Beynəlxalq siyasətdə düşmən qüvvələrin ortaq planı: Rəsmi Bakı Rusiya və Qərbin basqıları qarşısında duruş gətirə biləcəkmi?

Azərbaycan XİN-nin rəhbəri Elmar Məmmədyarov ATƏT-in Daimi Şurasının Vyanada keçirilən toplantısında ciddi ittihamlarla qarşılaşıb. Belə ki, toplantının gedişində çıxış edən Amerikanın ATƏT-dəki missiyasının rəhbəri Yan Kelli Azərbaycanda baş verən proseslərdən duyduqları narahatlığı dilə gətirib: “ABŞ hökuməti Azərbaycan hökumətinin sərbəst toplaşmaq azadlıqlarını sıxışdırmasından narahatdır. Biz Azərbaycanın demokratik, inkişaf edən, təhlükəsiz, suveren ölkə kimi uğur qazanmasını görmək istəyirik. Həmin səbəbdən mənim hökumətim Azərbaycan hökumətinin bu il keçirilən etirazlara reaksiyasından narahatdır”.
Məlumat üçün qeyd edək ki, son vaxtlar digər Qərb institutları və rəsmiləri tərəfindən də Azərbaycanda demokratiya və insan haqlarının mövcud durumu ilə bağlı narahatverici bəyanatlar səslənməkdədir. Siyasi ekspertlər isə bu fikirdədir ki, prezident seçkiləri ilində səslənən bu bəyanatlar Qərbin Azərbaycan hakimiyyətinə yönəlik basqılarının tədricən artdığını göstərir. Ekspertlər hesab edir ki, hakimiyyətin demokratik islahatlardan birmənalı şəkildə imtina etdiyi bir zamanda qanunvericilikdə mürtəce dəyişikliklərin aparılması, sərbəst toplaşmaq və fikir azadlığına qarşı mübarizənin kəskinləşməsi, gələcəkdə Qərbin təzyiqinin daha da artmasına səbəb ola bilər.
Mövcud təzyiqlər fonunda diqqət çəkən digər bir mühüm məqam isə Qərbin basqılarının Azərbaycan-Rusiya münasibətlərinin kəskinləşməsi fonunda baş verməsi ilə bağlıdır. Rusiyanın Qəbələ RLS-dən imtina etməsi, bir neçə gün öncə Bakı-Novorossiyski neft kəmərində neftin nəqlinin Rusiya tərəfindən birtərəfli qaydada dayandırılması, Kremlin Ermənistana yeni raket sistemləri göndərməsi və s. olaylar Azərbaycan-Qərb münasibətləri ilə yanaşı, Azərbaycan-Rusiya münasibətlərində də ciddi çatların yarandığını göstərir. Bugünə qədər Rusiya və Qərb arasında qismən də olsa balanslaşdırılmış siyasət yürüdən və özünü hər iki cəbhədə sığortalaya bilən rəsmi Bakının artıq hər iki tərəfdən zərbə altına düşdüyü göz önündədir. Bu isə Qərbin təzyiqləri ilə üzləşən mərkəzi hakimiyyətin himayədar axtarışı üçün bu dəfə də Rusiyaya üz tutacağı ilə bağlı ehtimalların reallaşma riskinin kifayət qədər aşağı olduğunu göstərir.
Xatırladaq ki, hələ bir neçə ay bundan öncə hakimiyyətin Rusiya və Qərblə münasibətində ciddi problemlər olduğu müxalif siyasilər tərəfindən qeyd edilmiş və habelə, vurğulanmışdı ki, əvvəlki illərdən fərqli olaraq rəsmi Bakı builki seçkilərdə beynəlxalq dəstəyi təmin edə bilməyəcək. Hakimiyyətin daxildə heç bir dayağa malik olmadığını, sadəcə olaraq hərbi-polis rejimi hesabına ayaqda durduğunu iddia edən siyasilər beynəlxalq dəstəyin olmayacağı təqdirdə mövcud rejimin builki seçkilərdə qəti şəkildə məğlubiyyətə uğrayacağını proqnozlaşdırmaqdadır.
Son günlər Rusiya və Qərb tərəfindən rəsmi Bakının ünvanına səsləndirilən tənqidi bəyanatların sayının artması, habelə hər iki tərəfin, xüsusilə də Rusiyanın Azərbaycanla əməkdaşlığın bəzi sahələrindən imtina etməsi mövcud hakimiyyətin həqiqətən də çətin situasiya ilə üzləşdiyindən xəbər verir. Baş verənlər təsdiq edir ki, bu gün siyasi hakimiyyət sözün gerçək mənasında beynəlxalq aləmdə himayədarsız qalıb və bu mənada bu il keçiriləcək prezident seçkiləri mövcud hakimiyyət üçün asan keçməyəcəyi bəllidi. Odur ki, müxalif siyasilər hesab edir ki, artıq bundan sonra proseslərin inkişafı daxili qüvvələrin mövcud rejimə qarşı səfərbərlik və mübarizlik əmsalından asılı olacaq. Əgər müxalif güclər demokratik qüvvələrin əksəriyyətini bu mübarizəyə cəlb edə bilsələr, o zaman demokratik dəyişikliklərin reallaşması üçün vacib olan təməl şərtləri formalaşdırmaq mümkün olacaqdır.
ATƏT-in Daimi Şurasının toplantısında Y.Kellinin dilindən səslənən fikirlər də Qərbin mövcud durumla bağlı narahatlığının göstəricisidir. Şübhəsiz ki, baş verənləri Qərbin Azərbaycana diplomatik təzyiqi kimi qiymətləndirmək olar. Daha doğrusu, bu təzyiq də deyil, etiraz və narahatçılıqdır. Bunu təzyiq adlandırmaq o qədər də düzgün olmaz. Çünki təzyiq sözü özündə bir qədər mənfi çalarlar ehtiva edir. Belə anlaşılır ki, sanki qeyri-qanuni nə isə istəyir, nə isə tələb edirsən. Lakin bu cür fikirlərlə bizə təzyiq etmir, sadəcə olaraq bizim üzərimizə götürdüyümüz demokratik öhdəlikləri xatırladırlar. Imzaladığımız sənədləri bizim yadımıza salırlar.
Əgər qarşıdakı aylarda demokratik islahatların tətbiqinə start verilməzsə, o zaman seçkilərə doğru bu cür bəyanatların sayı kəskin surətdə arta bilər Qərb Azərbaycanda baş verən proseslərə öz etirazını müxtəlif bəyanat və açıqlamalar vasitəsi ilə bildirəcək.

Seymur