Adəm Məmmədov: “Belə qərarlar vəkillərlə bərabər ədalət mühakiməsinin zəfəridir”
Azərbaycanın məhkəmə tarixində bəraət hökmlərinə çox nadir hallarda rast gəlinir. Yanvarın 15-də Apelyasiya Məhkəməsi növbəti belə qərar çıxarıb. Vəkil Adəm Məmmədov facebook səhifəsində bu haqda məlumat verib. O yazır: “Axır ki, mübarizəmiz hədər getmədi. Bakı Apellyasiya Məhkəməsi cinayət işi üzrə qərarını elan etdi. Qərara görə, Sahib Ağayevin barəsində bəraət hökmü çıxarılmasına və onun məhkəmə zalından azadlığa buraxılmasına nail olduq. Bildirim ki, Sahib Ağayev “Unibank” KB ASC-nin Nərimanov filialında çalışıb. Cinayət Məcəlləsinin 178.3.2 (dələduzluq) və 313-cü (vəzifə saxtakarlığı) maddələri ilə ittiham olunan S. Ağayev Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin hökmü ilə 8 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilmişdi”.

Bir qədər əvvəl isə Gəncə Ağır Cinayətlər Məhkəməsində hakim Elbəyi Allahverdiyev məhkəmə qarşısına çıxarılan və narkotik satan şəxs kimi ittiham olunan Gürcüstan vətəndaşı, 1984-cü il təvəllüdlü Bayram Niyazova bəraət verib. B.Niyazovun vəkili Ceyhun Yusifov “Yeni Müsavat”a demişdi ki, müvəkkilinin həbsindən sonra ibtidai istintaqa onun günahsızlığını sübut edən faktlar təqdim edib və barəsində olan cinayət işinə xitam verilməsini istəyib. Lakin o dövrdə buna əhəmiyyət verilməmişdi. Sonradan isə məhkəmə B.Niyazov barəsində bəraət hökmü çıxarmışdı.

Ümumiyyətlə son dövlər Azərbaycan məhkəmələrində bəraətverici əsaslarla hökm və qərarların çıxaırlması halları müşahidə olunmağa başlayıb.



Vəkil A.Məmmədov hazırki vəziyyəti “Yeni Müsavat”a şərh edərkən deyib ki, bəraət hökm və qərarları gələcəkdə prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokurorları maksimal dərəcədə ehtiyatlı olmağa sövq edəcək, ədalət mühakiməsinin səmərililiyi artacaq: “Belə qərarlar vəkillərlə bərabər ədalət mühakiməsinin zəfəridir. Azərbaycan Məhkəmələrində bəraətverici əsaslarla hökmlərin çıxarılması Ali Məhkəmə Plenumunun 31 yanvar 2002-ci ildə verdiyi qərardan sonraya təsadüf edir. Plenumun həmin qərarında göstərilir ki, dələduzluqla bağlı məsələlərdə əgər şəxsin niyyəti əmlakın mənimsənilməsi deyilsə və söhbət borcdan gedirsə, təqsirləndirilən şəxs ifadəsində zərərçəkəndən borc aldığını söyləyirsə, zərərçəkən də bunu təsdiqləyirsə deməli bu mülki məsələdir. Borc müqaviləsi şifahi də bağlana bilər. Əlbəttə ki, iş üzrə ibtidai istintaqda mülki münasibətlərə belə bir hüquqi qiymət verilməsi pozuntu idi. Hüquqlarını müdafiə etdiyim şəxs həmin pulu kredit götürüb və cinayət işi başlanana qədər həmin pulu banka ödəmişdi. Yəni zərərdən söhbət gedə bilməzdi”.

Vəkil istintaqçıların qanunvericiliyi mükəmməl bilməli olduqlarını xüsusi olaraq vurğuladı: “Müstəntiq, prokuror sadəcə vəzifə deyil, peşədir. İmkanlı validenylər düşünürlər ki, övladları istintaqçı olmalıdır və buna nail olurlar. Əslində isə istintaqçı peşəkar olmalı, daim öz üzərində işləməli, biliklərini təkmilləşdirməlidir. Ali, Konstitusiaya məhkəmələrinin qərarlarını oxumalı, tövsif məsələlərini düzgün icra olunmmasına xüsusi diqqət yetirməlidirlər”.

Vəkil istintaqçıların qərarlarının insanların taleyini dəyişdiyini diqqətə çatdırdı: “Günahsız insanın uzun müddətli həbsinə səbəb olacaq əsassız qərarların verilməsindən istintaqçı çəkinməlidir. Həbs insan taleyinin dəyişməsinə, bir çox hallarda ailələrin dağılmasına və digər xoşagəlməzliklərə yola açır.

“İttiham aktını müstəntiq tərtib edir, prokuror təsdiqləyir. Cinayət işi prokurorların razılığı ilə başlanır, prokurorların razılığı ilə şəxsin həbsinə təqdimat yazılır. Müstəntiq cavan olub səhvə yol verə bilər. Bəs prokurorların səhvi bağışlanılandırmı” sualına vəkilin cavabı belə oldu: “Bu işdən əvvəl quldurluqda ittiham edilən 5 şəxsə bəraət ala bimişəm. Həmin quldurluq işini araşdıran müstəntiqə də, nəzarət edən prokurora da demişdim ki, həbs olunan şəxslərin bu işdən xəbəri yoxdur. Nəzərlərinə çatdırmışdım ki, insan taleyi ilə oynamaq olmaz. İnsanları 10, 12, 15 il həbsinə səbəb olan səhv qərar verməyin. Cəza tətbiq edən hakimlər hər bir halda humanistliyi üstün tutmalıdırlar. İbtidai istintaqda insanların həbs olunmasına tələsik qərar verilməməlidir”.

Vəkil deyib ki, Cinayət Prosessual Məcəllədə belə ittiham aktını tərtib etmiş və təsdiqləmiş hüquq mühafizə orqanları əməkdaşları üçün məsuliyyət nəzərdə tutulub. Lakin konkret halda məhkəmə iş üzrə ibtidai istintaqı aparan müstəntiq, iş üzrə ittiham aktını təsdiqləyən prokuror haqda xüsusu qərardad çıxarmayıb: “Xüsusi qərardadın çıxarılması hakimin səlahiyyətindədir. Yəni hakim istəsə, belə bir xüsusi qərardadın çıxarılmasını təmin edə bilər. Konkret halda belə bir qərardad çıxarılmadı. Təqsirləndirilən şəxsin əməlində cinayət tərkibi olmaya-olmaya barəsində ittihamedici hökm çıxarılmışdı”.

Vəkil deyib ki, bəraət hökmləri, qərarları nəticə etibarı ilə istintaqçıların daha diqqətli olmasına, belə səhvlərə, yanlışlıqlara yol verməməsinə gətirib çıxaracaq: “Belə hökm və qərarlar ümumilikdə məhkəmə hüquq sisteminin inkişafını, günahsız insanların həbsinin qarşısını alacaq. Verilmiş qərar mahiyyət etibarı ilə eynilik təşkil edən işləri araşdıran hər bir istintaqçının məsuliyyətinin dərki üçün də lazımlı qərardır. Məhkəmə hakimiyyətinin təminatçısı prezidentdir və belə qərarlar Azərbaycan hüquq sisteminin daha da güclənməsinə xidmət edir”.

E.MƏMMƏDƏLİYEV