turustlət səfər edir. Azərbaycan isə hələ də turustlərin diqqətini cəlb edə bilməyib. Buradakı qiymətlər hər qəpiyinin qədrini bilən əcnəbi turustləri Azərbaycanda təşrif gətirməyə həvəsləndirə bilməz.
Gəlin konkret faktlara keçək. İndi ölkənin regionlarından asılı olaraq bir nəfərin bir günlük dincəlməsi minimum 60-70 manata başa gəlir. Adətən bu qiymətə səhər yeməyi daxil olsa da, nahar və şam yeməyi daxil olmur. Əksər hallarda isə insanlar istirahətə tək deyil, ən azı 2 nəfərlə, yaxud ailəvi getməyə üstünlük verir. Araşdırmalar göstərir ki, bir nəfərin 7 gün ərzində Azərbaycanda dincəlməsi üçün minimum 400-500 manat lazım olur. 2 nəfərdən ibarət ailə isə 1 həftəlik istirahət üçün 1000-12000 manatdan keçməli olur.
Şübhəsiz ki, qiymətlərin yüksək olması Azərbaycana gələn, yaxud gəlmək istəyən turistlərin istiqamətini başqa ölkələrə yönəldir. Bu isə son nəticədə ölkəyə gələn turistlərin sayının azalmasına və müvafiq olaraq turizm sahəsindən daxil olan vəsaitlərin azalmasına səbəb olur.
Hər il 27 milyondan artıq turist qəbul edən Türkiyədə 1 nəfərin 1 həftəlik dincəlməsi üçün cəmi 400 dollar tələb olunur. Şimali Kipr Türk Cümhuriyyətində isə bu rəqəm 300 avronu keçmir. Təsəvvür edin, Nabranda ötən yay mövsümündə istifadəyə verilən "Kaspian Sea" istirahət mərkəzində adi nömrədə bir nəfər üçün bir günlük istirahət 280 manat müəyyənləşdirilib. Lüks şəraitli VİP nömrələrdə isə bu qiymət 1000 manatdan 2 min manata qədər dəyişir. Halbuki Amerikada 1 həftəlik səyahət bizim vətəndaşa gediş-gəliş xərcləri də daxil olmaqla 4-5 min dollardan artıq etmir. Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində 1 həftəlik istirahətin qiyməti 1000 dollardır. Şimali Kiprdə isə belə istirahət təxminən 800 dollara başa gəlir. Türkiyənin Antaliya, Bodrum, Quşadası kimi tanınmış turizm bölgələrində 1 həftəlik istirahət 600-700 dollar civarındadır.
Azərbaycanın rayonlarında - Qax, Zaqatala, Quba, Şəki, Ismayıllı və digər rayonlarında da istirahət ucuz deyil. Bu rayonların əksəriyyətində koteclərin qiyməti 50 manatdan başlayır. Yemək üçün isə əlavə ödəniş etmək lazımdır. Bu turizm rayonlarında kafelərin də qiyməti bahadır. Məsələn, bir şiş kabab Bakıda 3 manatdırsa, turistik zonalarda azı 4 manatdır.
Qaraqaya və Lahıc kəndləri yaxınlığında yerləşən “Qaya” istirahət mərkəzinin mehmanxanasında bir nəfərlik otaqlar 60 manatdır. Bura qidalanma daxil deyil. İstirahət mərkəzinin restoranındakı qiymətlər də kəllə-çarxdadır. Məsələn, Bakıdakı mağazalarda 6-7 manata satılan “7 Gözəl” adlı Azərbaycan şərabı həmin mərkəzin restoranında müştərilərə 15 manata təklif olunur. Mineral sular, şirələr və digər sərinləşdirici içkilərin də qiyməti şəhərdəki məzənnə ilə müqayisədə çox yüksəkdir.
Qonşu Gürcüstan da azərbaycanlıların son zamanlar ən çox səyahət etdiyi yerdir. Gürcüstanın Türkiyə qədər inkişaf etmiş turizm infrastrukturu olmasa da bir çox səbəblərdən cəlbedicidir. Gürcüstan qiymətlərin ucuzluğu ilə Azərbaycanı geridə qoyur. Tiflisin özündə 30-40 dollara normal şəraiti olan hotellər tapmaq mümkündür. Qara dəniz sahilində yerləşən Batumi şəhərində 1 həftəlik istirahət də 250-300 manat arasında dəyişir. Hazırda qış mövsümü ilə əlaqədar olaraq Gürcüstanda otel və istirahər mərkəzlərindəki qiymətlər aşağı salınıb.
Bəs maraqlıdır, Azərbaycanda turzm infrastrukturu niyə bahadır? Nədən ən adi istirahət mərkəzlərində belə qiymətlər Avropa ölkələrindəki qiymətləri də arxada qoymaq üzrədir? İstirahət mərkəzlərində qidalanmanın qiyməti paytaxt restoranlarındakı qiymətlərdən niyə yüksək olmalıdır? Ekspertlər bu sualların cavabını turizm sektorundakı korrupsiya və tüşvətxorluk hallarında axtarmağın gərək olduğunu bildirirlər. Ekspertlər hesab edirlər ki, otellərin fəaliyyətinə icazə verən xüsusi lisenziyalara görə iş adamlarından tələb olunan yüksək məbləğli rüşvət, istirahət mərkəzləri üçün öhdəlik kimi müəyyənləşdirilmiş qeyri-rəsmi aylıq ödənişlər son nəticədə Azərbaycanda istirahərin qiymətinin qonşu ölkələrlə müqayisəolunmaz dərəcədə baha olmasına gətirib çıxarır. Bura vergi müfəttişlərinin, “Sanepideomoloj” stansiyaların əməkdaşlarının və digər dövlət qurumlarının təmsilçilərinin “yola salınması” üçün xərcələnən pulları da əlavə etsək, onda “Azərbaycanda istirahətin qiyməti niyə bahadır” sualına cavab tapmaq üçün “dağa-daşa” düşməyə ehtiyac qalmır. Odur ki, mədəniyyət və turizm naziri cənab Əbülfəz Qarayevdən soruşuruq: Bu günkü qiymətlərlə hansı turistin diqqətini Azərbaycana yönəltmək mümkündür?

Samir