“Futbol barış oyunudur, insanları dostluğa, qardaşlığa səsləyir”.

Bu məşhur ifadə gözəl səslənsə də, heç də gözəl səsləndiyi kimi əməldə həyata keçirilib dövlətlər arasında barışıq, xalqlar içində isə, qardaşlıq-dostluq nümunəsi ola bilmədi, bilmir, bilməyəcək də...

İmperialist Qərb dövlətləri yaşıl meydanlarda nümayiş olunan idmanın şahını əksər hallarda hərbi, siyasi gücünün bir qolu kimi nümayiş etdirir. Qısası futbolun yaşıl meydançası siyasi, hərbi poliqonlara çevrilir.

İmperialist İngiltərə də 1966-cı ildə ev sahibliyi etdiyi futbol üzrə DÇ zamanı futbolu siyasi poliqonu çevirməyə cəhd etdi, qismən də olsa istəyinə nail oldu.

Bu cür idman adına yaraşmayan addımın atılmasının əsas səbəbi bizlərə Şimali Koreya kimi sırınan (Qərb imperializmi nəticəsində), rəsmi adı isə Koreya Xalq Demokratik Respublikası olan dövlətin DÇ-kı iştirakıyla bağlı idi. Belə ki, imperialist dövlətlər bloku olan ABŞ, Fransa, İngiltərə (B.Britaniya) və əksər kapitalist dövlətləri nəyin bahasına olursa-olsun gənc sosialist dövləti mundialdan kənar qoymaq istəyirdi. Çünki onlar Koreya yarımadasında KXDR-ın ərazi bütövlüyünü, suverenliyini qəbul etmək istəmir, yalnız paytaxtı Seul olan ABŞ-ın yaratdığı marionet Koreya Respublikasını tanıyırdılar. Başda SSRİ olmaqla sosialist bloku ölkələri bu cür ayrı seçkiliyə görə mundialı baykot edəcəklərini açıq bəyan etdikdən sonra İngiltərə güzəştə getmək məcburiyyətində qalır. Lakin, bu güzəşt də öz-özlüyündə KXDR-ə qarşı mənəvi terrorsuz, diskriminasiyasız yan keçmir. Belə ki, gənc Koreya dövlətinə aşağıdakı şərtlərlə DÇ-da iştirakına icazə verilir:

1. İngiltərə KXDR müstəqil, suveren dövlət kimi tanımır, lakin həmin ölkəni təmsil edən yığmanın iştirakına razılıq verir;

2. İştirakına icazə verilən yığma KXDR kimi deyil, Şimali Koreya yığması adı altında iştirak etməliydi.

Bu iki şərtdən başqa rəsmi London ABŞ və onun əlaltısı olan Cənubi Koreyanın “xahiş”ini nəzərə alaraq, KXDR-in dövlət himninin səslənməsinə yol verməmək üçün belə qərar çıxarır ki, yalnız mundialın açılış və final oyunuda iştirak edəcək dövlətlərin himnlərinin səslənməsinə icazə verilir.

Bu qərarla dumanlı albion demokratiya, insan hüquqları, başqa dövlətlərin daxili işinə qarışmama, idman yarışları zamanı qəbul edilən beynəlxalq hüquqları kobudcasına pozaraq gerçək simasını göstərmiş oldu.

Görəsən İngiltərəni bizlərə ən parlaq demokratik dövlətlərdən biri kimi təbliğ edən özündən bixəbərlər, boşqabdibi yalayanların yuxarıda qeyd edilən faktdan xəbərdardırlarmı?! Nə isə...

Adı çəkilən “dövlətlərin” gənc Koreya dövlətinə bü cür “qonaqpərvər” münasibəti və mundialda ilk dəfə iştirak edən koreyalılar vətənlərinin parçalanmasında əvəzsiz xidmətləri olan Qərb və kapitalist dövlətlərini öz oyunları ilə heyrətləndirməliydilər. Bu mundialda KXDR-in ən qatı düşməni olan ABŞ iştirak etməsə də onun müttəfiqləri Fransa, İngiltərə, AFR-sı kimi NATO blokunun üzvü olan dövlətlər iştirak edirdilər. Adı çəkilən dövlətlər

Koreya müharibəsi zamanı marionet Cənubi Koreyaya öz “sülh məramlı” hərbi birlikləriylə dəstəyini əsirgəməmiş, yüzminlərlə günahsız mülki əhaliyə qarşı vəhşiliklər törətmişdilər. Odur ki, koreyalılar üçün bu yalnız futbol oyunu deyil, 16 il əvvəl başladılmış müharibənin yaşıl meydana köçürülərək yenidən davamı demək idi. Koreyalılar düşmən dövlətləri üzərində, yalnız nümayiş etdirəcəkləri mübariz oyunlarıyla zəfər qazanıb qisaslarını almalıydılar. Futbolçuları İngiltərəyə yola salan zaman KXDR-in Prezidenti Kim İr Sen onlara belə müraciət etdi: “Bütün Asiya və Afrikanın məzlum xalqlarını sizlər təmsil edirsiniz ona görə də mümkün qədər bizi və iki qitəni layiqincə təmsil edin”.

Həqiqətən də bu mundialda Afrika qitəsindən heç bir dövlət təmsil olunmayıb, Asiyanı isə, yalnız KXDR təmsil edirdi.

Bütün dövlətlərin gözündə koreyalılar debütant olmaqla yanaşı, yeganə autsayder də hesab olunurdular.

Mundialda koreyalılar iki qat DÇ olan İtaliya, 1962-ci il DÇ-ın bürünc mükafatçısı və Amerika Kubokunun üç qat bürünc, iki qat gümüş mükafatçısı Çili, nəhayət son Avropa çempionu SSRİ kimi güclü yığmalar birgə 4-cü qrupda yer alırdı. Odur ki, belə güclü qurupda yer alan autsayderin nəyinki möcüzə edib bir xal qazanacağı, heç bir qol da vura bilmədən, qapısında çoxsaylı qollar görərək mundialı biabırçı məğlubiyyətlərlə tərk edəcəyi vurğulanırdı. Demək olar ki, hamı bu düşüncədəydi.

Qrupdakı ilk matçı koreyalılar 12 iyul 1966-cı ildə böyük qonşusu və “qardaşı” hesab etdikləri SSRİ-yə qarşı keçirdilər. Oyun “böyük qardaşın” 3-0 hesablı qələbəsiylə yekunlaşdı. Onuda qeyd edim ki, bu oyunun Azərbaycan və bütün azərbaycanlı futbol azarkeşləri üçün də əlamətdar hadisə kimi tarixə həkk oldu. Belə ki, bu oyunda Neftçi klubunun əfsanəsi, həmyerlimiz Anatoli Banişevski SSRİ yığmasının start heyətində yer alaraq, matçın 33-cü dəqiqəsində sovetlərin ikinci qolunun müəllifi olur.

Qrupun ikinci oyununda koreyalılar Çili yığması ilə oyuna çıxır. Oyunun 28-ci dəqiqəsində latın amerikalılar hesab açsalar da, koreyalılar mübariz oyun göstərərək maçın 88-ci dəqiqəsində Pak Sın Cinin qolu sayəsində hesabı bərabərləşdirərək, son nöqtəni qoyurlar. Bununla koreyalılar ilk qolunu və xalını qazanırlar. Bu oyun İngiltərə mətbuatı və azarkeşlər arasında müzakirə obyektinə çevrilir.

Qrupdakı sonuncu oyun nəhəng İtaliya yığmasına qarşı idi. Hər kəs koreyalıların darmadağın olacağına əmin idilər. 19 iyulda matçın start fiti verildi. Hamının gözlədiyi kimi matç squadra-abzuranın kəsərli hücumlarıyla başladı. Koreyalılar inadla müqavimət göstərməklə yanaşı əks hücumlarla da italyanlara həyəcanlı anlar yaşadırdılar. Oyunun kuliminasiya nöqtəsi 42-ci dəqiqədə baş verir, topu ələkeçirən Pak Du İk qarşısı alınmaz zərbə endirərək italyanların torunu sirkələyir. Bütün Midlsbro şəhərinin “Eyrsom Park” stadionu heyrətlənərək ayağa qalxır. Birinci hissə bu hesabla bitir. İkinci hissədə squadra-abzurra nə qədər kəsərli hücumlar edərək, 100%-li qol imkanları əldə etsələr də koreyalıların qapıçısı Li Çanq Munq alınmaz qalaya çevrilir. Hakimin final fiti koreyalılarının qələbəsini rəsmləşdirir. Azarkeşlər heyrət içində olsalar da koreyalıların nümayiş etdirdiyi mübariz oyun və qələbəsini ayaq üstündə alqışladılar. Bütün İngiltərə və dünya mətbuatı bu qələbədən yazır, radio-televiziya bu hadisədən danışırdı. İtalyanın bu məğlubiyyəti 3 may 1949-cu ildə “Turin” futbol klubunun təyyarə qəzasına uğrayaraq klubun bütün şəxsi heyətinin ölümü ilə nəticələn fəciədən sonra, ikinci faciəyə, fəlakətə çevrilir. Əgər birinci fəlakət bədbəxt hadisə

idisə, ikinci rüsvayçı fəlakət kimi qiymətləndirildi. Bu məğlubiyyətdən sonra mundialı vaxtından əvvəl tərk edərək vətənlərinə qayıdan italiyalı futbolçular ilə yığmanın idarə heyətini hava limanında azarkeşlər yumuta-pomidor atəşinə tutdular.

Squadra-abzurra üzərində parlaq zəfər sayəsində koreyalılar qrup ikincisi olaraq, ¼ final mərhələsinə yüksəlirlər. Eyni zamanda bu qrupun birincisi SSRİ olduğundan, qrupdan qalib çıxan hər iki komanda sosialist dövlətləri olur.

¼ final mərhələsində koreyalıların rəqibi “Avropanın Braziliyası” adlandırılan güclü Portuqaliya yığması olur. Artıq hamı koreyalıların asan yem olmadıqlarını anlamış, pireneylilərin də asan qələbə qazanacağına əminliklə dilə gətirməyə cürət edənlər azalmışdır.

Bu matç 23 iyulda Liverpulun “Qudson Park” stadionunda baş tutur.

Oyun başlayır. Artıq maçın 1-ci dəqiqəsində Pak Sın Cin hesabı açaraq, portuqaliyalıları mərkəzə dəvət edir və stadionu ayağa qaldırır. 22-ci dəqiqədə Li Don Un fərqi ikiyə qaldırır. Cəmi 3 dəqiqə sonra Yan Sın Quk üçüncü dəfə portuqaliyalıları məyus edir. Portuqaliya komandası və ağzına kimi dolmuş stadion şok içindədi, bu cür başlanğıcı heç kim gözləmirdi. Qısası ilk 25 dəqiqə meydanda yalnız bir komanda olur – Şimali Koreya!

Tədricən toparlanmağa çalışan portuqallar 27-ci dəqiqədə Eysebiyonun qolu ilə fərqi ikiyə endirir. Qarşılıqlı hücumlarla davam edən matçın 43-cü dəqiqəsində koreyalıların qapısına 11 metrlik cərimə zərbəsi təyin edilir. Eysebiyo ikinci dəfə topu rəqib qapısına göndərək fərqi birə endirir. Birinci hissə koreyalıların qələbəsiylə bitir.

İkinci hissə portuqaliyalıların kəsərli hücumları ilə başlayır, koreyalılar isə əks hücuma üstünlük verirlər. 56-cı və 59-cu dəqiqlərdə Eysebiyonun qollarıyla hesab 4-3 olur. Ruh yüksəkliyini ələ keçirən Portuqaliya oyuna diqtə edən tərəfə çevrilir. Matçda son nöqtəni 80-ci dəqiqədə Joze Auquştu qoyaraq yekun hesabı təyin edir: 5-3.

Koreyalıların hesabda irəli olaraq məğlub olmalarının əsas iki səbəbi var. Birinci fiziki cəhətdən rəqibinə uduzmaları, ikinci isə beynəlxalq dərəcədə oyun təcrübələrinin olmaması. Məhz bu təcrübənin olmaması sayəsində koreyalılar topa nəzarət, vaxt udmaq kimi taktiki fəndlərdən istifadə edə bilmədilər. Bir maraqlı məqamı da diqqətinizə çatdırım ki, Koreya yığmasının heyətində orta boy hündürlüyü 162 sm, ən hündür boylu futbolçu isə 168 sm boya malik yığmanın əsas qapıçısı Li Çanq Munq idi. Bu yığma mundialın ən bəstəboy yığması idi. Lakin buna baxmayaraq koreyalılar boylarından hündürə tullanaraq tarix yazmağı bacardılar.

Bu məğlubiyyətə baxmayaraq koreyalılar dumanlı albionu başı uca tərk edirlər. Hətta DÇ-na təşrif buyuran bütün futbol azarkeşləri koreyalıları alqış sədalakı ilə yola saldılar.

Koreyalılar, onlara qarşı mənfi münasibətlər bəsləyərək ictimaiyyət qarşısında onları gözdən salmaq istəyən bütün qüvvələrin istəklərini gözlərində qoyararaq, özləri haqqında 180 dərəcə fərqli münasibət bəslənilməsinə nail oldular. Mundialda bu cür uğurlu çıxışı ilə koreyalılar düşmənlərinə ən ağır zəbələr vuraraq, dünyaya səs saldılar.

Koreyalılar İtalya yığması üzərində qələbənin sevincini belə paylaşırlar

Bu yazını yazmaqla oxuculara, xüsusi ilə də Qərb imperializminin təsirinə düşən yazıqlara bildirmək istəyirəm ki, Şimali Koreya adında dövlət yoxdur, başkəndi Pxenyan, lideri Kim Çen In olan Koreya Xalq Demokratik Respublikası var. Bu dövlət haqqında bizlərə çatdırılan məlumatlar “BBC”, “CNN” və digər bu kimi kanalların uydurmalarından başqa bir şey deyil. Adı çəkilən dövlət mövcud olduğu 70 illik tarixi ərzində heç xarici ölkənin ərazisinə hücum etməyib, Azərbaycan da daxil olmaqla 3-cü dünya ölkələrində münaqişə, qiyam, çevriliş, separatçılıq kimi fəaliyyətlər də əli olmayıb və ya maliyələşdirməyib. Bu sadaladıqlarımı həyata keçirən “məcnun” kimi aşiq olduğunuz ABŞ, İngiltərə, Fransa kimi imperialistlər blokudu. Ona görə də başda ABŞ olmaqla bütün Qərb imperializminin təbliğatına aldanıb bu

ölkəyə ikrah, nifrət hissi bəsləməkdənsə “açıq” gözlərinizlə dünyaya baxıb, analizlər etsəniz daha yaxşı olar.

Ən azından KXDR və bu kimi dövlətlərin tarixlərini obyektivliklə mütaliyə etsək, təhrif olunmayan, dürüst faktlardan xəbərdar olarıq. Nəticədə, həqiqətən hansı dövlətlərin imperialist, xalqlara qarşı kütləvi qırğınlar törədən qaniçən olduğunu üzə çıxar.

Abdulla İsmayıloğlu