Dünya siyasətçiləri və biznesmenləri ABŞ-nin seçilmiş prezidenti Donald Trampın dəstəyini qazanmaq üçün ona qarşı tənqidlərindən kütləvi şəkildə imtina edirlər. “The Guardian”dakı müəllif məqaləsində keçmiş prezidentin əvvəlki rəqiblərinin prinsipləri “yaltaqlığın qızıl çağında” mənfəətə dəyişməyə hazır olan müttəfiqlərə çevrilməsini kinayə ilə təsvir edilir.

Jurnalist Arva Mahdavi qəzetdəki yeni

Hekayənin mərkəzində Donald Trampın qeyri-adi üslubu və siyasətçilərin, habelə iş adamlarının ləyaqətləri bahasına olsa belə, yeni seçilmiş prezidentə sədaqətlərini nümayiş etdirmək istəyən loyal jestləri dayanır.

Müəllif vurğulayıb ki, Trampa xoş gəlmək istəyi diplomatiyadan kənara çıxır. Sələflərindən fərqli olaraq, Tramp ona sadiq olanlara səxavətlə mükafat verəcəyini və düşmənlərindən amansızca qisas alacağını gizlətmir. Mahdavi Trampın keçmiş tənqidçilərinin birdən-birə onun haqqında “yanıldıqlarını” başa düşdükləri vəziyyəti qeyd edərək bunu “yaltaqlığın qızıl çağı” kimi təsvir edib.

Köşə yazarının fikrincə, Avstraliyanın ABŞ-dəki səfiri Kevin Radd buna nümunədir. O, əvvəllər Trampı sərt tənqid edirdi. 2020-ci ildə onu “tarixin ən dağıdıcı prezidenti” adlandırmışdı. Bu sözlər onun paylaşımlarından yoxa çıxıb – Radd bunu guya “mövqelərinin yanlış şərh edilməsinin qarşısını almaq” məqsədilə etdiyini açıqlayıb. Mahdavi yazıb ki, görünür, Radd Trampın ona alçaldıcı ləqəb verəcəyindən və ya Avstraliyaya iqtisadi sanksiyalar tətbiq edəcəyindən çəkinir.

Müəllif həmçinin əvvəllər Trampı “tiran” və “qadın düşməni” adlandırmış Britaniya xarici işlər naziri Devid Lemmi nümunəsini göstərir. İndi Lemmi iddia edir ki, onun əvvəlki şərhləri “sadəcə sıravi deputatın sözləri” idi.

“Daha yaşlı və müdrik Lemmi indi nəyi dəqiq bilir? Bəlkə də o, həqiqətən hakimiyyətə sahib olmağı sevir və davamlı əxlaqa sahib olmaq kimi axmaq bir şeyin bunu təhlükə altına salmasını istəmir?”, – müəllif sual edib.

Yazıçının sözlərinə görə, bir çox insan, görünür, Trampın əvvəllər görə bilmədikləri yeni tərəflərini kəşf etməyə başlayıblar. Məsələn, 2016-cı ildə Trampı “axmaq” və “ali vəzifəyə layiq olmayan”, “amerikalı Hitler” adlandıran yeni vitse-prezident Ceyms Vens indi “səhv etdiyini” etiraf edir. Mövqeyini radikal şəkildə dəyişənlər arasında Tim Kuk (“Apple”ın icraçı direktoru), Sundar Piçai (“Google”), Satya Nadella (“Microsoft”) və Ceff Bezos (“Amazon”un qurucusu) kimi böyük şirkətlərin rəhbərləri var. Hətta bir vaxtlar Trampı zorakılığa təhrik etməkdə günahlandıran Mark Sukerberq indi ona heyrandır və onun administrasiyası ilə işləməyə hazırdır. Bu alçaldıcı ola bilər, lakin Trampa 100 milyon dollardan çox dəstək verən İlon Mask örnəyinin göstərdiyi kimi, sədaqət bol bəhrə verir.

Tramp öz komandasını formalaşdırdıqca, seçimin əsas meyarının ona şəxsi sədaqət olduğu aydın olur. Məsələn, çətin vaxtlarda Trampı dəstəkləyən konqresvumen Eliz Stefanikin BMT-də səfir vəzifəsini tuta biləcəyi söylənilir. “The Guardian”ın köşə yazarı xatırladıb ki, Stefanikin beynəlxalq diplomatiyada təcrübəsi yoxdur, lakin siyasətçinin Trampa sədaqəti daha vacibdir.

Mahdavi belə nəticəyə gəlir ki, dünya “kliyentelizm” dövrünə qədəm qoyub, burada sədaqət əsas valyutaya, təhqir isə adi hala çevrilib. Güclülər qarşısında yaltaqlığın fayda gətirdiyi bir şəraitdə, şəxsi ləyaqətin itirilməsi hakimiyyətə və rifaha çıxış üçün cüzi bədəl kimi qəbul edilir.

GUNDEMXEBER.AZ