Rəsmi məlumatlarda bu fənnin sinifdənxaric oxu kimi tədris olunacağı deyilir.

İran hökuməti bunu "pilot plan" kimi təqdim edir.

Dərslər yalnız 4-cü və 9-cu sinif şagirdlərinə keçiriləcək.

Dərslərin məzmununu və tədris saatlarını məktəblər müəyyənləşdirəcək.

Pilot planın konkret hansı məktəblərdə tətbiq olunacağı hələlik açıqlanmır.

Azərbaycan/türk dili tədrisi niyə indi tədris olunur?

İranda yaşayan etnik azərbaycanlılar hökumətin məktəblərdə azərbaycan/türk dilinin tədris olunacağı barədə elanını ilk dəfə deyil ki, eşidirlər.

Prezident Həsən Ruhani 2013-cü ildə öz seçki proqramında belə bir vəd vermişdi.

Həsən Ruhani seçki kampaniyası çərçivəsində Şərqi və Qərbi Azərbaycan vilayətlərinə səfərləri zamanı etnik azərbaycanlılara vəd verib ki, seçilərsə, onlara İran Konstitusiyasının 15-ci maddəsindən faydalanmaq imkanı veriləcək.

Konstitusiyanın bu maddəsi məhəlli və tayfa dillərindən mətbuat və kütləvi mediada istifadə, habelə bu dillərdə təhsil hüququ verir.

Hərçənd ki, 2015-ci ildə Həsən Ruhani etnik azərbaycanlılara verdiyi ana dilində təhsil vədini yerinə yetirməməkdə ittiham edilib.

2016-cı ilin avqustunda Elm nazirinin müavini Mojtaba Şəriəti elan etmişdi ki, Azərbaycan Dili və Ədəbiyyatı ixtisası ali məktəblərin kurrikulumuna əlavə ediləcək.

"Bu [prezident Həsən Ruhaninin] Ümid və Ağıl hökumətinin ölkədəki müxtəlif etnik qruplara diqqət siyasətidir. Ötən il hökumətin [universitetlərdə] Kürd dili və ədəbiyyatı ixtisasını tədris etməsinin də səbəbi budur", Şəriəti həmin vaxt bildirib.

O həmçinin qeyd edib ki, yalnız Şərqi Azərbaycan vilayətindəki Təbriz Dövlət Universiteti bu sahəni tədris etməyə hazır olduğunu açıqlayıb.

Təbriz Dövlət Universitetində "Azərbaycan dili və əbədiyyatı" adlı fakültə fəaliyyət göstərir.

Bundan başqa, 2017-ci ilin yanvarında gündəlik Vaghaye Ettefaghiyeh qəzeti Twitterdə yazıb ki, Doktor Ruhaninin ana dilinin öyrədilməsi barədə seçki vədinin təcrübədə həyata keçirilməsi, yəni ibtidai siniflərdə Türk dilinin tədrisi gələn il (2018-ci il- red.) reallaşacaq.

İranda etnik azərbaycanlılar dili necə öyrənirlər?

Əslində İranda azərbaycan/türk dili, eləcə də digər etnik qrupların [məsələn, kürd] dillərinin fənn kimi tədrisinə qanunla icazə verilir.

BBC News Azərbaycancaya danışan bəzi yerli jurnalistlər deyirlər ki, bəzi özəl məktəblərdə azərbaycan/türk dili öyrədilir.

Təbriz şəhərində yaşayan və dilçilik üzrə bir mütəxəssis keçən il BBC News Azərbaycancaya bildirib ki, bu, böyük şəhərlərdə mümkün olur, amma kiçik şəhərlərdə bu imkan yoxdur.

"İranda olan azərbaycanlıların çoxu bu dili öz evində, analarından öyrənir. Uşaqlara bu dil, əsasən şifahi öyrədilir. Çoxları yalnız şifahi dili öyrənirdi, ancaq indi yeni nəsildə qrammatikanı öyrənməyə həvəs yaranıb", mütəxəssis qeyd edib.

Vaxtilə İranda Azərbaycan dilinin tədris etdiyi üçün həbs olunduğunu deyən fəal Ramin Cabbarlı isə bu məlumatları doğru hesab etmir.

"İran İslam Respublikası özəl məktəblərdə deyil, həm də evlərdə belə azərbaycan türkcəsinin tədrisinə qadağa qoyur. Bizim bir çox fəallar evlərdə azərbaycan türkcəsini öyrətdiyi üçün həbs olunub", o iddia edir.

Onun sözlərinə görə, ingilis, ispan, fransiz dilləri ilə yanaşı, Türkiyə türkcəsinin kurslarda öyrədilməsinə icazə verilir.

"Amma Azərbaycan türkcəsinə icazə vermirlər, çünki onu siyasiləşmiş türkcə hesab edirlər. Türkiyə türkcəsi türkiyəlilərin dili kimi nəzərə alındığı üçün və hər hansı bir milli oyanışda ciddi rolu ola bilməz deyə izn verilir".

Cənab Cabbarlı onu da qeyd edir ki, azərbaycan türkcəsi çox nadir hallarda, müvəqqəti olaraq, hər hansı ədəbiyyat birliyində, yazarlar birliyində öyrədilə bilər, amma o da çox müvəqqəti şəraitdə ola bilər.

Hazırda verilən elan o deməkdir ki, fənnin tədrisi dövlət məktəblərində həyata keçiriləcək.

Lakin ana dili fəalları təkcə azərbaycan/türk dilinin fənn kimi tədrisi üçün deyil, həmçinin bütün təhsilin ana dilində olması, başqa sözlə, ana dilində təhsil üçün mübarizə aparırlar.

Cəmiyyətdə bu xəbər necə qarşılandı?

Əslində belə vədlər demək olar ki, hər il verildiyi üçün xəbər cəmiyyətdə o qədər də böyük reaksiya doğurmayıb, müşahidəçilər deyir.

Təhlilçi Ramin Cabbarlı bunu "uzun illərdir verilən, sadəcə çox gecikdirilmiş bir vəd" adlandırır

.

ŞƏKLİN MƏNBƏYİ,YOLPRESS.IR