ABŞ Müdafiə Nazirliyinin nümayəndəsi Con Kirbi bildirib ki, Vaşinqton İranla nüvə razılaşmasına daha yaxındır. O, İranın xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahiyanın,"nüvə razılaşması üçün ABŞ-dan daha güclü öhdəliklər gözlənilir” barədə açıqlamasına da münasibət bildirib:
"İnanırıq ki, ötən həftələr və aylarla müqayisədə indi razılığa daha yaxınıq. Bunun əsas səbəbi İranın razılaşma ilə bağlı bəzi tələblərindən imtina etməyə hazır olmasıdır. Buna görə də müqavilə ilə irəliləyəcəyimizə dair nikbin fikirlər var”.
Qeyd edək ki, son günlər İranın açıqlamaları və davranışında da nüvə razılaşması ətrafında müsbətə doğru irəliləyişlərin olduğu hiss olunur.Kirbidən əvvəl İranın xarici işlər naziri oxşar açıqlama ilə çıxış edib. Tehran nüvə danışıqlarına qayıtmaq üçün İran İnqilab Keşikçiləri Qvardiyası olan SEPAH-ın terrorçu təşkilat siyahısından çıxarılması tələbindən geri çəkilib.
Digər tərəfdən, İranın hazırkı vəziyyəti ona nüvə razılaşmasına getməkdən başqa digər çıxış yolu qoymur. Belə ki, cənub ölkəsi ağır iqtisadi durumla üz-üzə qalmaqla yanaşı, artıq ona etiraz edənləri susdurmaqda da acizdir. Əvvəlki dövrlərdə böhranlı vəziyyətə görə etiraz aksiyalarına çıxanları zor gücü ilə yanaşı, müəyyən vədlərlə də sakitləşdirə bilirdilər. İndi isə İran hakimiyyəti əhalinin sosial durumunu yaxşılaşdırmaq üçün verdiyi vədləri belə yerinə yetirmək iqtidarında deyil. Bu isə istər-istəməz ölkə daxilində narazılıq və etirazların artan templə gedə biləcəyi təhlükəsini yaradır. Ehtimal etmək olar ki, iqtisadi böhranın özü ilə gətirdiyi daxili gərginliyin artması və Tehran rejiminin bu gərginliyi yatırmaqda aciz duruma düşməsi İranı nüvə sazişi məsələsində yumşalmağa məcbur edib.
Mövzu ilə bağlı Qaynarinfo-ya açıqlamasında Orta Doğu Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Sədrəddin Soltan bildirib ki, Tehranın nüvə məsələsində Qərblə razılığa getməkdən savayı çıxış yolu yoxdur:
"İranın xarici işlər naziri də nüvə razılaşmasına yaxın olduqları barədə oxşar açıqlama verib. İran ABŞ-ın İnqilab Keşikçiləri Qvardiyasını terrorçu təşkilatlar sıyahısından çıxarmağı istəyib. Lakin Vaşinqton buna razılıq verməyib. İrana hansı güzəştlərin vəd edildiyinin detalları açıqlanmır. Amma Tehranın razı qaldığı məqamlar da var. Əks halda İran rəsmiləri danışıqların nəticəsindən razı qaldıqlarını açıqlamazdı. Məğlub, işğalçı Rusiyanın ardınca İran nə qədər gedəcək ki? Moskvaya qarşı sanksiyaların artdığı bir şəraitdə İran uzun müddət Rusiyanın ardınca gedə bilməz. Onun yeganə çıxış yolu nüvə məsələsində ABŞ-la razılığa gəlməsidir”.
Həmsöhbətimiz qeyd edir ki, nüvə məsələsində razılığın olmasından həm Qərb, həm də Tehran udacaq:"İran dünya bazarına qaz və neftini çıxarmaqla indi düşdüyü iqtisadi böhran vəziyyətindən çıxa bilər. Qərb isə bununla Rusiya qazı və neftinin yerini İranın enerji daşıyıcıları ilə müəyyən mənada doldurur. Rusiya İrana fərqli yol göstərmək gücündə deyil. Çünki onun İran neftini almağa imkanı yoxdur. Alsa belə embarqo səbəbindən onu sata bilməyəcək. Çünki maliyyə vəziyyəti qğırdır”.
Politoloqun fikrincə, yaxın müddətdə İranla Qərb arasında razılaşma və yaxud ticarət əlaqələrində ayrılan kvotalar barədə məlumatlara rast gələcəyik:
"Sözügedən məsələ ətrafında razılaşmanın olmasında təkcə iqtisadi məsələ deyil, siyasi məsələ də rol oynayır. Rusiya işğalçı siyasətinə görə, beynəlxalq arenada təklənməli, cəzalanmalıdır. Başqa ölkənin ərazisini işğal etmək və ona Mariya Zaxarova və Sergey Lavrovun məntiqilə yanlış formada siyasi don geyindirmək gülüncdür. Bir müddət sonra Çin də Rusiya ilə münasibətlərinə yenidən baxacaq, bəlkə də artıq bu istiqamətdə addım atır. İran Rusiyanın işğalçı siyasətinə don geyindirməyə çalışsa da, bunu sona qədər edə bilməyəcək. Bütün qırmızı xətlərin son mərhələsi var. Rusiya İran münasibətlərində də maraqların qırmızı xətti var. Artıq İranın öz maraqlarını Rusiyaya qurban verməsinin limiti başa çatır. Növbəti dəfə bu istiqamətdə addım atması fonunda İran daxilində daha ciddi fəsadlar baş verə bilər. Bu tip məsələlərə görə Tehran ABŞ-la razılaşma əldə də bilər”.
Sorğu
Yay istirahətini harada keçirmək niyyətindəsiniz?