GDU-nun inkluziv təhsil üçün ayrılan 5-ci korpusundan görüntülər
Ölkədə əlilliyi olan şəxslərin Azərbaycanın Ali təhsil müəssisələrinə inteqrasiyasının təməlinin qoyulması” (ESFIDIP) Tempus layihəsi 2013-cü ilin dekabrında başlamış və 31 may 2017-ci ildə sona çatmışdır. Layihə Avropa Komissiyasının Tempus proqramı çərçivəsində maliyyələşdirilərək və Xəzər Universiteti tərəfindən idarə olunub. Bu günlərdə ilk olaraq GDU-nun 5-ci korpusunda olarkən insanlığın ali zirvəsində olanların sayəsində əlilliyi olan şəxslərin təhsil almaları üçün nəzərdə tutulan bu korpusda yaradılan şəraitin bizim kimi hamının da görməsini və məlumatı olmasını istədik.
Hələ 27-29 aprel 2015-ci il tarixində Xəzər Universitetinin koordinatorluğunu etdiyi “Əlilliyi olan şəxslərin Azərbaycan ali təhsil müəssisələrinə inteqrasiyasının təməlinin qoyulması” (ESFİDİP) adlı Tempus layihəsi çərçivəsində iş planı üzrə görüşlər keçirilərkən bu layihəyə eyni zamanda bir neçə ali təhsil məktəbləri, o cümlədən Gəncə Dövlət Universiteti də qatıldı. Yerli universitetlərlə birlikdə Avropalı tərəfdaşların da iştirak etdiyi görüşün əsas məqsədi əlilliyi olan şəxslərin Azərbaycan ali təhsil müəssisələrinə inteqrasiya olunmaları üçün əsasnamə və nizamnamənin yazılma qaydaları haqqında birgə müzakirələr edib, yekun sənədin hazırlanması idi.
Adı gedən tədbirdə Naxçıvan Dövlət Universiteti, Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti, Lənkəran Dövlət Universiteti, Sumqayıt Dövlət Universiteti, Gəncə Dövlət Universiteti, Xəzər universiteti, Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi (TN), Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi (ƏƏSMN) və Azərbaycan Respublikası Əlil Təşkilatlar İttifaqının (ƏTİ), həmçinin Avropalı tərəfdaşlardan Yunanıstan Respublikasının Makedoniya Universiteti, Polşa Respublikasının Lodz Universiteti, Avstriya Respublikasının Qraz Universiteti və “Avropa Insan Hüquqlarına Məsləhət” təşkilatının nümayəndələri iştirak ediblər.
Bu görüşdə o cümlədən GDU-nu təmsil edən işçi qrupu iştirak edmiş, onlara rəhbərliyi isə beynəlxalq əlaqələr şöbəsinin müdiri, universitet üzrə yerli koordinator Ruslan Məmmədov etmişdir. Əməkdaşımızım da şahidi olduğu tədbirdə ilk öncə yerli tərəfdaş universitetlər layihə çərçivəsində görülən işlər, Avropadakı tərəfdaş universitetlərinə səfərləri haqqında təqdimat edilmişdi. Daha sonra layihə əsasında hazırlanmış “Əsasnamə” və “Təlimat qaydaları”nın hazırlanması barəsində müzakirələr olmuş və sonrakı gün isə növbəti tədris ilinə qədər layihəyənin iş planında nəzərdə tutulan qaydada “Əlilliyi olan şəxslərin” mərkəzlərinin açılması nəzərdə tutulmuşdur. Bu gün isə əməkdaşımızın da GDU-da gördüklərindən məlum olur ki, həmin zamanlar nəzərdə tutulanlar demək olar ki, tam olaraq həyata keçirilmişdir.
Bundan sonra artıq 2017-ci il mayın 15-i və 16-da Xəzər Universitetində “Əlilliyi olan şəxslərin Azərbaycanın ali təhsil müəssisələrinə inteqrasiyasının təməlinin qoyulması” (ESFIDIP) Tempus layihəsinin son görüşü keçirilir. İki hissədən ibarət olan görüşün birinci hissəsində layihənin tərəfdaşları – Xəzər Universiteti, Lodz Universiteti, Makedoniya Universiteti, Qraz Universiteti, o cümlədən Gəncə Dövlət Universiteti, Lənkəran Dövlət Universiteti, Sumqayit Dövlət Universiteti, Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti, Naxçıvan Dövlət Universiteti, Əmək və Sosial Problemlər üzrə Elmi Tədqiqat və Tədris Mərkəzi və Əlil Təşkilatları İttifaqının nümayəndələri iştirak edir. Hazırda GDU-da nəzərdə tutulan bu mərkəz Qərb bölgəsi üzrə ali təhsil müəssisələrində həm xüsusiliyi, həm də göstərəcəyi xidmətlər üzrə hələlik təkdir.
Bu gün artıq GDU-nun 5-ci korpusunda sağlamlıq imkanları məhdud olan tələbələr üçün nəzərdə tutulan yeni mərkəz tam şəkildə fəaliyyətə başlamış (ESFIDIP) Tempus layihəsinə öz töhvəsini vermiş sayılır. Hazırda GDU-nun 5-ci korpusunda fəaliyyət göstərən Mərkəzdə brayl əlifbası ilə yazılan kitablar, dərsliklər, elektron vəsaitlər , bir sözlə sağlamlıq imkanları məhdud olan tələbləri qane edəcək. Demək olar ki, hər bir şərait tam olaraq hazır və istifadəyə uyğundur. Bundan başqa sağlamlıq imkanı məhdud olan şəxslərin Gəncə Dövlət Universitetinə sərbəst giriş və çıxışını təmin etmək üçün, korpuslarda panduslar quraşdırılmışdır.
5-ci korpusun bu gün belə mükəmməl şəkildə hazırlanıb istifadəyə verilmədən öncə , universitetin iştirak etdiyi “Əlilliyi olan şəxslərin Azərbaycan ali təhsil müəssisələrinə inteqrasiyasının təməlinin qoyulması” (ESFİDİP) adlı Tempus layihəsi çərçivəsində tərəfdaş olduğumuz Avropa universitetlərində yerli əməkdaşların iştirakı ilə təlimlərdə görülən işlərin təməl daşında yer aldı.
Təlimlər zamanı əldə olan təcrübələrdən , yəni, Avropa ölkələrindən olan ekspertlər əlillərlə iş üzrə mərkəzlərin funksiyası və istifadə olunan avadanlıqlar barədə yetərincə məlumat verildiyindən bu gün GDU -da artıq inklyuziv təhsil üçün nəzərdə tutulan və tam olaraq fəaliyyət göstərən 5-ci korpusda gördüklərimiz XXI əsrdə əsl insanlığın zirvəsi sayılır.
Təbii ki , bu həm GDU üçün, həm də digər ali məktəblər üçün son deyil “Əlilliyi olan şəxslərin Azərbaycan ali təhsil müəssisələrinə inteqrasiyasının təməlinin qoyulması” adlı Tempus layihəsinə üzv olan ali təhsil müəssisələrində əlilliyi olan şəxslərlə daha səmərəli işləmək üçün digər mərkəzlərin açılması nəzərdə tutulmuşdur.
Onu da qeyd etmək yerinə düşər ki, daha doğrusu görüntülərdə diqqətimizi çəkən mühüm məqam isə burada, yəni 5-ci korpusda əsasən görmə qabliyyəti zəif, və yaxud tam olmayan şəxslər üçün demək olar ki, bütün gərəkli vəsait, Azərbaycan, o çümlədən dünya ədəbiyyatının inciləri olan ədəbiyyatdan əlavə, brayl əlifbası ilə tərtib olunmuş "Qurani-Kərim" də masa üzərində idi.
Yəqin ki, 90-larda yatsaq yuxumuza girməzdi ki, az müddətdə ölkə hər bir vətandaşının , lazımı şəkildə təhsil alması üçün şərait yaradacaq . Daha bir nüansa da diqqətinizi yönəldək.
Bu gün GDU-da inkluziv təhsil üçün, yəni əlilliyi olan tələbələr, bu korpusda tək deyil, bütün tələbə yoldaşları ilə birgədirlər, ən əsası da odur ki, onlar üçün yaradılan şəraitdə hər bir incəliklər belə nəzərdə tutulub. Universitet rəhbərliyi tələbə üçün lazımi şərait yaratmaq üçün əlindən gələni əsirgəmir.
Sonda əlavə olaraq daha mühüm bir məsələyə toxunmaq istərdik ki, bu inklyuziv təhsillə bağlı hər hansı yeni layihə işlənərkən yaxşı olardı ki, diqqətə alınsın.
Əlilliyi olan şəxslərin Azərbaycan ali təhsil müəssisələrinə inteqrasiyasından öncə, orta ümumtəhsil məktəblərində , yəni ali təhsil almadan qabaq orta təhsil məktəblərindəki keçiddə vəziyyətlə bağlı layihədə təəsüflər olsun ki, hələ yer almaması inkluziv təhsildə olan boşluqlardan sayılır.
Təbii ki, gələcəkdə bu layihədə orta ümumtəhsil məktəblərinin də yer alması nəzərdə tutulması mövcud problemin həlli olar.
P.S. GDU-nun 80 illik yubiley təntənəsində yenicə təmirdən çıxan 5-ci korpusu və dünən bu korpusda yerləşən Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu Gəncə filialı .
P.S.S. Təəsüflər olsun ki, bu gün Azərbaycanın ikinci böyük şəhəri olan Gəncədə görmə və danışma qabiyyəti olmayan uşaqlar üçün xüsusi məktəb belə mövcud deyil. Bununla bağlı Gəncə şəhər təhsil idarəsi ilə əlaqə saxladıq öyrəndik ki, bu məktəblər mövcud olsa belə orada işləyə biləcək mütəxəssislər yoxdur.
Deməli yenidən qayıdırıq ali məktəblərə. Yaxşı olardı ki, bu gün pedaqoji profilli ali məktəblərdə inklyuziv təhsil üçün nəzərdə tutulan mütəxəssislər hazırlanması nəzərə alınsın.
Sorğu
Hansı nəqliyyat növündən daha çox istifadə edirsiniz?