"Mən siyasi arenaya müxalifəti birləşdirmək planı ilə daxil oldum"


Milli Şuranın prezidentliyə vahid namizədi Rüstəm İbrahimbəyov Avropa ölkələrinə səfəri zamanı Qərbin bir sıra nüfuzlu media orqanlarına müsahibələr verib. Bu müsahibələrdən bəziləri artıq yayımlanıb. Almaniyanın “Zenit” jurnalının əməkdaşı Mai-Britt Wulfun Rüstəm İbrahimbəyovla söhbətini təqdim edirik:

- Siz uğurlu kino xadimi, Oskar mükafatının sahibisiniz. Azərbaycana qayıdanda həbs təhlükəsini gözə almaqla prezident postu uğrunda mübarizəyə qoşulmağınızın səbəbi nədir?

- Bu, mənim seçimim olmayıb. Biz bu ilin mayında Milli Şura yaratdıq. Mənim namizədliyim Milli Şuranın qərarıdır. Mən özümü bu qərarı qəbul etməyə borclu hesab edirəm. Mənim həbsimlə bağlı təhlükə var, amma mən qorxmuram. Bakıya qayıtmalıyam və qayıdacağam da. Məni məqsədlərimdən çəkindirməyə imkan vermərəm.

- Niyə özünüzü borclu hesab edirsiniz? Axı siz yaradıcı adamsız, siyasətçi deyilsiniz...

- Həqiqətən belədir, mən yazıçıyam. Amma eyni zamanda, həm də Azərbaycan vətəndaşıyam. Azərbaycanda hazırkı vəziyyət mənə susmağa imkan vermir.

- O zaman Sizin namizədliyiniz qəfil qərar olub?

- Hətta mənim iştirakım olmadan operativ qərar verildi. Mən siyasi arenaya müxalifəti birləşdirmək planı ilə daxil oldum. Nəticədə Milli Şura yarandı. Yarananda Milli Şuraya 129 nəfər daxil oldu. Onların arasında müxalifətçilər, insan hüquqları təşkilatlarının təmsilçiləri, nüfuzlu şəxslər var. Lakin heç vaxt düşünmürdüm ki, mən məhz bu qurumun sədri olmalıyam.

- Niyə?

- Əslində, mənim heç vaxt siyasi iddialarım olmayıb. Həmişə yalnız bir tələbim olub: Siz mənə hər şeyi öz adıyla çağırmaq imkanı verməlisiniz. Bu səbəbdən mənə qarşı təzyiqlər başladı və bu təzyiqlər artmaqda davam edir. Heç vaxt, hətta sovet dövründə də partiya mənsubiyyətim olmayıb. Mənim üçün əsas olan azadlığımdır.

- Sizin siyasi planlarınız necədir?

- Prezidentin səlahiyyət müddəti iki illə məhdudlaşır. Bu müddətdə prezident ölkədə azad, ədalətli parlament seçkilərinin, Konstitusiyaya dəyişikliklərlə bağlı referendumun keçirilməsini təmin etməlidir. Dəyişikliklər nəticəsində prezidentin səlahiyyətləri məhdudlaşdırılmalı, parlament daha da gücləndirilməlidir. İki ildən sonra yeni prezident seçkisi keçirilməlidir. Seçkiyə qədər ölkəni Milli Şura idarə edəcək. Biz Azərbaycanı Avropa xalqları ailəsinin tərkib hissəsi kimi görürük.

- İlham Əliyevin 2003-cü ildə 77 faiz, 2008-ci ildə isə 89 faiz səslə qalib gəldiyi qeyd olunur. Hansı səbəbdən hesab edirsiniz ki, qələbə qazanmaq şansı on və ya beş il əvvəllə müqayisədə daha çoxdur?

- 2008-ci ildən bəri Azərbaycanda vəziyyət kəskin pisləşib. Ölkədə insan hüquqları kütləvi şəkildə pozulur, korrupsiya dəhşətli həddə çatıb. 1993-cü ildən bəri Azərbaycanda azad və ədalətli seçki keçirilməyib. Məhkəmələrə hakimlər prezident tərəfindən təyin olunur və sifarişlə işləyir. Milyonlarla adam çörək puluna görə ev-eşiyini tərk etmək məcburiyyətində qalıb.

- Yəni, bütün bunlar Əliyevə münasibətdə ictimai rəyə mənfi təsir göstərib?

- Azərbaycanda ictimai rəy yoxdur. İctimai rəy yoxdursa, deməli, vətəndaş cəmiyyəti də yoxdur. Mən bir neçə dəfə öz fikirlərimi Azərbaycan mətbuatında kəskin şəkildə ifadə eləmişəm. Mən eyni zamanda, Ziyalılar Forumu təsis etdim. İntellektuallar, yaradıcı adamlar olaraq, öz təşəbbüsümüzlə bu qurumda birləşib sosial inkişafla bağlı məsələləri müzakirə edərək, cəmiyyətə impuls vermək istədik. Lakin bu çıxışlarıma görə hakimiyyət məni düşmən elan etdi və mənə qarşı təzyiqlərə başladı.

- Sizə qarşı təzyiqlər hansı formada həyata keçirilir?

- Hakimiyyət Azərbaycan Kinemotoqrafçılar İttifaqını dağıtmağa cəhd göstərdi. Otuz ildir ki, mən bu qurumun sədriyəm və biz 14 il ölkəmizdə ardıcıl kinofestivallar təşkil edirdik. Bizim İttifaq böyük Fevtival Mərkəzi tikmək istəyirdi. Bunun əvəzində İttifaqımız yerləşdiyi ofisdən qovuldu, icarə müqaviləsi dayandırıldı. Kinemotoqrafçılar İttifaqı hazırda mənim Bakıdakı şəxsi evimdə fəaliyyət göstərir.

- Deyilənə görə, Sizin seçki kampaniyanıza Rusiyadakı azərbaycanlı oliqarxlar sponsorluq edir. Hazırda kampaniyanızı kim maliyyələşdirir?

- Ailəm də vaxtaşırı bunu məndən soruşur. Biz öz maliyyə imkanlarımıza arxalanırıq. Ancaq düşünürəm ki, proseslər genişlənəcək və daha çox dəstək ala biləcəyik.

- Sizin məqsədiniz nədir?

- Hakimiyyət uzun illər Azərbaycanda istədiyini eləyib. İndi etiraf etməlidirlər ki, əhali daha əvvəlki kimi yaşamaq istəmir, narazıdır. Bu cür davam etsə, narazılıqlar artacaq və ölkədə xaosa gətirib çıxaracaq. Xaosun nəticəsi isə həmişə arzuolunmaz olur. Biz bu prosesi nizamlamaq istəyirik. Hökumət xalqın fikrinə hörmətlə yanaşmalıdır. Bizim ən əsas məqsədimiz budur.

- Seçkidə qələbə şansınızı necə qiymətləndirirsiz?

- Bizim müxalifətin namizədi güclüdür. Bütün dövlət administrasiyası isə qarşı tərəf üçün səfərbər olunur. Qərbdə lobbi şəbəkəsi yaradıblar.

Yazıçı kimi, karyeram ərzində 50-dən artıq ssenari yazmışam və nə etmək haqda qərar verə bilirəm. Amma bu dəfə ssenarini mən yox, bizim xalqımız yazıb. Mən bu fikirləri xalqıma inam fonunda ifadə edirəm. Xalqımın hansı vəziyyətdə olduğunu bilirəm. Hesab edirəm ki, bu acınacaqlı duruma son qoymalıyıq.

- Əliyev klanına münasibətiniz necədir?

- Hazırkı prezidentin atası Heydər Əliyev ad günümdə mənim barəmdə fikirlər səsləndirmişdi. Demişdi ki, “Rüstəm ömrünü mübarizədə keçirib və həmişə də qalib olub”. Heydər Əliyevlə yaxşı münasibətlərim olub.

- İlham Əliyevlə də?

- İlham Əliyev 2003-cü ildə prezident olanda onunla pozitiv münasibətlərim var idi. O, bir neçə dəfə bizim təşkil etdiyimiz “Şərq-Qərb” kinofestivalında iştirak edib, bizi dəstəkləyib. Bir insan kimi, mənim onunla münasibətlərim pis deyildi. Bir neçə dəfə onunla yemək masası arxasında oturmuşuq.

- Amma...

- 2007-2008-ci illərdə ölkə beş-altı adamın arasında bölüşdürüldü. Onların əsas işi pul yığmaq, xalqdan milyardlarla vəsaiti oğurlamaqdan ibarət oldu. Artıq İlham Əliyevə qarşı hörmətim yoxdur. Onun rəhbərlik etdiyi hökumət xalqın yox, şəxsi maraqlarına xidmət edir. Mən bunu qəbul etmirəm. Eyni zamanda, düşünmürəm ki, istənilən yeni hakimiyyət əvvəlkini həbsxanaya salmalıdır. Onlara münasibətdə pislik arzulamıram. Lakin hökumət seçki vasitəsilə dinc yolla dəyişməlidir.