Qüdrət Həsənquliyev:
“Sosial ədalət olmayanda insanlar ədaləti Allahda axtarır, müxtəlif məscidlərə gedir, təsirə düşürlər”

“Gündəm xəbər”in suallarına BAXC sədri, deputat Qüdrət Həsənquliyev cavab verib. Millət vəkili əsasən günün aktual məsələlərinə toxunub və bir sıra məsələlərlə bağlı fikirlərini açıqlayıb.

- Qüdrət bəy, iş masanızın üzərinə Femida qoymusunuz. Bu sizin hüquqşünas, deputat, yoxsa siyasətçi olmağınızdan irəli gəlir?
- Sözün doğrusu, mən ədalətə can atan insanam. Əlbəttə, Femidanın otağımda olmasında, peşə ixtisasımın, deputat və siyasətçi olmağımın rolu var. Amma, bunlar əsas deyil. Əsas məsələ mənim daima ədalət axtarışında olmağımla bağlıdır.
- Otağınızdakı Femidanın tərəzisi daima düz gəlir, ya gəlməyən vaxtları da olur?
- Bilirsinizmi, cəmiyyətdə hər şey qaydasında deyilsə, tərəzi düz ola bilməz. Özünüz də görürsünüz ki, tərəzinin bir gözü bir qədər aşağıdır. Odur ki, biz hər şeyin yaxşı olduğunu söyləyə bilmərik. Bizdə cəmiyyətin bir hissəsiyik. Amma, mən hesab edirəm ki, ruhən ədalət uğrunda çalışan insanam.
- Siz daima MəhkəməHüquq Şurasını tənqid edirsiniz. Buna səbəb nədir?
- Mən hesab edirəm ki, Məhkəmə Hüquq Şurasında islahatlar olmalıdır. Əgər bu hakimlərin idarə orqanıdırsa, bu zaman onun tərkibi yalnız hakimlərdən formalaşmalıdır. Eləcədə hakimlərin müstəqilliyini təmin etmək məqsədilə onların başqa işlərə cəlb olunmasına son vermək lazımdır. Sizdə bilirsiniz ki, Konstitusiyaya görə, hakim elmi-pedoqoji işdən savayı başqa işlə məşğul ola bilməz. Amma hakimi hakimlik vəzifəsindən ayırıb aparırlar Ədliyyə Nazirliyinin Akademiyasında dərs deməyə. Əlbəttə, mən bu kimi halların əleyhinə çıxış edirəm.
- Niyə?
- Fikrimcə, məhkəmə islahatları aparılsa, insanlar bir çox hüquqlarını məhkəmələrdə qoruya biləcəklər. Bu da, şübhəsiz ki, cəmiyyətdə sosial ədalətin bərpasına yol açacaq. Cəmiyyətdə sosial ədalət olacaqsa, insanların dinə meyllənməsi azalacaq. Bu zaman biz müsəlman dövləti olduğumuzdan, eləcədə dünyada bəzi islam təriqətlərinin son zamanlar daha ekstremizmə yuvarlanmasını nəzərə alsaq, Azərbaycanı böyük fəlakətdən qorumuş olacağıq. Amma, indi sosial ədalət olmayanda insanlar ədaləti məhkəmələrdə, dövlət hakimiyyətində deyil, Allahda axtarır, müxtəlif məscidlərə gedir və burada ayrı-ayrı dini cərəyanların təsiri altına düşürlər. Bu gün artıq azərbaycanlıların bir hissəsi şiə kimi gedib Suriyada Bəşər Əsədin tərəfindən vuruşur, bir hissəsi süni kimi Azad Suriya Ordusuna daxil olur, bir hissəsi də vəhhabi kimi başqa silahlı qruplaşmaya daxil olur. İndi Suriyadaazərbaycanlılar bir-birini öldürür. Mən bunları ona görə söyləyirəm ki, sonu gəlir ədalətə, məhkəmə sisteminə.
- Siz Ordubad-Culfa seçki dairəsindən deputat seçilmisiniz. Siz seçicilərlə görüşürsünüzmü, orada ofisiniz varmı?
- Əlbəttə, var. Mənim köməkçim orda olur. İkincisi, mənim köməkçimin telefon nömrələrini hər kəs bilir. Mən özümdə ora gedib seçicilərlə görüşürəm. Siz bilirsiniz ki, Naxçıvanda bir işsizlik problemi də var. Birdə görürsünüz ki, insanlar iş dalınca Bakıya, Türkiyəyə və ya Moskvaya gedirlər. Elə qərargahımıza da gəlib mənə müraciət edən seçicilərim olur. Əlbəttə, mən çalışıramki, onların problemlərini Naxçıvan rəhbərliyi, eləcədə seçildiyim rayonun rəhbərliyi ilə həll edim. Amma, əsas şikayətlər və müraciətlər işlə əlaqədardır. Sizə deyim ki, Naxçıvanda cinayətkarlığın səviyyəsi həddən artıq aşağı səviyyədədir. Bu həm muxtar respublikanın qapalı olması ilə bağlıdır, həmdə gəncliyin çoxunun iş üçün başqa şəhərlərə üz tutmasındadır. Yeri gəlmişkən, Milli Məclisdə büdcə müzakirə olunan zaman mən dəfələrlə təklif etmişəm ki, Naxçıvana daha çox vəsait ayrılsın. Büdcə vəsaitindən əlavə olaraq Naxçıvanın inkişafı ilə əlaqədar olaraq proqramlar qəbul olunmalıdır. Vaxtı ilə Ordubadda böyük konserva zavodu, baramaçılıq fabriki olub. Mənim yaşadığım kənddə iki şərab zavodu fəaliyyət göstərib. Amma SSRİ dağıldıqdan sonra bu zavodların çənlərini kəsib satdılar. Üzümçülük ümumiyyətlə məhv olub gedib. İndi əsasən taxıl əkirlər. Amma, üzümçülükdə hər kola qulluq etmək lazım gəlirdi. İndi bunlar yoxdur. Hazırda Naxçıvanda Çindən gətirilən avtomobilləri yığırlar. Son dəfə Əmək və Əhalinin Müdafiəsi Nazirliyi əlillər üçün Naxçıvanda istehsal olunan avtomobillərdən almışdılar. Normal və konfortlu avtomobillər istehsal edirlər. Qiymətləri də uyğundur. Ona görə mən də təklif edirdim ki, gəlin xüsusi proqram qəbul edək, Naxçıvan minik avtomobillər isehsal edən regiona çevrilsin. Hazırda avtomobil detalları Çindən gətirilir və burada yığılır. Mən söyləmişdim ki, avtomobilin bəzi detalları Naxçıvanda istehsal oluna bilər. Məsələn, Gəncənidə yük və nəqliyyat avtomobil mexanizmləri istehsal edən mərkəzə çevirmək olar. Bunu etmək mümkündür. Amma bunun üçün dövlət xüsusi proqram qəbul etməli və investisiya yatırmalıdır. Təəssüflər olsun ki, belə proqramlar qəbul olunmur. Fikrimcə, belə proqramlar qəbul etməklə və yeni iş yerləri açmaqla Naxçıvandan çıxan şəxslərin geri dönməsini təmin edə bilərik. Düzdür, indi Naxçıvandan çıxan insanların geriyə qayıtması halları var, amma, bu minlərlə deyil, yüzlərlədir. Məncə, 10 minlərlə insan geriyə qayıtmalıdır. Bunun da yolu Naxçıvanda sənayenin inkişaf etdirməsindən keçir.
- Yeri gəlmişkən, deyilənə görə, Naxçıvanda çayxanalar ləğv edilib, kəndlərdə ailələrin təndirdə çörək bişirməsi yasaqlanıb. Bu haqda nə deyə bilərsiniz?
- Bunlar ciddi informasiya deyil. Sonuncu dəfə biz Naxçıvanda Alman Fondu ilə birgə tədbir keçirmişik. Tədbirdən sonra mən həmkarım Fazil Qəzənfəroğlu ilə şəhərin mərkəzində, bağın içərisində əyləşib çay içmişik. Məncə, bu tip məlumatlar şişirdilən məlumatlardır. Bir müddət kompaniya apardılar ki, Naxçıvanda təndirlər doldurulur və ya qadağan edilir. Burada heç bir qadağa yoxdur. Mən bunu həmin ərazinin deputatı olaraq deyirəm. Siz gedin Naxçıvana bu haqda xanımlardan soruşun. HamısıVasif Talıbovun ölənlərinə rəhmət oxuyacaq. Mənim öz anam təndiri yandıranda onun nə qədər tüstü udduğunu, əziyyət çəkdiyinin canlı şahidi olmuşam. 50 kiloqramlıq un kisəsini təndirə yapmaq üçün aşağısı min dəfə əyilib qalxmaq lazım gəlirdi. Qadınlar çörək bişirəndə nə qədər əziyyət çəkirdilər. Üstəlik Naxçıvanda meşə zolağı azdır. Hazırda Naxçıvanın ən ucqar kəndində yüksək təzyiqli qaz var. Naxçıvanın kəndində belə, qadınlar çörək sexinə zəng edirlər ki, məsələn bu gün bizə iki dəst çörək gətirin. Sexin nümayəndəsi də gətirib verir. Hələ deyirlər ki, pulun yoxdursa, olanda gətirib verərsiniz. Çünki kənddə hamı bir-birini tanıyır. Elə bir qadın olmaz ki, buna görə, Naxçıvan rəhbərliyini təqdir etməsin. Amma başqa rayonlarımızda olan problemlər Naxçıvanda da var. Əslində qadınların əziyyəti bir qədər yüngülləşdirilib. Məncə, buna normal yanaşmaq lazımdır.
- Azərbaycan hökuməti sizcə, hansı səbəblərdən Ukraynada baş verən proseslərə reaksiya vermir, rəsmi Kiyevi dəstəklədiyini ifadə etmir?
- Azərbaycanın Xarici İşlər naziri Elmar Məmmədyarov bu məsələyə münasibətini açıqlayıb. Bildirib ki, məsələnin sülh yolu ilə həllinin tərəfdarıdır və Azərbaycan Ukraynanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləyir. Ukraynanın Azərbaycanla bağlı oxşar bəyanatını biz də Ukrayna məsələsində vermişik. Halbuki, Ukrayna bizdən güclü dövlətdir və bizə Qarabağ məsələsində daha ciddi dəstək verə bilərdi. Eləcədə, beynəlxalq təşkilatlar daxilində Azərbaycanı daha möhkəm müdafiə edərdi. Amma Rusiya ilə münasibətləri pozmasın və Ermənistanhakimiyyətinin xətrinə dəyməsin deyə, buna heç vaxt getməyib. Mən NATO-da Azərbaycan nümayəndə heyətinin tərkibində təmsil olunan deputat olaraq bu qurumun son illər əksər tədbirlərində iştirak etmişəm və daimada Qarabağ məsələsini qaldırmışam. Amma, bir dəfə görməmişəm ki, ukraynalı bir deputat söz alaraq Qarabağ haqqında danışsın, bizi müdafiə etsin. Bu bir reallıqdır. Odur ki, hazırda mən Azərbaycan hökumətinin Ukrayna ilə bağlı mövqeyini anlayışla qəbul edirəm. Amma, Ukraynada baş verən proseslər, ələlxüsus Ukraynanın Rusiyanın nəzarətindən çıxması, fikrimcə, Azərbaycanın maraqlarına tam uyğundur. Mənim fikrimcə, Putinin yürütdüyü indiki aqresiv siyasət nəinki keçmiş sovet respublikaları, eləcədə bölgə üçün bir təhlükəyə çevrilib. Ona görə də, dünya müvafiq tədbirlər görməlidir ki, Rusiya qonuşularına bərabərhüquqlu dövlət kimi yanaşsın və xalqların xarici siyasət seçmək hüququna hörmət göstərsin. Hər bir xalqın özü hansı qüvvəni hakimiyyətə gətirir, kimi dəyişiri özü həll etməlidir. Krım tatarları məsələsinə gəldikdə Azərbaycan hökuməti hesab edir ki, problem sülh və danışıqlar yolu ilə həll edilməlidir. Azərbaycan bundan artığını edə bilməz. Bizim qarşılaşdığımız problem Ukraynanın problemindən də böyükdür. Bizim 1 milyon qaçqınımız var, ərazilərimizin 20 faizi işğal olunub. Azərbaycanın o qədər imkanı yoxdur ki, burada böyük problemləri ola-ola Ukraynaya onların bizə verdiyi dəstəkdən çox dəstək versin. Türkiyə Krım tatarları haqqında müəyyən fikirlər ifadə edir. Türkiyə NATO-nun üzvüdür. Amma, mən vəziyyətin mürəkkəbləşəcəyi təqdirdə Türkiyənin Krım tatarlarına verəcəyi dəstəyin vaxtı ilə Azərbaycana verdiyi dəstəkdən artıq olacağını da düşünmürəm. Bu məsələdə biz özümüzü aldatmamalıyıq. Əslində Rusiyanın Ukrayna ilə bağlı siyasəti göstərdi ki, beynəlxalq hüquq deyilən anlayış sadəcə olaraq kiçik dövlətləri idarə etmək üçündür. ABŞ və Böyük Britaniya zamanında Ukraynanın müstəqilliyinə qarant durublar, Kiyevə deyiblər ki, sən nüvə silahından imtina et, heç bir əsgər sənin sərhəddini poza bilməz. İndi isə Rusiya bu sərhəddi pozub. Ancaq indi onlar yalnız sanksiyalar haqda danışırlar, onu tətbiq edib-etməyəcəkləri isə bəlli deyil.
HÜSEYN ABBASOĞLU