Qarabağ müharibəsindən geriyə itirdiyimiz torpaqlar, şəhidlərimiz və ağır yaralanmış döyüşçülərimiz qaldı. Amma şəhidlərə, şəhid ailələrinə, qazilərimizə qarşı hörmətsizlik ediləndə bunu anlamaq və qəbullanmaq qeyri-mümkündür.

Onsuz da yarıcan, yardıma ehtiyac duyacaq şəraitdə yaşayan döyüşçülərimizi məmurlar da bir yandan incidəndə bu, onlara ikiqat zərbə vurur.

Bu gün sizə belə bir haqsızlıqla üzləşən döyüşçümüzdən, qazimizdən bəhs edəcəyik. 20 ildir ki, daxmada, bir ayağı yarıdan, digəri isə topuqdan kəsilmiş şəraitdə yaşayan Qarabağ döyüşçüsü çarəsiz durumda qalıb.

Onun haqqında bizə həm döyüş yoldaşı, həm də həmkəndlisi olan yaxın dostu xəbər verdi. Yola düşüb, Salyan rayonunun Yolüstü kəndinə getdik. Qarabağ döyüşçüsünün yaşadığı daxmaya çatdıq. Bəli, daxmaya... Çünki bu 1 otaqdan ibarət dördbucaqlı yerə ev demək mümkün deyil.

Qapıdan asılmış pərdəni aralayıb, içəri daxil olduq. Otaqda bizi Qarabağda döyüşmək üçün məcburi şəkildə özünü könüllü yazdıran və nəticədə ayaqlarından olan Vəli Dünyamalıyev, onun həyat yoldaşı və 15 yaşlı qızı qarşıladı. Dövlətdən aldığı az miqdarda yardımla ailəsini saxlayan 1-ci qrup Qarabağ əlili, dərdini yavaş-yavaş danışmağa başladı. Hər gecəsi ağrılarla keçən Vəlinin yardım istəyini heç kim eşitmir.

"Bir ayağımı dizdən, digərini isə topuq hissəsindən itirdim"




Vəli Dünyamalıyev ilk olaraq döyüşə necə yollanması ilə bağlı söhbət açdı: "Rusiyadan qayıdıb, könüllü şəkildə 1993-cü ildə Qarabağa yollanmışam. Hətta Salyanda hərbi komissarlıq məndən qeydiyyata düşmək üçün rüşvət istəmişdi. Mən də Hacıqabul rayonuna gedib, orada könüllü yazıldım və beləcə döyüşməyə getdim. 1994-cü ilin əvvəllərində Ağdamda yaralandım. Bir ayağımı dizdən, digərini isə topuq hissəsindən itirdim. Yeriyə bilmirəm. Ayağımın altında yekə bir dəlik əmələ gəlib və dəhşətli ağrılar verir. Gecələr elə olur ki, səhərə qədər yata bilmirəm".

"...Məni basdırsalar, yaxşıdır"



Qarabağ döyüşçüsünün müalicəyə ehtiyacı var: "Bütün bu ağrılar, yarımcan olmağım bəs deyilmiş kimi, böyrəyim də artıq sıradan çıxıb. Həkimə getdim, dedilər ki, ya müalicə olunmalıyam, ya da böyrəyimi kəsib, götürəcəklər. Onsuz da ölümlə mübarizə aparıram, böyrəyimi də götürsələr necə yaşayacağam? Ondan sonra məni basdırsalar, yaxşıdır".



Maddi vəziyyəti ağır olan Vəlinin müalicə almağa gücü çatmır. Bir yandan xəstəlik, bir yandan da diqqətsizlik onu hər gün bir az da öldürür: "Heç bir kömək almıram. Həkimə gedirəm, dərman yazır ki, "get al". Mən o dərmanları necə alım? Adi bir dərman 32 manatdır. Ümumilikdə 396 manat pul alıram. Başqa gəlirim yox, işim yox. İş olsa da işləyəcək qüvvədə deyiləm. 396 manatla ailə saxlayım, yoxsa dərmanlarımı alım? Bir dərmanı alanda digərlərini ala bilmirəm. Evlə bağlı çox müraciət etmişəm. Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən daxmamın yanında bizim üçün ev tikilir. Sağ olsunlar. Sağlamlığım olmayandan sonra..."

Qaarabağ uğrunda döyüşən insana deyilən sözlər: "Siz də dilənçilik etməyə yaman öyrəşmisiniz", "Getməzdin Qarabağa", "Get Prezident Aparatının qabağında özünü yandır"



Qazinin sözlərinə görə, rayonun icra başçısı tərəfindən təhqir edilib: "Salyan rayonunun icra başçısı ilə görüşə getdim ki, ayağıma görə xüsusi tikilən ayaqqabım cırılıb. Kömək etsinlər, onu Bakıda tikdirim. Mənə dedi ki, "Siz də dilənçilik etməyə yaman öyrəşmisiniz". Mənə deyilən bu söz heç vaxt yadımdan çıxmaz. Mən bu vətən üçün döyüşmüşəm və bu hala düşmüşəm. Sağlam olsaydım, mənim kiməsə ehtiyacım olardı? Yox... 45 yaşım var. Yavaş-yavaş ölürəm. Mən özümü yox, ailəmi düşünürəm. Onsuz da gec-tez öləcəyik. Amma indi ölsəm, onların vəziyyəti daha da betər olacaq. Diqqətsizlik, qayğısızlıq adama pis təsir edir. Biri deyir ki, "Getməzdin Qarabağa", o biri deyir ki, "Get, Prezident Aparatının qabağında özünü yandır".

"Mən buna layiq deyiləm"



- Sizə "Get, Prezident Aparatının qabağında özünü yandır" sözünü kim deyib?

- Kəndimizin Bələdiyyə sədri Əlizadə Zeynalov... Gözümün içinə baxa-baxa bu sözləri dedi. Mən buna layiq deyiləm. Sağlamlığımı vətən üçün qurban vermişəm. Heç olmasa, bunu nəzərə alsınlar. (musavat.com)











Nemət Orucov