Bu gün Azərbaycanda quruda fəaliyyət göstərən əməliyyat şirkətlərindən ən uğurlusu "Surakhany Operating Company" şirkətidir. Cari ilin oktyabrın 1-nə "Suraxanı Oil" quru yatağının istismarı çərçivəsində Azərbaycan Dövlət Neft Fonduna (ARDNF) 74,4 mln. ABŞ dolları daxil olub. "Report"un məlumatına görə, ARDNF-dan "Caspianbarrel.org"a bildirilib ki, bu, vəsait PSA müqaviləsinin qüvvəyə mindiyi dövrdən əldə olunub: "Buna qədər quruda heç bir əməliyyat şirkəti dövlətə bu qədər gəlir gətirməyib". Qeyd edək ki, "Suraxanı Oil" layihəsi üzrə müqavilə 2005-ci il avqust ayının 16-da Bakıda SOCAR (25%) və "RaffiOil" offşor şirkəti (BƏƏ - 75%) arasında imzalanıb. Bu, Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətinin 1994-cü ilin sentyabr ayından imzalanan sayca 26-cı PSA müqaviləsidir. Bakıdan 14 km şimal-şərqdə yerləşən müqavilə blokunun ümumi sahəsi 13 kv. km-dir. "Suraxanı Oil" yataqlar qrupu 1904-cü ildən işlənilir və o dövrdən 2005-ci ilin ortalarına olan müddətə qədər 114,597 mln. ton neft və 10 mlrd. kubmetrdən çox qaz hasil olunub. Neft hasilatının pik həddi 1931-ci ildə müşahidə olunub - həmin il 4,189 mln. ton neft hasil olunub. SOCAR-ın geoloqları o zaman qeyd edirdilər ki, müqavilə sahəsinin çıxarıla bilən qalıq ehtiyatları 6,822 mln. ton təşkil edir. Bundan sonra yalnız bir dəfə 2011-ci ildə SOCAR öz saytında açıqlayıb ki, müqavilə sahəsində hasil olunan neftin həcmi 115,5 mln. tona çatıb (baxmayaraq ki, layihənin operatoru artıq 2006-cı ildə hökumətin Mədən Sənayesində Şəffaflıq Təşəbbüsünə (EITI) qoşulub, "RafiOil" öz fəaliyyəti haqqında bir dəfə də olsun press-reliz yaymayıb). Yəni, PSA müqaviləsi çərçivəsində 5,5 il ərzində 1 mln. ton neft hasil olunub. Müqavilənin şərtlərinə əsasən, layihənin operatoru iki il ərzində müqavilə blokunda neftin sutkalıq hasilatını 1,5 dəfə artırmağı öhdəsinə götürür. Deputatların müzakirə və təsdiq etdiyi müqavilədə yazılıb ki, podratçı 2014-ci ilə qədər hasilatı 257 min tona qədər artırmağı öhdəsinə götürür. Məlumatlara əsasən, 2005-ci ilin yekununda yataqdan 130 min ton neft hasil olunub və artıq 2007-ci ildə "Suraxanı Oil" yatağından "RafiOil" müqavilə üzrə öhdəlikləri yerinə yetirmək üçün 200 min tona yaxın neft hasil etməli idi. Lakin, göründüyü kimi, 5 il ərzində hasilat proqramı artıqlaması ilə yerinə yetirilib. Bu səbəbdən də yataqda uğurla neft hasil edən offşor şirkətin layihəni birdən-birə tərk etməsi qaranlıq qalır. "Surakhany Operating Company" layihəsində yeni operator Dubaydan olan digər offşor şirkət - "UGE Lanser PTI" olub. 2011-ci ildən həmin şirkət Dövlət Neft Şirkəti qarşısında öz öhdəliklərini uğurla yerinə yetirir. Nəticədə, 2013-cü ildə "Suraxanı Oil" müqavilə sahəsində rekord həcmdə - 573 min ton neft hasil olunub. Beləliklə, müqavilə üzrə öhdəliklər 2,2 dəfə artıqlaması ilə yerinə yetirilib. Hazırda əməliyyat şirkətində xarici mütəxəssislər də daxil olmaqla 1 427 nəfər çalışır. "UGE Lanser"in gəlişinə qədər şirkətdə işləyən bütün 1 160 əməkdaş iş yerində saxlanılıb.

http://report.az/