Azərbaycanda insan ölümləri haqda statistikaya baxanda adamı dəhşət bürüyür Söhbət yollarda qəza zamanı, dənizdə boğulanlardan və intiharların statistikadan gedir.

Bəlli olub ki, bu ilin iyul ayında ölkədə 40 intihar faktı qeydə alınıb. Bu statistika Dövlət Statistika İdarəsinin və ya aidiyyətli dövlət qurumlarından götürülən statistik məlumat deyil. Daha çox mətbuatda çıxan intiharlar haqqında informasiyaya söykənir. Bir ay ərzində 9 milyon əhali üçün 40 intihar faktı əslində dəhşətlidir. Xüsusilə nəzərə almaq lazımdır ki, bizim məmləkətimiz və insanlarımız üçün intiharlar yenidir və həm də yad davranışdır.
Bununla paralel olaraq intiharlar niyə baş verir, nədən intihar halları durmadan çoxalır, bunun qarşısını almaq üçün hakimiyyət hansı tədbirlər həyata keçirir kimi suallar açıq və cavabsız qalmaqda davam edir.

Bəzən bu haqda danışanlar iddia edirək deyirlər ki, Norveçdə və ya Finlandiyada intihar statistikaları daha yüksəkdir. Amma iş ondadır ki, əmək haqqı, sosial təminat, yaşayış standartı istiqamətində Azərbaycanı bu ölkələrlə müqayisə edə bilmədiyimiz kimi intiharlar mövzusunda paralel aparmaq da doğru olmazdı. Çünki həmin ölkələrdə intihar edənlərin əksəriyyəti əslində xəstə insanlar olur. Azərbaycanla bağlı bunu demək isə ağlabatan deyil...

Azərbaycanda intiharların əsasında sosial problemlər, içsizlik, evsizlik, ögeylik, ədalətsizlik dayanır. Və əlbəttə ki, müvafiq qurumların məsuliyyətsizliyi, əks təbliğatın aparılmaması. Bu günə qədər bir dəfə görmədim ki, ölkənin kanallarına savadlı psixoloqlar dəvət olunsun, onlarla intiharlar mövzusunda ciddi müzakirələr təşkil edilsin. Əvəzində mənasız, duzsuz və bayağı verilişlər kifayət qədərdir. Eləcə də, intiharlarla bağlı müvafiq qurumlar hansısa effektiv iş aparması, medianı başına toplayaraq intiharların tendensiyası, baş vermə səbəbi və psixoloji amillər haqqında danışdığının şahidi olmamışam.

Baxmayaraq ki, bu sahə üzrə işləyənlər, dövlət büdcəsindən əmək haqqı alan məmurlar var.

Cənablar! Azərbaycanda intiharlara bütün yaş qruplarında rast gəlinir. Bilirsinizmi bu nə deməkdir? Adətən intihara daha çox 18-35 yaş arası insanlar üçün xasdır. Yəni statistikada bu yaşda intihar edənlər dünyada öndədir. Bizdə isə bütün yaş qrupları ilə bağlı intihar faktları olur. Niyə özünüzə əziyyət verib bu sahə ilə bağlı araşdırma aparmır, mümkün qədər bu kimi halların qarşısını almaq üçün tədbirlər görmürsünüz? Bunun üçün böyük resurslar, ciddi maliyyə mənbələri lazım deyil axı. Artıq neft bumu da başa çatıb, qaz istehsalçılar da dünya bazarında çoxdur. Bəlkə insafa gəlməyin vaxtı yetişib...

Geriyə baxın, 2013-cü ildə ölkədə 415 intihar faktı qeydə alınıb. 2015-ci ildə isə bu rəqəm 535 olub. 2016-cı ildə 29 uşaq intihar edib. Müşahidələr və statistika onu deyir ki, ölkədə intiharların sayı artan tendensiya üzrə inkişaf edir. Hər bir intihar təkcə ölüm faktı deyil, həm də hər bir ailənin başına gələn faciədir. Bunu nəzərə alaraq bir qədər məsuliyyətli davranmaq, daha çox psixoloq yetişdirmək olmazmı? Nədən cəmiyyətdə belə faciəvi halların çoxalmasını susqunluqla müşahidə edilməlidir? Axı Azərbaycan vergi ödəyicilərinin hesabına Səhiyyə Nazirliyi dövlət büdcəsindən maliyyələşir, onun 100 minə yaxın personalı var, bəlkə də daha çoxdur. İldə 500 insanın könüllü ölümü seçməsi həm də deqradasiyanın təzahürüdür. Bu tendensiyanı dayandırmaq üçün daha nələr olmalıdır?

Nemət Orucov