“Əmək pensiyaları haqqında” Qanunun 32.1-ci maddəsinə görə yaşa görə əmək pensiyası, bu Qanun qüvvəyə mindiyi andan tez olmamaqla ömürlük təyin edilir

Bu gün ictimai həyatımızda media qurumlarının təsir imkanları artdıqca, bir çox sosial-iqtisadi, hüquqi və s. problemlərlə üz-üzə qalan sakinlərin ayrı-ayrı mətbu orqanların redaksiyalarına ünvanladıqları şikayətlərin də sayı çoxalmaqda davam edir. Sözsüz ki, əmələ gələn problemlərin və ünvanlanan şikayətlərin həm obyektiv, həm də subyektiv səbəbləri olur. Bu səbəblər içərisində daha çox məmur özbaşınalığı ilə bərabər, ayrı-ayrı vəzifə sahiblərinin üzərinə düşən vəzifə borclarını lazımınca yerinə yetirməmələri, qanunların icrası zamanı əmələ gələn boşluqlar və s. məhz problemlərin əmələ gəlməsinə səbəb olan əsas amillərdir. Toxunacağımız bu problemin varlığı isə, tamam başa bir motivlə bağlıdır.

Belə ki, bir-iki gün bundan öncə redaksiyamıza üz tutan və iş stajında, aldığı əmək pensiyasında əmələ gələn problemin araşdırılmasını və ictimailəşdirilməsini xahiş edən, Bakı şəhəri, Suraxanı rayonu Yeni Suraxanı qəsəbəsi, B.Mirqəzəb küçəsi ev-28 ünvanda yaşayan Mədətov Şirbala Əbdülhəsən oğlu “Gündəm Xəbər”ə yazdığı ərizəsində qeyd edir ki, “mən 18 dekabr 1940-cı ildə Bakı şəhərində anadan olmuşam və 18 yaşımda, yəni 1958-ci ildə “Azneft” İB-nin “Suraxanıneft” Neft və Qazçıxarma idarəsində ilk dəfə əmək fəaliyyətinə başlamışam.1996-cı ildə adı çəkilən idarədən yaşa görə pensiyaya çıxıb, 2014-cü ilin yanvar ayınadək ayda 185 manat məbləğində əmək pensiyası almışam. 01 yanvar 2014-cü il tarixdən isə, əmək pensiyam artırılaraq 246.85 manat olub. Onu da vurğulayım ki, üstüstə 51 il iş stajım olsa və ağır sahədə çalışsam da, əslində mənə imtiyazlı işçilərə şamil olunan artımla pensiya təyin edilməli idi. Amma, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi yanında Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun Suraxanı rayon şöbəsində buna əməl olunmamışdır.

Belə bir səbəb üzündən də, ötən ilin oktyabr ayında adı çəkilən qurumun rəhbərliyinə ərizə ilə müraciət etdim və 1996-ci ildən pensiyaya çıxdığımı, əvvəl pensiyamın 185 manat, 01 yanvar 2014-cü il tarixdən isə 246.85 manat olduğunu bildirdim. Həmin vaxt dəqiqləşdirə bildim ki, aldığım 246.85 manat pensiya pulu 01 yanvar 2014-cü il tarixdən deyil, əslində 01 yanvar 2006-cı il tarixdən hesablanmalıdır. Ona görə də adı çəkilən quruma ərizə ilə müraciət etdim ki, hesablanma yenidən aparılsın və 01 yanvar 2006-cı ildən 01 yanvar 2014-cü ilə kimi aldığım pensiyada əmələ gələn məbləğ fərqi yenidən hesablansın və mənə ödənilsin. Haqlı tələbimə baxmayaraq, ünvanladığım məktubuma Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi yanında Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun Suraxanı rayon şöbəsindən 20 oktyabr 2016-cı il tarixdə 18/04-4133 saylı rəsmi məktubla cavab verildi və haqlı tələbimin təmin olunmasından imtina edildiyi də açıqlnadı. Həmin məktubda mənim pensiyamın baza hissəsi 100 manat, qazanılmış sığorta hissəsi 101.84 manat, sığorta hissəsi isə 45.01 manat olduğu qeyd olunmuşdur. Bu gün də hesab edirəm ki, mənim əmək pensiyam düzgün hesablanmayıb. Çünki, 51 il il iş stajım var və ötən illər ərzində olduqca ağır sahədə işləmişəm. Belə bir səbəblər üzündən də, mən imtiyazlı şəxslər siyahısına aid olmalıyam və həmin şəxslərə şamil olunan imtiyazlar, əslində mənə də şamil olunmalıdır.

Azərbaycan Respublikası, “Əmək pensiyaları haqqında” Qanunun 9.1-ci maddəsində qeyd olunur ki, axırıncı iş yerindən asılı olmayaraq, əmək şəraiti xüsusilə zərərli və ağır olan işlərdə çalışan kişilər 57 yaşa çatdıqda, 25 il sığorta stajına malik olduqda və həmin müddətin azı 12 il 6 ayını həmin işlərdə işlədikdə, əmək şəraitinə görə güzəştli şərtlərlə yaşa görə əmək pensiyası almaq hüququna malikdirlər. “Əmək pensiyaları haqqında” Qanunun 32.1-ci maddəsinə görə yaşa görə əmək pensiyası, yəni buna hüququ olan şəxsin müraciəti əsasında əmək pensiyası yarandığı gündən, amma bu Qanun qüvvəyə mindiyi andan tez olmamaqla ömürlük təyin edilir. Bu maddənin tələbinə görə mənim istənilən vaxt pensiya təyinatı ilə bağlı aidiyyəti üzrə müraciət etmək hüququm var və əslində mənə təyin ediləcək pensiya 1996-cı ildən ödənilməlidir. Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 38-ci maddəsinin 3-cü hissəsinə görə, hər kəs qanunla müəyyən edilmiş yaş həddinə çatdıqda, xəstəliyə və əlilliyə düçar olduqda, ailə başçısını itirdikdə və digər hallarda sosial təminat almaq hüququna malikdir.

Bütün bunları əsas tutaraq onu bildirim ki, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi yanında Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun Suraxanı rayon şöbəsi, 20 oktyabr 2016-cı il tarixdə cavab verdiyi 18/04-4133 saylı rəsmi məktubu ilə, mənim qanunla müəyyən olunmuş qaydada əmək pensiyası almaq hüququmu pozmuşdur. Buna görə də həmin məktubu hüquqi əsası olmayan cavab məktubu hesab edirəm və hesablanmanın yenidən aparılmasını istəyirəm. Yəni indi istəyim ondan ibarətdir ki, 51 il iş stajımın olması nəzərə alınsın və 01 yanvar 2006-cı il tarixdən 01 yanvar 2014-cü il tarixə kimi aldığım əmək pensiyasında əmələ gələn məbləğ fərqi təkrar hesablansın və mənə ödənilsin”.
Əlavə olaraq onu da qeyd edək ki, adı çəkilən şəxs sonuncu iş yerindən 22 iyul 2009-cu ildə çıxmış və hər il əmək haqqının aylar üzrə məbləği cədvəlində, təqribən 400-800 manat arası əmək haqqı da almışdır. Şirbala Mədətovun 51 il ağır sahədə çalışıb əmək fəaliyyəti ilə məşğul olması, ona məxsus əmək kitabçasında da qeyd olunub. Bütün bunlar onun haqlı olmasına tam əsas verir. Onu da vurğulayaq ki, Bakı şəhər sakini Mədətov Şirbala Əbülhəsən oğlunun redaksiyamıza ünvanladığı və ictimailəşdirilməsini xahiş etdiyi belə bir problem həllini tapmadıqca, inanırıq ki, yaşanan olay medianın gündəmini zəbt edən mövzulardan birinə də çevriləcək. Amma o hala da inanırıq ki, məqalənin dərcindən sonra ƏƏSMN-nin tabeli qurumları sabiq neftçinin problemini diqqətdə saxlayıb, həllini də həyata keçirəcəklər.
Mövzunu diqqətdə saxlayacağıq.

Kamal Mirzə
Gundem Xeber