Prezidentin sərəncamı ilə ölkədə minimum əməkhaqqı sentyabrın 1-dən 105 manat və ya 134 dollar olacaq.

Buna qədər əməkhaqqının minimal məbləği 93,5 manat idi. Minimum əməkhaqqı (MƏH) qanunvericiliklə ixtisassız əməyə və xidmətə görə aylıq əməkhaqqının ən aşağı səviyyəsini müəyyən edən sosial normativdir. Bu o deməkdir ki, ölkədə bütün işəgötürənlər öz işçilərinə ən azı 105 manat məvacib verməlidir.

İqtisadçı ekspert Samir Əliyev “Media forum” saytına deyib ki, MƏH-in həddinə görə Azərbaycan keçmiş SSRİ ölkələri arasında 8-ci yerdədir: “Baltik ölkələri minimal maaşları Avropa standartlarına çatdırmağa müvəffəq olublar. Bu göstərici Litvada 380, Latviyada 425, Estoniyada isə 422 dollara bərabərdir.

Azərbaycan MDB ölkələri arasında Rusiya (157 dollar), Ukrayna (144 dollar), Türkmənistan (150 dollar) və Belarusdan (155 dollar) geri qalır. Bizdən sonra gələn Qazaxıstanda 121, Ermənistanda 111, Moldovada 110 dollar həcmində minimal məvacib müəyyənləşdirilib. Ukraynada dekabrın 1-dən MƏH 153 dollara, Ermənistanda isə gələn ilin əvvəlindən 124 dollara qaldırılacaq.

Ən aşağı MƏH Qırğızıstanda (17 dollar), Tacikistanda (52 dollar), Özbəkistanda (52 dollar) verilir. Qonşu Gürcüstanda MƏH dövlət qurumlarında 77, özəl sektorda isə 12 dollara bərabərdir”.

Samir Əliyev bildirib ki, Avropaya üz tutduqca MƏH daha da artır: “Türkiyədə əməkhaqqının minimum məbləği 540, Bolqarıstanda 211, Rumıniyada 415, Çexiyada 407, Macarıstanda 440, Slovakiyada 450, Polşada 490, Xorvatiyada 530 dollar təşkil edir.

Qərbi Avropa ölkələrinə getdikcə fərq daha da böyüyür. Portuqaliyada işəgötürənlər öz işçilərinə ayda ən azı 750, Yunanıstanda 910, Maltada 925, İspaniyada 1000, Sloveniyada 1040, İngiltərədə 1550, İrlandiyada 1685, Fransada 1740, Hollandiyada 1815, Belçikada 1820, Lüksemburqda 2040 dollar ödəməyə borcludurlar. ABŞ-da isə minimal maaş 1275 dollardır”.

Ekspert deyib ki, minimum əməkhaqqı Azərbaycanda getdikcə rolunu itirir: “Bir vaxtlar minimum maaşların artımı ümumilikdə ölkə üzrə əmək haqlarının artımını şərtləndirirdi. Bu gün maaşların MƏH-dən asılılığı aradan qaldırılıb. Vergi Məcəlləsinə edilmiş son dəyişiklik nəticəsində vergidən azad olunan məbləğ MƏH ilə yox, yaşayış minimumu əsasında müəyyənləşdirilməyə başlanıb. Azərbaycanda insanların MƏH-dən yararlanma imkanları çox məhduddur.

MƏH-in artımından yeganə olaraq minimal məvacib alanlar faydalanır. Yerdə qalanlar, xüsusən də işəgötürənlər üçün bu artım baş ağrısına çevrilir. MƏH-in artımı avtomatik olaraq sosial sığorta ödənişlərinin həcmini artırır, işəgötürənlər əlavə xərcə düşür”.

Samir Əliyevin qənaətinə görə, Azərbaycanda MƏH-ə yanaşma dəyişməlidir: “İlk növbədə vahid MƏH məbləğindən imtina edilməli, əksər ölkələrdə olduğu kimi əməyin ödənişində minimal məbləğin sahə sisteminə keçilməlidir. Yəni ayrı-ayrı sektorlar üzrə MƏH-in məbləği fərqli olmalıdır.

İkincisi, minimum əməkhaqqının aylıq yox, dünyada tətbiq edilən saatlıq müəyyənləşdirilməsi sisteminə keçilməlidir. Üçüncüsü, MƏH-in məbləği əhəmiyyətli dərəcədə artırılmalıdır. Azərbaycanın da qoşulduğu Avropa Sosial Xartiyasına görə, minimum əməkhaqqı orta aylıq əməkhaqqının 60 faizini təşkil etməlidir. Nəzərə alsaq ki, hazırda orta maaş təxminən 411 manatdır, minimum məvacib 247 manat olmalıdır”.