Prezident İlham Əliyevin xəbərdarlığı naziri cəsarətləndirib; Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin Zərdab, Ağcabədi və digər rayonlarda monitorinq aparmamasının səbəbləri isə ciddi şübhə doğurub

Prezident İlham Əliyevin son müşavirədə məmurlara subsidiyaların mənimsənilməsi ilə bağlı xəbərdarlığı kənd təsərrüfatı naziri Heydər Əliyevi cəsarətləndirib. Bundan əlavə, İlham Əliyevin həmin müşavirədən sonra 2015-in “Kənd təsərrüfatı ili»nin elan edilməsinə uyğun olaraq, bir neçə fərman verməsi də, naziri işinə ciddi kökləməyə məcbur edir.

«Gündəm Xəbər»ə daxil olan məlumata görə, artıq nazir Heydər Əsədov 58 rayonun icra başçısı və minə yaxın icra nümayəndəsinin subsidiyalarla bağlı tərtib etdikləri sənədlər dərindən araşdırmağa başlayıb.

Bu barədə bizə verilən məlumata görə, nazir Heydər Əsədov kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına verilən dövlət yardımları üzrə Respublika Komissiyası buğda və çəltik əkininə görə ötən il iki mərhələdə ayrılmış vəsaitlərlə bağlı yeniddən dərin yoxlama həyata keçirir:

«Yoxlamanın ilkin mərhələsi 01 dekabr 2013-cü il tarixinə 58 rayon (şəhər) komissiyası üzrə daxil olmuş sənədlərə baxaraq, 149 849 istehsalçıya çatacaq 20 153 483 manat məbləğində yardımın ayrılması barədə qərar qəbul etməsinə rəğmən, bu sənədlərlə yer alan rəqəmlərin düzgün olmadığı qənaətindədir. Heydər Əsədov taxıl biçini zamanı əldə edilən ilkin istehsal həcminin statistikasının əkilən sahələr və yardımlarla adekvat təşkil etmədiyini əlinə əsas tutaraq, daha radikal addımlar atmaq niyyətindədir. Bildiyiniz kimi, Prezident müşavirədə bu məsələ ilə bağlı xəbərdarlıq eləməklə, Heydər Əsədovu dahaa ötkəm davranışa cəsarətləndirib. Yəni məncə Heydər əsədov ötən il iki mərhələdə ayrılmış və ümumilikdə 20 milyonla bağlı tutarlı hesabat hazırlayacaq. Düşünürəm ki, yardım ayrılmış 58 rayon üzrə ciddi təftişlərin aparılması həmin rayonların rəhbərlərinə və əksər cavabdeh vəzifəlilərinə xoş gələcək vəd etməyəcək».

Bizi məlumatlandıran Kənd Təsərrüfatı Nazirliyindəki mənbə deyib ki, Heydər Əsədov bu məqsədlə maliyyə naziri Samir Şərifovu da məlumatlandırıb: «Heydər Əsədov əmindir ki, 58 rayon üzrə ayrılmış 20 milyon manatdan çox vəsaitin ən azı 7-8 milyon manatı mənimsənilib: «Maraqlısı budur ki, ərazi icra başçılarının ərazi nümayəndələrinin başçılıq etdiyi yerli komissiyalar ölkə üzrə ümumilikdə 150 min nəfər buğda istehsalçısı olduğunu rəsmi sənədlərdə qeyd etsələr də, faktiki bu qədər buğda əkən olmayıb. Bu azmış kimi, buğda sahələrinin hektarları bəzi rayonlar və kəndlərdə ayrı-ayrı fərdlər 3-5 dəfə şişirdilib. Məsələn, 3 hektar buğda əkən istehsalçının adına 15 hektar yazılmaqla, hər hektar üçün ayrılmış əlavə 40 manat yardım mənimsənilib. Bu isə birbaşa Dövlət Büdcəsinin talanması ilə yanaşı, həm də şəxsən prezident İlham Əliyevin imzaladığı fərman və sərəncamların kobud pozulmasıdır. Şübhəsiz ki, nazirlik bu faktları araşdırdıqca, həm Prezident Administrasiyasını, həm də Baş Prokurorluğu məlumatlandırır. Güman edirəm ki, yaxın həftələrdə bir neçə rayonda baş vermiş ciddi hüquqpozmalarla bağlı əldə olunmuş faktlar Baş Prokurorluğa göndəriləcək. Bu isə o deməkdir ki, həmin rayonların icra başçıları və ərazi icra nümayəndələri ciddi sınaqlarla üz-üzə qalacaq».

Müsahibimiz deyir ki, kənd təsərrüfatı naziri Heydər Əsədov «Aqrolizinq» ASC-nin tabeliyində olan rayon şöbələrinin fəaliyyətlərini də təftiş etdirir: «Həmin ASC-nin rayonlar üzrə fəaliyyət göstərən şöbələrinin rəhbərləri də yerli icra qurumları ilə birgə çox ciddi mənimsəmələr və digər özbaşınalıqlara yol veriblər. Artıq onların bəzilərinin qanunsuz əməlləri haqda prokurorluğa müraciətlər edilib. Düşünürəm ki, yaxın aylarda yerli icra nümayəndələri ilə yanaşı, «Aqorlizinq»in yerli şöbələrində də həbslər davam edəcək».

Mənbə onu da deyir ki, nazir Heydər Əsədovun tapşırığı ilə yerlərdə aparılan monitorinqin bir neçə səbəbi var. Ən əsası isə rayon icra başçılarının yerli icra nümayəndələrindən və bələdiyyə sədrlərindən ibarət komissiyalarının saxta rəqəmlər hesabına kənd təsərrüfatı məhsullarının inkişafı məqsədiylə ayrılan yardımların mənimsənilməsinə yönəlik faktların aşkarlanması ilə yanaşı, həm də taxıl istehsalı ilə bağlı nəzərdə tutulmuş proqnoza nə dərəcə əməl olunacağını bəri-başdan öyrənməkdədir:

«Məsələn, Sizə bir faktdan söz açmaq istəyirəm. Subsidiyalarla bağlı ötən il 58 rayon komissiyasından daxil olan taxıl əkənlərin siyahısı və onlara hər

hektar buğda səpininə görə dövlət büdcəsindən verilən əlavə 40 manat yardım haqqında məlumatdan görünür ki, guya bir milyon hektardan çox payızlıq buğda səpini aparılıb. Əlbəttə, bu siyahıya istinad edən nazirliyin müvafiq şöbələri də istehsal ediləcək taxılla bağlı təxmini proqnozlarını açıqladıqdan sonra, ortaya çıxan nəticələr məyusedici oldu.

Heydər Əsədov da prezidentin xəbərdarlığındaan sonrra bu il eyni vəziyyətlə üzləşmək istəmir. Ona görə də o, yalan proqnoz verməmək üçün real aaraşdırma aparmaqda qərarlıdır. Əks halda özünün vəziyyətinin xoş olmayacağında da çəkinir».

Mənbə ötən il subsidiyaların daha ciddi hissəsinin mənimsənildiyi bir neçə rayon haqqında da bizi məlumatlandırıb: «Belə rayonlardan bəziləri haqqında cinayət işi açılıb. Bəziləri haqqında Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin topladığı sənədlər təftiş olunaraq, prokurorluğa göndərilməsə də, həmin rayonların rəhbərlərinə xəbərlarlıqlarr olundu. Ancaq maraqlı budur ki, bəzi rayonların bu tədbirlərdən kənarda saxlanıldı. Elə götürək, Zərdab rayonunu. Bu rayonda ötən il ümumilikdə 3654 buğda istehsalçısı qeydiyyata alınmaqla, guya 9249,26 hektar buğda səpini aparılıb. Bu rəqəmə uyğun isə 369 min 970 manat 40 qəpik vəsait subsidiya formasında həmin rayona ayrılıb. Lakin ilkin araşdırma zamanı bəlli olub ki, əsasən rayon İcra Hakimiyyətinə, kənd ərazi icra nümayəndəsinə və bələdiyyə sədrlərinə yaxın olanlar, hətta onların ailə üzvlərinin adına saxta yolla yardım yazıblar. Elə icra nümayəndəsi olub ki, 72 yaşlı anasının adına 75 sot buğda səpini aparması haqda saxta buğda zəmisi yazmaqdan da nə utanıb, nə də çəkinib. Bundan əlavə, Zərdab şəhər ərazi dairəsi üzrə guya 111 nəfər 204 hektar buğda səpini aparıb. Nəticədə 8160 manat vəsait yazılıb. Əlbəttə, Zərdab şəhərinin özündə bu qədər əkin sahəsinin olması şübhəlidir. Yəqin şəhər ərazi nümayəndəsi bunu rayona bitişik yeni kəndin ərazisi hesabına sənədləşməyə daxil eləyib. Hər halda bu faktın özü də araşdırılası mövzudur. Hazırda həmin rayonda 28 kənd üzrə buğda əkini ilə bağlı təftiş planlanıb. O zaman aydın olacaq ki, həmin rayona ayrılmış 369.970 min manat vəsaitin dəqiq neçə faizi mənimsənilib. Sözsüz ki, mənimsənilən vəsaitlərdə icra başçısı Lütfəli Babayev başda olmaqla, 28 kənd üzrə icra nümayəndələrinin rolu təkzibedilməzdir».

«Gündəm Xəbər»in əldə etdiyi məlumatlarda isə o da bildirilir ki, Zərdabda yerli icra nümayəndələri öz yaxın ətraflarının adlarına da yardım yazıblar: «Burada ən maraqlı nüans odur ki, İcra Hakimiyyətinin vəzifəli şəxsləri də icra nümayəndələrindən fərqlənməyiblər. Hətta elə rayon olub ki, orada icra

başçılarının müavinləri öz sürücülərinin adına 10-15 hektar buğda sahəsi yazdırmaqla, dövlət vəsaitlərinin talanmasına zəmin yaradıblar».

Qəzetimizə verilən məlumata görə, Ağcabədi rayonunda da subsidiyaların bir hissəsinin saxta rəqəmlərlə mənimsənilməsi yönündə ciddi şübhələr var.

Bizə verilən məlumata görə, Ağcabədidə 42 kənd və bir şirkət üzrə ümumilikdə 3674 buğda istehsalçısı rəsmi qeydiyyata alınıb: «Bu istehsalçıların guya 18359 hektar buğda əkdiyi bildirilib. Nəticədə isə 734 min 360 manat subsidiya bu rayona yönəldilib. Doğrudur, bu rəqəmin böyük hissəsi adı ölkədə məşhur olan «Kraun Co» MMC-yə ayrılıb. Həmin şirkətin 8600 hektar buğda əkdiyi rəsmi sənədlərdə göstərilib. Və bu rəqəmə uyğun olaraq, həmin şirkətin rəsmi təmsilçisi Zaur Sarıyevin adına açılmış hesaba 344 min manat pul köçürülüb. Əlbəttə, bu rəsmi sənədlərin nə dərəcə həqiqəti özündə birləşdirməsi ciddi araşdırılmalıdır. Və söz yox ki, digər rayonlarda olduğu kimi, burada da şişirdilmə faktının olması istisna deyil».

Cəfər MƏRDANOĞLU