GundemXeber

  • Əsas Səhifə
  • GündəmXəbər
  • Ölkə
    • Cəmiyyət
    • Bölgə xəbərləri
    • Mədəniyyət
    • Kirminal
    • Hadisə
  • Siyasət
  • İqtisadiyyat
  • İdman
  • Maraqlı
  • Maqazin
  • Müsahibə
  • Dünya

Gundemxeber.az » Müsahibə » Paşinyan Qarabağdan əlini çəkib - dəyərləndirmə...

Paşinyan Qarabağdan əlini çəkib - dəyərləndirmə...

Tarix: 24-12-2021, 14:38 Bölmə :Müsahibə Baxış: 826


Politoloq Cümşüd Nuriyevlə hafta.az üçün budəfəki söhbətimizdə 44 günlük savaşdan sonra, Azərbaycan dövlətinin Qarabağda həll edilməli olan problemlərindən və onların həll yollarından danışdıq. Gundemxeber.Az dia.az-a istinadla həmin müsahibəni təqdim edir:

- Cümşüd bəy, 44 günlük savaşdan sonrakı proseslərə səbir və təmkinlə yanaşsaq da bilirik ki, Azərbaycanın faktiki olaraq Qarabağda xeyli yarımçıq işləri qalıb...

- Əslində, Qarabağdakı qalan işlərimizə “yarımçıq” deməzdim mən... Buna bir qədər siyasi yanaşmaq gərəkdir. 30 il işğal altında qalmış 4 min kv.km.-lik ərazidə birdən-birə bütün dövlətçilik məsələlərini həll etmək mümkün deyil. Əlbəttə, Azərbaycan xalqının, dövlətinin qarşısında duran əsas məsələlərdən biri 44 günlük savaş nəticəsində azad etdiyimiz torpaqlara qayıdıb orada daimi məskunlaşmağımızdır. Nə qədər ki, biz Ağdama, Şuşaya, Kəlbəcərə, Laçının kəndlərinə qayıtmamışıq, Xocalıya, Xankəndinə, Ağdərəyə və s. qayıtmaq məsələsi hələlik gündəmdə olmayacaq və düşmənlərimizin əl-qolu bağlanmayacaq...

Məni narahat edən əsas Laçın məsələsidir. Laçın məsələsi həll olunmalıdır. Azərbaycan alternativ yolu çəkməli və Laçın şəhəri “dəhliz” ərazisindən çıxmalıdır ki, soydaşlarımız oraya və ətraf kəndlərə qayıtsın... Bir məsələni qeyd edim ki, Brüsseldə Prezident İlham Əliyev çox ağıllı bir bəyanat verdi. Dövlət başçısı bildirdi ki, əgər Zəngəzur dəhliz olmayacaqsa, Laçın da dəhliz olmayacaq və orada Azərbaycanın gömrük postları qurulacaq. Laçın yolunda yalnız gömrük postunun qoyulmasından söhbət getmir. Laçında öncə avtomatik olaraq dövlət sərhəd xidmətinin postu yerləşməlidir. Əgər orada sərhəd-keçid məntəqəsi yaradılsa, Qarabağdakı ermənilər ya Azərbaycan vətəndaşlığını qəbul etməlidir, ya da Azərbaycan torpaqlarını tərk etməlidir. Qarabağa gəlmək istəyən Ermənistan vətəndaşları isə bunun üçün Azərbaycan hökumətindən viza almalıdırlar. Bu, çox ağıllı bir gedişdir...

Ümumiyyətlə, Qarabağda görülən işlərin gələcəyindən narahat deyiləm. Zənnimcə, indiki şəraitdə ən ideal variant budur ki, biz hələlik Xankəndi, Xocalı, Əsgəran, Ağdərə məsələlərini çox da şişirtməyək. Bizim həm maddi imkanlarımız o qədər çox deyil... Digər tərəfdən, rəhmətlik Üzeyir bəy demiş, ermənilər siçan yaradanda biz artıq fil yaratmaq istəyirik. Hələ əldə etdiklərimiz tam mənada bizim olsun deyə, bir az səbir etməliyik. Vətən o vaxt vətən olur ki, orada daimi məskunlaşırsan. Xankəndi, Xocalı məsələləri də tədricən həllini tapacaq. Sadəcə, hər şeyi ağıl və təmkinlə etmək lazımdır. Bu gün bəziləri İlham Əliyevi Xankəndinə, Xocalıya görə ittiham edir. İnanın ki, Xocalı da faktiki və hüquqi cəhətdən bizim olacaq, Xankəndi də...

- Dediyiniz kimi, Laçın dəhlizi məsələsi də müəmmalıdır. Belə çıxır ki, Zəngəzur yolu açılsa da, biz Rusiya hərbi kontingenti Laçın dəhlizindən çıxan müddətədək oraya tam mənada dövlət kimi nəzarət edə bilməyəcəyik. Yəni ermənilər də, Rusiya hərbçiləri də son bir ildəki kimi, sərbəst şəkildə İrəvandan Xankəndinə və geriyə gedib-gələcəklər. Bizim də sərhədimizdən torpaqlarımıza konkret olaraq kimlərin keçdiyini və onların nə daşıdıqlarını bilməyəcəyik...

- Xeyr. Əvvəla, ermənilər əvvəlki kimi rahat gedib-gələ bilmirlər. İkincisi, fikir verdinizsə, Brüsseldən qayıdan kimi Paşinyan Araik Arutyunyanı çağırıb ona tapşırıqlar verməsi və bundan sonra Ermənistan İstintaq Komitəsi sədrinin Qarabağa gəlməsi o deməkdir ki, Paşinyan Qarabağdan əlini çəkib. Onun verdiyi komanda da rusları sakitləşdirmək üçündür.

- Hansı komandadan söhbət gedir?

- Yəni Araikə göstəriş verilib ki, Qarabağın statusundan–filandan danışılmasın. Bu da dediyim kimi, o deməkdir ki, Paşinyan Qarabağdan əlini çəkib. Ancaq Laçından əlini çəkməyib, buna da ruslar imkan vermir. Hələ Paşinyanın İlham Əliyevlə 2 saatdan çox nəyi müzakirə etdiyini biz bilmirik axı... Bizim Prezident peşəkar bir siyasətçi, Paşinyan isə “şparqalka” ilə danışan həvəskar bir siyasətçi... Brüsseldə konkret daha nələr masaya yatızdırılıb, bunu deyə bilmərik, bunlar konfidensial məsələlərdir. Ermənistanın bir dövlət kimi atdığı addımlar onu göstərir ki, Paşinyan Qarabağla bağlı iddialarından əl çəkib və maraqlıdır ki, Ermənistan blokadadan çıxsın. O, Qarabağa görə qurban vermək istəmir. Digər tərəfdən, Türkiyənin Ermənistanla əlaqələrin bərpası istiqamətində addımlar atması yaxın gələcəkdə Ermənistanın Rusiyanın siyasi nəzarətindən çıxmasına hesablanıb. Bu, birmənalıdır. Paşinyanın başqa yolu qalmayıb, o, Ermənistanı blokadadan çıxarmalıdır. Onun guya Zəngəzur dəhlizinin əleyhinə deyilən bəzi açıqlamaları daxildəki revanşist qüvvələrin sakitləşdirilməsinə hesablanıb. Əslində, Paşinyanın belə açıqlamaları İlham Əliyevə şərait yaratdı ki, Laçında gömrük postlarının qurulmasıyla bağlı məsələni ortalığa atsın. Yəni əgər Laçında sərhəd-keçid və gömrük postları qurularsa, artıq Rusiya sülhməramlılarına ehtiyac qalmayacaq. Düzdür, indi də Rusiya hərbçilərinin Azərbaycan torpaqlarında qalmasının heç bir hüquqi əsası yoxdur. 10 noyabrda hüquqi qüvvəsi olan saziş imzalanmayıb, sadəcə, bəyanat verilib. Brüsseldə Avropa Şurasının rəhbəri Şarl Mişelin də Ermənistanla bağlı aparılan işlərdən razı qalması onu göstərir ki, İlham Əliyev çox uzaqgedən bir strategiyanı həyata keçirir. Söhbət Qafqazın Avropaya açılmasından gedir. Taktiki gedişlər zaman-zaman dəyişə bilər. Prezident həmişə dönə-dönə deyir ki, biz Zəngəzur dəhlizini zor gücünə də olsa açacağıq. Görün, neçə illər İlham Əliyev dedi ki, Azərbaycan Bayrağını Qarabağa sancacağıq, hər dəfə bunu eşitdik. O qədər dedi ki, sonda biz bunu ciddi qəbul etmədik. Bayrağımız Şuşaya, Kəlbəcərə, Ağdama sancılandan sonra bu məsələlərin ciddiliyinə əmin olduq. Yəni hesab edirəm, indi də Zəngəzur dəhlizi məsələsi zamanında həllini tapacaq. İlham Əliyev deyibsə, deməli, bu olacaq. Buna şübhəm yoxdur...

- Onda belə çıxır ki, Paşinyan Qarabağın üzərindən əlini götürübsə, Araik Azərbaycan torpaqlarındakı qanunsuz silahlı qüvvələri də yığışdıracaq?..

- Xeyr, Araik bunu edə bilməyəcək. Buna Rusiya imkan verməyəcək. Qarabağda “Arabo”, “Daşnaksütyun” kimi terrorçu qüvvələri saxlayan Moskvadır. “Daşnaksütyun” 130 ildən çoxdur, türklərə, azərbaycanlılara qarşı terrorla məşğuldur. 1984-cü ildə Livanda Bekaa vadisində “PKK” ilə birgə yaradılmış “ASALA”nın Qarabağa gətirilməsi bilavasitə sonuncu Sovet-rus imperiyasının işidir. Kreml öz məqsədlərinə çatmaq üçün həmin dəstələrdən daim bu və ya digər formada yararlanmağa çalışır. 44 günlük savaşdan sonrakı bir ildən çox müddətdə Azərbaycan dövləti də Qarabağdakı həmin terror qruplaşmalarına ciddi işlər görməyə başlayıb. Erməni mənbələrinin məlumatına görə, Azərbaycan torpaqlarındakı qanunsuz silahlıların sayı ötən ilki 18 mindən artıq 10 min nəfərə düşüb. Əvvəla, Qarabağdan qaçanlar da çoxdur. İkincisi də, Ermənistan artıq oraya əsgər göndərmir, buna rəsmən son qoyulub.

Bilirsiniz, Araik Arutyunyan Qarabağda fəaliyyətə biznesmen kimi başladığından oradakı siyasi məsələlərə də ermənilərin, Ermənistanın maraqları baxımından yox, şəxsi biznes maraqları çərçivəsindən yanaşır.

- Bilirsiniz ki, 44 günlük savaşdan sonra Şuşa rayonunun yalnız mərkəzi və Daşaltı kəndi faktiki olaraq Azərbaycan dövlətinin və ordusunun nəzarətindədir. Qalan 36 kənd və bir qəsəbə isə Rusiya hərbçilərinin nəzarətində olsa da, həmin məntəqələrin azı 5-də ermənilər yaşayır və o yerlərdə qanunsuz silahlı qüvvələr var. Belə olan halda soydaşlarımız Şuşaya qayıdıb orada təhlükəsiz, rahat yaşaya biləcəklərmi?

- Xeyr, inşAllah, şuşalılar da rahat qayıdıb öz torpaqlarında məskunlaşacaq. Əgər fikir verdinizsə, Şarl Mişellə görüşdə bir məsələni qaldırdı ki, biz BMT-nin qaçqınlar komissarlığına müraciət etdik ki, onlar köçkünlərin öz torpaqlarına qayıtmasında bizə dəstək olsun. Gəlin açıq danışaq. Tutaq ki, köçkünləri qaytardıq yerləşdirdik. Bunların işlə təminatı yox, təhlükəsizliklərini Rusiya hərbçilərinin boynuna qoysaq da, onlara güvənmək olmaz. Biz gərək əvvəlcə Şuşaya yerləşək, Kəlbəcərə, Laçının kəndlərinə yerləşək. Bu proses hardasa, ən tezi yaxın 3-5 ilə başa gələcək. Həmin müddətdə də artıq Rusiya sülhməramlılarının 5 ili tamam olacaq. Onların da növbəti 5 il müddətinə qalmasını əvvəlcə Ermənistan istəməyəcək, sonra da biz. Ona görə də bir az səbirli olmalıyıq. Şimal ayısını qızışdırmağa ehtiyac yoxdur. Putin də çox aqressivdir. Yəni biz qazandığımız uğurları hansısa şəxsi bir qədər uzaggörməyən ambisiyalarımıza qurban verə bilmərik. Onsuz da Rusiyanın qənimləri var. Bayden Ağ Evdə oturub işini görür. Avropa Şurası da bu istqamətdə işləyir. Yəni görünən odur ki, həm NATO, həm də AŞPA xətti ilə Baydeni qızışdırırlar. Birlikdə Rusiyanın üzərinə gəlirlər. Bilmirik ki, yaxın 6 aydan sonra hansı proseslər baş verə bilər. Ona görə də indiki şəraitdə dəliyə daş atmağın xeyri yoxdur. Biz öz siyasətimizi aparmalıyıq. Şuşanın, Laçının kəndlərinə də qayıdacağıq. Ermənilərin çoxu o kəndlərdə zor gücünə, məcburən qalıb, yaşamaq üçün minimal şəraitləri də yoxdur. Biz Kəlbəcərin, Laçının kəndlərinə qayıdandan sonra Laçın şəhərində, hətta Rusiya “dəhliz”dən çıxmasa belə, bir erməni qalmayacaq. Hər bir erməninin yanında bir rus əsgəri dursa da, qaçacaqlar. O zonanın camaatının qeyrətinə ermənilər bizdən də yaxşı bələddir. Laçının cəmi 10 kəndinin əhalisi öz yerinə qayıtsa, hətta Ermənistanın Azərbaycanla sərhədindəki kəndlərdə də bir erməni qalmayacaq. Mən 1988-1990-cı illərin əvvəlində Laçındakı, Şuşadakı hadisələrin şahidi kimi deyirəm bunları. Laçınlıların xarakterinə, qeyrətinə yaxşı bələdəm.Vaxtilə Naxçıvan Respublikasının da əhalisinin 35 faizi Rusiya tərəfindən oradan-buradan köçürülmüş ermənilər idi. Naxçıvan camaatı bu məsələni özü sakitcə həll etdi. Ermənilər də bu məsələləri yaxşı anlayır. Kim Azərbaycan vətəndaşını almaq istəyirsə, alsın, sakitcə yaşasın... Bakıda 30 min erməni necə yaşayır? Kimsə onlara nəsə demir ki...



GUNDEMXEBER.AZ

  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • 0
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Geri

Oxşar yazılar :

    
  • Şuşaya, Ağdama, Kəlbəcərə giriş pullu olsun! - Eks-deputatdan təklif

    Şuşaya, Ağdama, Kəlbəcərə giriş pullu olsun! - ...

    14-04-2021, 13:43

  • 
  • Paşinyan Qarabağdan getdi – Separatçılar təlimə başladı

    Paşinyan Qarabağdan getdi – Separatçılar təlimə ...

    7-11-2018, 11:53

  • 
  • “Ay şərəfsiz, mən Qarabağda döyüşəndə sən haradaydın?!”

    “Ay şərəfsiz, mən Qarabağda döyüşəndə sən ...

    27-11-2019, 19:38

  • 
  • Ermənilər Qarabağda cəbhəboyu kəndləri tam boşaldıb - Yeni təxribat PLANI

    Ermənilər Qarabağda cəbhəboyu kəndləri tam ...

    15-07-2020, 17:50

  • 
  • Paşinyan Qarabağda müharibə riski haqda

    Paşinyan Qarabağda müharibə riski haqda ...

    20-07-2018, 15:37


Təqvim

«    Oktyabr 2025    »
BeÇaÇCaCŞB
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031 

Arxiv xəbərlər

Oktyabr 2025 (75)
Sentyabr 2025 (558)
Avqust 2025 (567)
İyul 2025 (583)
İyun 2025 (435)
May 2025 (454)
Aprel 2025 (551)
Mart 2025 (351)
Fevral 2025 (529)
Yanvar 2025 (530)
Dekabr 2024 (573)
Noyabr 2024 (576)
Oktyabr 2024 (692)
Sentyabr 2024 (596)
Avqust 2024 (656)
İyul 2024 (677)
İyun 2024 (513)
May 2024 (621)
Aprel 2024 (571)
Mart 2024 (450)
Fevral 2024 (568)
Yanvar 2024 (560)
Dekabr 2023 (584)
Noyabr 2023 (554)
Oktyabr 2023 (618)
Sentyabr 2023 (545)
Avqust 2023 (579)
İyul 2023 (594)
İyun 2023 (462)
May 2023 (595)
Aprel 2023 (596)
Mart 2023 (589)
Fevral 2023 (613)
Yanvar 2023 (498)
Dekabr 2022 (639)
Noyabr 2022 (517)
Oktyabr 2022 (425)
Sentyabr 2022 (519)
Avqust 2022 (496)
İyul 2022 (470)
İyun 2022 (625)
May 2022 (583)
Aprel 2022 (644)
Mart 2022 (663)
Fevral 2022 (651)
Yanvar 2022 (664)
Dekabr 2021 (664)
Noyabr 2021 (661)
Oktyabr 2021 (666)
Sentyabr 2021 (604)
Avqust 2021 (504)
İyul 2021 (542)
İyun 2021 (672)
May 2021 (586)
Aprel 2021 (656)
Mart 2021 (562)
Fevral 2021 (609)
Yanvar 2021 (564)
Dekabr 2020 (580)
Noyabr 2020 (607)
Oktyabr 2020 (752)
Sentyabr 2020 (685)
Avqust 2020 (766)
İyul 2020 (767)
İyun 2020 (675)
May 2020 (641)
Aprel 2020 (807)
Mart 2020 (617)
Fevral 2020 (668)
Yanvar 2020 (528)
Dekabr 2019 (652)
Noyabr 2019 (557)
Oktyabr 2019 (593)
Sentyabr 2019 (546)
Avqust 2019 (454)
İyul 2019 (616)
İyun 2019 (461)
May 2019 (585)
Aprel 2019 (559)
Mart 2019 (459)
Fevral 2019 (490)
Yanvar 2019 (565)
Dekabr 2018 (752)
Noyabr 2018 (732)
Oktyabr 2018 (1046)
Sentyabr 2018 (772)
Avqust 2018 (758)
İyul 2018 (827)
İyun 2018 (795)
May 2018 (757)
Aprel 2018 (859)
Mart 2018 (682)
Fevral 2018 (638)
Yanvar 2018 (851)
Dekabr 2017 (946)
Noyabr 2017 (1150)
Oktyabr 2017 (930)
Sentyabr 2017 (1090)
Avqust 2017 (1200)
İyul 2017 (1511)
İyun 2017 (842)
May 2017 (563)
Aprel 2017 (557)
Mart 2017 (624)
Fevral 2017 (681)
Yanvar 2017 (531)
Dekabr 2016 (514)
Noyabr 2016 (347)
Oktyabr 2016 (403)
Sentyabr 2016 (402)
Avqust 2016 (343)
İyul 2016 (509)
İyun 2016 (646)
May 2016 (660)
Aprel 2016 (680)
Mart 2016 (601)
Fevral 2016 (839)
Yanvar 2016 (467)
Dekabr 2015 (627)
Noyabr 2015 (727)
Oktyabr 2015 (733)
Sentyabr 2015 (579)
Avqust 2015 (308)
İyul 2015 (354)
İyun 2015 (182)
May 2015 (280)
Aprel 2015 (270)
Mart 2015 (371)
Fevral 2015 (277)
Yanvar 2015 (554)
Dekabr 2014 (697)
Noyabr 2014 (584)
Oktyabr 2014 (459)
Sentyabr 2014 (490)
Avqust 2014 (434)
İyul 2014 (505)
İyun 2014 (51)
May 2014 (533)
Aprel 2014 (437)
Mart 2014 (295)
Fevral 2014 (608)
Yanvar 2014 (923)
Dekabr 2013 (1167)
Noyabr 2013 (1064)
Oktyabr 2013 (624)
Sentyabr 2013 (458)
Avqust 2013 (699)
İyul 2013 (900)
İyun 2013 (649)
May 2013 (637)
Aprel 2013 (293)
Mart 2013 (164)
Fevral 2013 (423)
Yanvar 2013 (450)
Dekabr 2012 (881)
Noyabr 2012 (17)

Bütün arxivi göstər / gizlət

Sorğu

 

Yay istirahətini harada keçirmək niyyətindəsiniz?


 

 
    • youtube
    • twitter
    • rss
    • googleplus
    • flickr
    • facebook
    Copyright © www.GundemXeber.az / Bütün hüquqlar qorunur!
    BİZİMLƏ ƏLAQƏ: tel: (+99412) 538 76 26, (+99450) 289 88 33, (+99470) 248 96 52 - Email: [email protected]
    Ünvan: Bakı şəhəri, Mətbuat prospekti 529-cu məhəllə, ''Azərbaycan'' nəşriyyatı 1-ci mərtəbə
    Qurucusu: Ş.Cəfəri / Direktor: Ç. Cəfəri


    Hazırlayan və ideya müəllifi: Elshan Azizoglu