Abad ola bilməyən Sabirabad…

Kür daşqınlarından hələ də özünə gələ bilməyən Aran rayonu məmur özbaşınalığı və korrupsiya girdabında boğulur.

Mərkəzi Aran rayonları içində Sabirabadın özünəməxsus yeri var. Kürlə Arazın qovşağında yerləşən, məhsuldar torpağı, bol günəşi və suyu, zəhmətkeş insanları ilə zəngin olan bu diyar həmişə öz bərəkəti və füsunkar gözəlliyi ilə diqqəti cəlb edib. Aparılan iqtisadi araşdırmalar göstərirdi ki, son illərə qədər ölkə üzrə bostan- tərəvəz məhsullarının 30- 33%-i məhz bu rayonun öhdəsinə düşürdü. Bu torpağın insanları zəhmətkeş, dürüst, halal olduqları qədər də öz haqlarını tələb etməyi bacaran fəal insanlar olublar. 1988- ci il xalq hərəkatında Sabirabad camaatı kifayət qədər fəallıq və Sovet hakimiyyətinə dirəniş göstəriblər…
Bütün bu müsbət nümunələrə rəğmən son 21 ilin acı rüzgarı Sabirabaddan da yan ötməyib. Regionların sosial- iqtisadi inkişafının yalnız kağız üzərində olması, Sovet dövründən qalma təsərrüfatların dağılması, kəndlilərin torpaqları əkib- becərməyə maddi imkanlarının, texniki dəstəyin olmaması adı çəkilən aqrar rayonun da ümumi vəziyyətinə xeyli mənfi təsir göstərib. Ölkəmizin digər rayonlarından fərqli olaraq Sabirabad rayonunun üzləşdiyi indiki acınacaqlı vəziyyətə düşməsinə təsir göstərən çox ciddi faktorlardan da biri 2010- cu ilin yazında baş vermiş Kür daşqınları oldu.

Kür daşqınlarının Sabirabada təsiri…

Məlum olduğu kimi 2010- cu il daşqınlarının episentri Sabirabad rayonu oldu. 4 il öncə baş vermiş fəlakətdən məhz ən çox zərər görən bölgə sözü gedən rayon oldu. Təsərrüfatlar dağıldı, əkin- biçin, örüş yerləri sel suları altında qaldı. Minlərlə ev uçdu, mal- qara tələf oldu, meyvə ağacları məhv oldu. Yer səthinə qalxan və uzun müddət çəkilməyən yer altı şoran sular xeyli ərazini yararsız hala saldı. 2 minə yaxın ev yerlə- yeksan oldu, 7 mindən çox evə ciddi ziyan dəydi. Yüzlərlə məktəb, inzibati bina, uşaq baxçası, məscid, istixanalar, yardımçı binalar və s. tikililər dağıldı. Onsuz da torpağı əkib- becərməyə imkanı olmayan insanların əlləri işdən soyudu, dağılmış təsərrüfatları bərpa etmək müşkülə çevrildi. Kür daşqınlarının fəsadlarının aradan qaldırılması ilə bağlı dövlət başçısının 19 may 2010- cu il fərmanı, Nazirlər Kabinetinin 197 saylı sərəncamı ilə dövlət büdcəsindən üst- üstə 400 milyon manatdan artıq vəsait ayrıldı. Evlər tikildi, zərərçəkənlərə kompensasiya verildi. Amma problemlər bitmədi. Çünki verilən kompensasiyalar dəyən ziyana adekvat olmadı. Ayrılan vəsaitlərin əhəmiyyətli bir hissəsi korrupsiyaya ugradı. İnsanların əsas məşğuliyyəti olan torpaqların əkib becərilməsi, yeni istehsal müəssisələrinin yaradılması, dəyən ziyana adekvat olaraq dağılmış infrastrukturun bərpa olunması üçün lazımi və zəruri iqtisadi islahaltlar həyata keçirilmədi.

Təbiət şıltaqlığı, məmur harınlığı…

Sabirabad və sabirabadlılar son illərdə təkcə təbiətin şıltaqlığına məruz qalmadılar. Bölgənin və onun sakinlərinin rayona rəhbərlik edən məmurlar sarıdan da bəxtləri gətirmədi. Kür daşqınlarına qədər rayonda icra başçısı işləmiş Əbülfəz Ağayevin yarıtmaz, səhlənkar, korrupsioner fəaliyyətindən yerli sakinlər o qədər narazı olmuşdular ki, ondan şikayət etmək üçün hər ay yüzlərlə, minlərlə "yuxarılar”a məktublar göndərilirdi. Deyilənə görə Ə. Ağayev vəzifədən gedəndə rayonda xeyli adam bu gediş münasibəti ilə sevincindən qurban kəsib. Tamahkarlığı, rüşvətxorluğu, yarıtmaz fəaliyyəti ilə ad çıxaran Əbülfəz Ağayev Sabirabadı bərbad hala salmışdı. Kür daşqınları vaxtı rayonda icra başçısı olan Heydər Abbasov təbiətcə nisbətən sakit və mülayim adam idi. İnsanları dinləmək, hər kəslə öz dilində danışmağı bacaran şəxs idi. Kəndlinin ayağına gedib onunla bardaş qurub çay içmək, dərdləşə bilmək qədər sadəliyi var idi. Sabirabad RİH başçısı postunda gözü olan bəzi qüvvələr, eləcə də qəflətən baş vermiş, özü ilə çoxsaylı problemlər gətirən Kür daşqınları onu da süpürüb vəzifəsindən apardı. Heydər Abbasovdan sonra rayon İcra hakimiyyətinin başçısı təyin olunan Nazim İsmayılov isə yerli sakinlərə özündən əvvəl olmuş və sonra olacaq icra başçılarının atalarına rəhmət oxutudracaq münasibət göstərdi.

Nazim İsmayılov kimdir?
"Sabirabadın fironu", yoxsa "daş alverçisi"
Nazim İsmayılovun tərcümeyi- halına qısaca nəzər salaq; O 1952-ci il iyulun 24-də Göyçay
rayonunun Kürdşaban kəndində anadan olub. Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutunu, Bakı Sosial İdarəetmə və Politologiya İnstitutunu bitirib. İxtisası istilik energetika mühəndisidir. 1983-cü ildən 1994-cü ilə qədər Göyçay rayonundan Milli Məclisə deputat "seçilib”. Göyçay Birləşmiş Qazanxana və İstilik Şəbəkələri idarəsinin direktoru, rayonun Partiya Komitəsinin Sənaye-Nəqliyyat şöbəsinin müdiri, rayon Xalq Nəzarəti Komitəsinin sədri, Göyçay rayonu Partiya Komitəsinin sədri, rayon Xalq Deputatları Sovetinin sədr müavini, Göyçay rayonu İcra Hakimiyyəti Başçının birinci müavini, Göyçay və Şamaxı rayonlarının İcra Hakimiyyəti başçısı vəzifələrində çalışıb. Sabirabad rayonunun əhalisi Kür daşqınları ilə üz-üzə qalanda onlara icra başçısının təbii fəlakətdən daha çox zülm etdiyini deyirdilər. Bu barədə mətbuata kifayət qədər şikayət məktubları ünvanlandı. Onu da bildirək ki, Sabirabaddakı qaynaqlar icra başçısı Nazim İsmayılovun rayonda sel daşqınlarının yaratdığı fəsadların aradan qaldırılması üçün ayrılan vəsaiti mənimsədiyini iddia edirlər. Yəni ayrılan pullar Nazim İsmayılovun məngənəsində ilişib qalıb.
Nazim İsmayılova Sabirabadda "daş alverçisi" də deyilir. Çünki onun şəxsi daş karxanaları var. Karxanasının məhsullarını satmaq üçün o, rayondakı binaları təzələyir. Təbii, təzələmə prosesində onun karxanasının məhsulları dövlət büdcəsindən ayrılan pullarla bazar qiymətindən baha "alınır”. Kür daşqınları zamanı, eləcə də prezidentin Ehtiyat Fondundan ayrılan vəsaitləri də daha çox, tikilməli olan evləri "bərpa-gücləndirmə” adıyla karxananın məhsuluna xərcləyib.
Rayonun mərkəzini "gözəlləşdirən” Nazim İsmayılov bütün binaların fasadlarının dəyişdirilməsini əmr edib. İlkin olaraq icra hakimiyyətinin binasına yeni daş üzlük vurulub. Yaxınlıqda olan bir neçə dövlət müəssisəsi də "restovrasiya” olunub. Bu isə ona ikitərəfli sərf edir. Həm büdcədən pul silir, həm də sildiyi pulu öz karxanasının hesabına köçürür.
Bütün bu söküntü-tikinti işlərinin heç birinin əhaliyə isti-soyuğu yoxdur. Hamı öz dərdinə çarə axtarır. Həftənin bazar ertəsi olan kimi "dərman” axtarışında olanlar icra hakimiyyətinin binası önünə toplaşır.

Sabirabadda anoloqsuz qəbul qaydası…
Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Nazim İsmayılov vətəndaşların qəbulu üçün yeni üsuldan istifadə edir. Belə ki, Sabirabadda dünyada analoqu olmayan bir addım atılıb, rayon icra başçısının qəbuluna gəlmək üçün hər həftənin cümə günü RİH-nə gəlib qeydiyyatdan keçməlisən. Yalnız bundan sonra növbəti həftənin bazar ertəsi İcra başçısının qəbuluna düşmək mümkündür (əgər o da mümkün olsa, yəni başçı rayonda iş yerində tapılsa və könlü səni qəbul etmək istəsə- red.).
İcra başçısı Nazim İsmayılovun bu qanunsuz hərəkətlərinə yerli sakinlər dəfələrlə öz etirazlarını bildiriblər. Etiraz edənlər içində yaşlı insanlar üstünlük təşkil edir.


Dəfələrlə olub ki, Sabirabad Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Nazim İsmayılov şikayətçiləri dinləmək əvəzinə, onları qəbul etməkdən imtina edərək, kobud davranıb vəsakinləri oradan qovdurub. Rayon sakini Sahib Rüstəmli "Deyerler.org”a bildirib ki, keçən iyul ayının 23-də səhər saatlarında Kür daşqınlarından əziyyət çəkən 100-dən çox Sabirabad rayonunun Bala Həşimxanlı, Qasımbəyli vəYuxarı Axtaçı kəndlərinin sakinləri rayonun icra hakimiyyətinin binası qarşısında aksiya keçiriblər.Zərərçəkmişlər daşqına görə dövlət tərəfindən verilən kompensasiyaların ədalətsiz bölgüsünə etiraz ediblər və bildiriblər ki,onların problemləri bu günə qədər hələdə həll olunmayıb.Lakin icra başçısı onları dinləməkdən imtina edərək polis gücünə ərazidən qovub.

"Kür qaçqınları”- nın şikayətləri Avropa Məhkəməsində

Yeri gəlmişkən qeyd edək ki, hal- hazırda Sabirabadda 2010- cu il Kür daşqınlarından əziyyət çəkən, problemləri həll olunmayan xeyli sayda insanlar var. Həmin insanlar dəfələrlə aidiyyatı qurumlara müraciət etəsələr də onların problemlərini həll edən tapılmır. İcra başçısı Nazim İsmayılov isə birmənalı şəkildə Kür daşqınlarından əziyyət çəkən insanları dinləmək belə istəmir."Arqumenti” də odur ki, bu fəlakət o icra başçısı təyin olunduqdan əvvəl baş verib (!?).Deyir mənə dəxli yoxdur, gedin əvvəlki başçıdan soruşun.Qəribə məntiqdir.Əlləri hər yerdən üzülən şikayətçilər məhkmələrə müraciət ediblər və 4 ilə yaxındır ki, bu insanlar məhkəmə yollarında qalıblar.Artıq onların bir çoxunun iddiası hazırda Avropa Məhkəməsinə hazırlanır.Halbu ki, Kür daşqınlarının təsirinə məruz qalmış insanların problemlərinin həlli üçün dövlət büdcəsindən fantastic həcmdə vəsaitlər ayrılmışdı.Amma təəssüf ki, bu vəsaitlər zərəçəkənlərin problemlərinin həlli üçün "yetərli olmadı”.