Paytaxt Nur-Sultanda fövqəladə vəziyyət elan edilib.

Prezident Kasım-Jomard Tokayev bununla bağlı fərman imzalayıb.

Qeyd edək ki, Qazaxıstanda etiraz aksiyaları yanvarın 2-də Janaozen və Aktau şəhərlərində başlayıb. Şəhər sakinləri maye qazının ikiqat bahalaşmasına etiraz olaraq küçələrə çıxıblar.

Prezident Kasım-Jomart Tokayev vəziyyəti öyrənmək üçün komissiya yaradılmasına göstəriş verib və o, yanvarın 4-də etirazçıların əsas tələbini yerinə yetirməyə, qazın qiymətini aşağı salmağa hazır olduğunu bildirib.

Ancaq buna baxmayaraq, dinc etirazlar digər şəhərlərə də yayılıb. Almatıda yanvarın 4-ü axşam saatlarında etirazçılarla qaz və səs qumbaralarından istifadə edən polis arasında toqquşma olub. Dövlət başçısı insanları ehtiyatlı olmağa, daxildən və xaricdən gələn təxribatlara uymamağa çağırıb. Prezident hakimiyyətin süquta uğramayacağını vurğulayıb.

Daha sonra dövlət başçısı Almatı və Mangistau vilayətlərində fövqəladə vəziyyət elan edib. Yanvarın 19-dək davam edəcək fövqəladə vəziyyət özündə saat 23:00-dan 07:00-dək komendant saatı, hərəkət azadlığının məhdudlaşdırılması və s. ehtiva edir.

Yanvarın 5-də Kasım-Jomart Tokayev hökuməti istefaya göndərib. Bundan əlavə, Manqistau vilayətinin Janaozen rayonundakı Qaz Emalı Zavodunun direktoru Narkbergen Tulepov saxlanılıb. O, qazın qiymətini əsassız olaraq bahalaşdırmaqda ittiham olunur.

Yanvarın 5-də axşam saatlarında Qazaxıstanın birinci Prezidenti - Elbaşı Nursultan Nazarbayev ölkənin Təhlükəsizlik Şurasının sədri vəzifəsindən azad edilib.

Bunu prezident Kasım-Jomart Tokayev xalqa müraciətində deyib. O bildirib: “Bu gündən etibarən bu vəzifəni mən tutacağam”.

Prezident heç bir halda paytaxt Nur-Sultanı tərk etməyəcəyini qeyd edib.

Təbii olaraq bütün dünyanın diqqəti Qazaxıstana yönəlib.

Türkiyənin Xarici İşlər Nazirliyi Qazaxıstandakı etiraz aksiyalarına münasibət bildirən ilk ölkələrdəndir.

Türkiyə XİN-in açıqlamasında deyilir: “Qazaxıstanda yanvarın 2-3-də başlayan və hökumətin istefası ilə nəticələnən etiraz aksiyalarını yaxından izləyirik”.

ATƏT-in fəaliyyətdə olan sədri, Polşanın xarici işlər naziri Zbiqnev Rau da Qazaxıstanda baş verənlərə münasibət bildirib.

APA-nın xəbərinə görə, bu barədə ATƏT sədri “Twitter”də paylaşım edib.

Komendatura həmçinin Almatı sakinlərini sakit olmağa və Konstitusiya quruluşunun yaradılmasında və ictimai təhlükəsizliyin yaradılmasında hüquq-mühafizə orqanlarına köməklik göstərməyə çağırıb.

“Mən ATƏT sədri kimi Qazaxıstandakı son vəziyyəti yaxından izləyirəm. Mövcud problemləri həll etmək üçün zorakılıq və şiddət heç vaxt düzgün cavab deyil. Mən vəziyyətin de-eskalasiyasına və ATƏT-in öhdəliklərinə tam riayət etməklə dialoqa başlamağa çağırıram”, - Z. Rau qeyd edib.

Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov Qazaxıstanın onun ölkəsindən kömək istədiyi ilə bağlı suallara cavab verib.

Musavat.com xarici agentliklərə istinadən xəbər verir ki, o, işin bu nöqtəyə gəlmədiyini söyləyib.

“Xeyr, biz inanırıq ki, bizim qazaxıstanlı dostlarımız öz daxili problemlərini özləri həll edə bilər”, - deyə o söyləyib.

Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi də məsələyə sakit reaksiya verib. “Biz qardaş qonşu ölkədəki hadisələri diqqətlə izləyirik. Biz hadisələrin küçə iğtişaşları və qanunların pozulması yolu ilə deyil, hüquqi sahədə çözülməsinin tərəfdarıyıq”, - deyə bəyanatda qeyd olunur.

XİN Rusiyanın diplomatik nümayəndələri ətrafında ciddi insidentlərin baş vermədiyinə və zərərçəkənlər arasında RF vətəndaşlarının olmadığını bildirməklə kifayətlənib.

Qazaxıstandakı hadisələrlə bağlı ekspertlərin fikirləri birmənalı deyil. Bir qism hesab edir ki, sosial etirazlar adı altında başlayanlar öncədən planlaşdırılan ssenaridir. Bunu söyləyənlər fikirlərini belə əsaslandırır ki, əgər söhbət qazın qiymətinin endirilməsindən gedirdisə, hökumət bunu etdi. Hətta aksiyanın tələbinə uyğun olaraq hökumət də istefaya göndərildi. Ancaq bundan sonra siyasi şüarlar səsləndi, nümayişçilər iğtişaşlara, xaotik proseslərə başladılar.

Bir qism isə hesab edir ki, xarici güclər Qazaxıstanın türk birliyində rolunu azaltmaq üçün bu ölkəni qarışdırır və ölkəni zəiflətməyi hədəfləyiblər. Məsələ ondadır ki, Turan birliyi bəzi gücləri narahat edirdi.

Xüsusilə bu məsələdən sonra Rusiya “yeni SSRİ” yaratmaq ideyasını aktuallaşdırmışdı. Bu prosesə Qazaxıstanı da hansısa təhdidlərlə cəlb edilməsi planları haqda hələ ötən ilin sonlarından danışılırdı...

****

Bu gün gecə saatlarında Qazaxıstanın hüquq-mühafizə orqanları talanların davam etdiyi Almatı şəhərində xüsusi antiterror əməliyyatı keçirib.

Bu barədə şəhər komendantlığı məlumat yayıb.

“Şəhərdə asayişin bərqərar edilməsi məqsədilə xüsusi antiterror əməliyyatı başlayıb”, - məlumatda deyilir.

Bundan başqa,  Kollektiv Təhlükəsizlik Müqavilə Təşkilatının (KTMT) Şurası sülhməramlı qüvvələrinin Qazaxıstana göndərilməsi barədə qərar qəbul edib.

APA xəbər verir ki, bu barədə TASS Ermənistanın Baş naziri, KTMT-nin hazırkı sədri Nikol Paşinyana istinadən məlumat yayıb.

Paşinyan bildirib ki, Qazaxıstan Prezidenti Kasım-Jomart Tokayevin müraciəti ilə əlaqədar, habelə Qazaxıstanın milli təhlükəsizliyinə və suverenliyinə, o cümlədən, kənar müdaxilə nəticəsində yaranmış təhlükəni nəzərə alaraq, KTMT Şurası müvafiq müqavilənin 4-cü maddəsinə uyğun olaraq, bu ölkədə vəziyyəti sabitləşdirmək və normallaşdırmaq üçün təşkilatın sülhməramlı qüvvələrinin məhdud müddətə Qazaxıstan Respublikasına göndərilməsi barədə qərar qəbul edib.

Azərbaycanın Qazaxıstandakı səfirliyi soydaşlarımıza müraciət edib.

Azərbaycan Respublikasının Qazaxıstandakı səfirliyi bu ölkədə yaşayan soydaşlarımıza müraciət edib.

Musavat.com-un səfirliyin tviter hesabına istinadən məlumatına görə, səfirliyin müraciətində deyilir:

“Əziz vətəndaşlarımız!

Bildiyiniz kimi, cari ilin 19 yanvar tarixinədək bütün Qazaxıstan Respublikası ərazisində fövqəladə vəziyyət elan edilmişdir. Vətəndaşlarımızın rəsmi məlumatları izləməyi və insanların kütləvi şəkildə toplaşdıqları ərazilərdən çəkinməyi məsləhət olunur”.

Gundemxeber.Az