Biletlər niyə qiymətindən 2-5 manat baha satılır?

Nəqliyyat naziri Ziya Məmmədovun rəhbərlik etdiyi sahənin problemləri bitib-tükənmək bilmir. Ötən saylarımızda şəhərdaxili nəqliyyatın durumu, çoxsaylı problemlər barədə yazmışdıq. Baxmayaraq ki, paytaxtda sərnişindaşıma xidmətinin hansı səviyyədə olduğu hamımıza bəllidir. Ancaq bu dəfə şəhərlərarası sərnişindaşımanın vəziyyəti, eləcə də el arasında “Titanik” adlandırılan Bakı Beynəlxalq və Şəhərlərarası Avtovağzalındakı biabırçı durumdan bəhs etməliyik.

Tıxaclar, stress və əsəb gərginliyi...

Öncə qeyd edək ki, avtovağzalın şəhərin mərkəzindən çıxarılacağı ilə tıxac probleminin həll ediləcəyi deyilirdi. Lakin avtovağzalın köçürülməsi də bu problemi həll etmədi. Səhər saatlarında nəqliyyatın hərəkəti düzgün tənzimlənmədiyindən Sumqayıtdan gələn sərnişinlər avtovağzaldan “20 yanvar” metrostansiyasına çatanadək saatlarla vaxt itirir. Hələ axşam saatlarını demirik. “20 yanvar” metrostansiyasından Sumqayıta gedən sərnişinlər bəzən tıxaclar səbəbindən 1-1,5 saat vaxt itirirlər. 30 km-lik yol uçun bu xeyli vaxt itkisidir. Biz hələ Nəqliyyat Nazirliyinin bu istiqamətdə avtomobillərin normal hərəkəti üçün şərait yaratmamasından

dolayı hər gün insanlarımızın çəkdiyi əzab-əziyyəti, stress və əsəb gərginliyini demirik.

Avtovağzalda səliqəsizlik

Eyni səliqəsizlik avtovağzalın ətrafında və özündə də hökm sürməkdədir. Avtovağzaldan hər gün rayonlara, eləcə də xarici ölkələrə sərnişin avtobusları yola düşür. Eyni zamanda paytaxta gələn avtobusları bu avtovağzal qəbul edir. Avtovağzal gün ərzində 18-20 min sərnişinə xidmət etmək, 800-950 avtobusu qəbul edib yola salmaq gücünə malikdir. Bakı avtovağzalı təqribən elə bu qədər avtobusu qəbul edib yola salır. Lakin yeni avtovağzal istifadəyə verilən gündən yaranan bir çox problemlər hələ də həllini tapmayıb. Birincisi, marşrut xəttində hərəkət edən avtobusların nizam-intizamsızlığı problem olaraq qalır. Avtovağzal daxilində də vəziyyət o qədər də ürəkaçan deyil.

Eskalatorlar işləmir...

“Avtovağzal” ticarət mərkəzində ekskalatorlar çox vaxt işləmir. Sərnişinlər əllərindəki ağır zənbillərlə pilləkənlərlə çıxıb-düşməyə məcbur qalırdılar.

Ticarət mərkəzi ilə yanaşı avtobuslara texniki baxış keçirilən ərazidə də özbaşınalıqdır. Avtovağzal daxilindəki qayda-qanuna görə, hər bir avtobus gündə bir dəfə yuyulub, təmizlənməli və çekini avtovağzaldakı Nəqliyyat Departamentinə təqdim etməlidir.

25 manat “moyka haqqı”

Ancaq sürücülər deyir ki, avtobusu yumaq çox baha başa gəlir. Bunun üçün onlardan 25-30 manat pul alırlar. Kimlərsə avtovağzal daxilində özlərinə sərf edən qanun yaradaraq öz bildiklərini edirlər. Sürücülər haqlı olaraq bildiri ki, əgər avtobusların təmiz olmasını istəyirlərsə, bu xidməti pulsuz etsinlər. Hər gün sürücülərdən ən azı 25 manat “moyka” haqqı alırlar.

Sumqayıt marşrutu ilə bağlı fırıldaqlar

Avtovağzalın sağ tərəfində Sumqayıta işlyən avtobuslar üçün ayrılmış “Bakı-Sumqayıt avtostansiyası” yerləşir. Vaxtilə paytaxtdan Sumqayıta avtobuslar metronun “20 Yanvar” satansiyasının yaxınlığından gedirdi. Yeni avtovağzal istifadəyə veriləndən sonra isə burda Sumqayıta işləyən avtobuslara ayrıca avtostansiya ayrıldı.Məqsəd isə “20 yanvar”da tıxac yaranmasının qarşısını almaq idi. Lakin hazırda yenidən “20 yanvar”dan

Sumqayita marşrut avtobusları işləyir. Bunun səbəbləri isə qaranlıqdır. Daha doğrusu, görünür, bu “sistemə” qayitmaq Nəqliyyat nazirinə sərf edir. Hər halda buna görə sürücülərin əlavə haqq ödədikləri heç kimə sir deyil. İş burasındadır ki, avtovağzala nisbətən “20 yanvar”dan Sumqayıta gedənlər çox olur. Sürücülərə avtivağzalda dayanıb saatlarla müştəri gözləmək sərf etmir. “20 yanvar”da onlar daha tez sərnişin toplayırlar. Bu səbəbdən də sürücülərlə Nəqliyyat nazirliyinin səlahiyyətliləri arasında anlaşma mövcuddur. Bu isə təbii ki, “20 yanvar” metrotansiyasında hərəkət sıxlığının və sonu görünməyən tıxacların yaranmasına öz tövhəsini verir. Avtovağzalda isə Sumqayıta gedən sərnişinlər avtobusların gec getməsindən şikayətlənir.

Taksi sürücülərinin başına min bir oyun açılır

Avtovağzalda ciddi problemlərlə üzləşənlər tək avtobus sürücüləri və sərnişinlər deyil. Burada taksi sürücülərinin də başına min oyun açırlar. Avtovağzalın girəcəyində taksi sürücüləri rayonlara aparmaq üçün sərnişin tuturlar. Burada bir səs-küy olur ki, gəl görəsən. Avtovağzala gələnləri bu səs-küylə qarşılayırlar və bu da avtovağzalın fəaliyyəti barədə olduqca xoş olmayan təəssürat yaradır. Taksilər hərəsi bir tərəfdə müştəri haraylayır. Öncə taksilərin icazəsiz işlədiklərini fikirləşirsən. Amma orada 5 dəqiqə dayanmaq kifayətdir ki, Nəqliyyat Departamentinin işçilərinin onlara yaxınlaşıb pul tələb etdiyini görəsən. Taksi sürücüləri deyir

ki, onlar burda dayanmaqlarına görə Nəqliyyat Departamentinin işçilərinə rüşvət verirlər. Onları: avtovağzala buraxmırlar. Ona görə də avtovağzalın çölündə dayanırlar. Departamentin işçiləri hər gün taksi sürücülərindən 20 manat tələb edirlər. Verməyəndə isə onların avtomoillərinin nömrələrini açıb götürürlər.

Bundan başqa rayonlardan gələn avtobusların dayandığı dayanacaqa yaxınlaşmaq üçün isə təkcə taksi sürücülərindən deyil, mülki vətəndaşlardan da 1 manat pul tələb olunur. Lakin buna görə heç bir qəbz verilmir. Yığılan pulların isə kimin cibinə getdiyi aydındır.

Bayram günlərində xaos

Bayram günlərində isə avtovağzalda daha biabırçı vəziyyət yaranır. Bakıda yaşayan və əslən rayondan olanlar bayramı qohum-əqrəba ilə qeyd etmək istədiyindən, rayonlara axışır. Bundan istifadə edən avtovağzal rəhbərliyi isə rayonlara gedən avtobuslarda gediş haqqını qaldırır.Bu zaman rayonlara gedən avtobuslara bileetlərin qiyməti bir neçə manat bahalaşdırılır. Avtovağzalda sıxlıq yaranır. Yol pulu üstündə sürücülərlə sərnişinlər arasında mübahisə yaranır. Adi günlərdə 8 manata olan bilet üçün 12 manat tələb edilir

Sürücülər isə bir əsassız səbəb göstərirlər: “Bayramdır, ona görə qiymət bahadır”. Bəziləri isə deyir ki, qiymətlər avtovağzal rəhbərliyi tərəfindən qaldırılır.

Avtovağzalın beşinci mərtəbəsində yerləşən kassadan isə sərnişinlərin əksəriyyəti xəbərsizdir. Sərnişinlərin bir çoxu rayona gedən avtobusu tapmaqla məsələni bitmiş hesab edir. Bu isə avtobus sürücülərinə qiymətləri qaldırmağa şərait yaradır.

Dayanacaq problemi

Xüsusən də Gürcüstana gedən sərnişinlər tez-tez qanunsuzluğun baş alıb getməsindən şikayətlənir. Gürcüstana gedən sərnişinləri çox vaxt aldadıb Qırmızı Körpüdə düşürürlər. Gürcüstana bilet 12 manata olsa da, sərnişinlərdən 13 manat tələb edilir. Səbəbini soruşduqda kassir müəyyən bəhanələr gətirir.

Bakı şəhərində dayanacaqlarla bağlı problemli vəziyyət Bakı Beynəlxalq Avtovağzalın ərazisində də hökm sürür. Avtovağzalın ərazisindəki avtobus dayanacaqları taksi sürücüləri tərəfindən zəbt edilib. Sərnişinlər və avtobuslar taksi maşınlarının əlindən dayanacağa daxil ola bilmir. Bu səbəbdən də dayanacaqlar yararsız və lazımsız bir yerə çevrilib.

Bakı Beynəlxalq Avtovağzalının rəhbərliyi bu problemi həll edə bilmir. Taksi sürücüləri dayanacaqdan çıxarılsa da, bir neçə dəqiqədən sonra yenidən qayıdaraq köhnə yerlərində dayanırlar.

İaşə obyektləri fəaliyyətsizdir

Avtovağzaldakı ictimai iaşə obyektlərinin əksəriyyəti də fəaliyyətsizdir. Burada xidmət təklif edənlərin sayı alıcı və müştərilərdən çoxdur. Bunu yolu avtovağzala düşən hər kəs müşahidə edə bilər.

Məsələn, binadakı yeməkxana 300 nəfərlik olsa da, orada gün ərzində 50-60 nəfərin çay içib, yemək yeyir. Yer haqqı isə olduqca bahadır. Elə gün olur ki, burada çalışanlar evə çörək pulu belə apara bilmirlər.

Biletlər niyə kassada satılmır?

Qeyd edək ki, Avtovağzalın saytında biletlərin qiyməti belə göstərilib: Ağcakənd - 5.58 manat, Ağcəbədi 4.90, Ağdaş 4.24, Ağstafa 7.07, Ağsu2.45, Arabaçı 7.73, Astara 5.07, Balakən 7.06, Beyləqan 4.66, Bərdə 4.88, Biləsuvar(Cəbrayıl) 4.16, Cəlilabad 3.38, Gədəbəy 6.91, Gəncə 5.57, Goranboy 5.01, Göyçay 4.05, Göygöl 5.72, Horadiz 4.78, Kürdəmir 3.02, Lerik, 5.26, Lənkəran 4.35, Masallı 3.78, Zaqatala 6.69. Lakin birincisi, bilet alarkən heç vaxt sərnişinlərə pulun qalığı qaytarlmır. Yəni bilet satışında qəpik söhbəti yoxdur. Zaqatalaya bilet alırsansa 6.69 deyil, 7

manat ödəməlisən. Ancaq 7 manat nədir, hazırda Zaqatalaya avtobusla getmək sərnişinlərə 12 manata başa gəlir. Üstəlik əlavə baqaj pulu alınır. Və yalnız bu bahalıq Zaqatala ilə bağlı deyil. İstənilən rayona bilet almaq baha başa gəlir. Kassada bilet aldıqda bu q manat arıq olursa, bilet sürücüdən alındıqda sərnişinlər 2-5 manat artıq ödəməli olur. Bu qanunsuzluğun bir tərəfi. Digər tərəfdən, Nqliyyat Nazirliyi beynəlxalq, Avropa standartlı avtovağzaldan dəm vurur. Harada görünüb ki, kassalar olduğu halda sürücü bilüt satsın? Bəlkə Avropada belədir? Qətiyyən. Bu sadəcə Ziya müəllimin “Titanikinin özünəməxsus cəhətlərindən biridir. İllərdir ki, bu özbaşınalığa son qoyulmur.

Avtovağzala girmək də, çıxmaq da sürücülərə pulla başa gəlir. Onlar hər girib çıxanda əlavə “haqq” ödəyirlər. Undan başqa avtovağzalın ətraflına tikinti işləri geir və burada onsuz da bərbad olan vəziyyətə bu da öz təsirini göstərir. Avtovağzalda asfalt örtüyü (xüsusən, rayonlardan gələn avtobusların dayanacağında) sıradan çıxıb və yağış olduqda burada su topuğa qalxır. Avtovağzalın təmizliyinə də ciddi riayət olunmur.

Samir