İran adlanan ölkədə 1978-ci il islam inqilabından başlayaraq «müsəlman çuluna» bürünmüş fars şovinizminin bu günədək yeritdiyi daxili və xarici siyasətə nəzər saldıqda fars şovinizminin fərd millət, həm də dövlət olaraq bəşərə xas olmayan hiyləgərlik, xəbislik, barbarlıq, xəyanətkarlıq, saxtakarlığı və vəhşi heyvanlara məxsus olan ən murdar xüsusiyyətlərə malik olması ilə yanaşı, öz məqsədlərinə çatmaq üçün yaltaqlıqdan tutmuş terrorçuluq və ən qəddar faşist üsullarından belə istifadə etməkdən çəkinmədikləri ortaya çıxır. Maraqlı olan bir cəhət də budur ki, erməni şovinizmi və fars şovinizminin fərd, millət, dövlət olaraq türkə qarşı barışmaz, qatı düşmənçiliyi eyni, nəinki beynəlxalq hüquq normalarına, hətta adi insanlıq anlayışına heç bir halda sığmayan üsul və vasitələrlə türklərin öz milli ərazilərində türk milli mənliyini tamamilə yox etməyə çalışmasıdır. Həyatda hər bir hadisə və prossesin obyektiv və subyektiv səbəbləri olduğu kimi, bunun da hər iki qəbildən olan səbəbləri mövcuddur. Bu səbəblərin obyektiv qiymətləndirilməsi üçün tarixi faktlara müraciət etməyin zəruri olduğundan, lakin oxucunu yormamaq məqsədilə mən bu prosseslərin tarixinə qısa ekskurs etməli oluram. Bir zaman dünyaya hökm edən türk imperiyalarının birincilik uğrunda bir-biri ilə apardığı qanlı müharibələr onların hər ikisini zəiflətdiyindən onların əsil düşmənləri olan başqa milli dövlətlərin türk dövlətlərinə təzyiq və təsir gücünü daha da artırırdı. Üstəlik, bu gün rus dövləti adlandırılan dövlətçiliyi türklər qursa da, sonradan hiylə ilə hakimiyyəti ələ keçirən ruslar həmin coğrafiyada bütün türk toponimlərini dəyişmiş, hətta bu dövləti quran sərkərdələrin, dövlət başçılarının adlarını, soylarını belə süni surətdə saxtalaşdırmaqla türk izlərini itirməyə çalışmışlar. Avropaya inteqrasiya etməyə çalışan I Pyoturdan başlayaraq Rusiyada hakimiyyəti ələ keçirən almanlar saxta rus adları altında rus dövlətini 1917-ci ilə qədər idarə etmiş 1917-ci ildə fevral burjua inqilabında çarizm ilə birlikdə alman hakimiyyəti devrilmiş, 1918-ci ildə isə Oktyabr inqilabı nəticəsində erməni-gürcü qruplaşmasının mühüm mövqe tutduğu bolşeviklər hakimiyyəti ələ keçirmişlər. 1954-cü ildə Ukrayna qruplaşmasının, 1982-ci ildən isə rus qruplaşmasının hakimiyyəti, nə də 1991-ci ildə SSRİ dağılıb beş türk respublikası rəsmən müstəqillik əldə etdikdən sonra da, 150 ildən bəri başqa ölkələrdən erməni daşıyıb gətirərək 105 il öncə türk torpaqlarında erməni dövləti quran ruslar və avropalılar türkə qarşı düşmənçiliyindən əl çəkməyərək, fürsət düşən kimi, gizli-aşkar bu düşmənçiliklərini edirlər. Bu günkü tarixi şəraitdə faktiki mövcud olan türk dövlətləri, Türkiyə, Azərbaycan, Türkmənistan, Qazaxıstan, Özbəkistan, Qırğızıstan, Şimali Kipr Türk Respublikası, Macarıstan bir təşkilatda sıx birləşib, bütün istiqamətlərdə dərin inteqrasiyası perspektivləri bütün türk düşmənlərini təşvişə salıb. Hətta 98 il öncə Qacar dövlətini devirib ölkəni həmin coğrafiyada azlıq təşkil edib, öz milli ərazisi olmayan, ermənilərlə siam ekizi olan şovinist fars faşizminə təhvil verən ingilislər bu millətin ermənilər kimi qorxaq, xain, xüsusilə molla hakimiyyəti qurulduqdan sonra, farsların siyasi fahişəliyinə bir daha əmin olduqdan sonra belə Münhen təhlükəsizlik konfransına İran adlanan ölkədən Türk Milli Azadlıq Mübarizəsinin nümayəndələrini deyil, nəsilliklə əlləri türk qanına boyanmış, Pəhləvilərin öz ata və babasından da çox türk milli mənliyinin düşməni olan və ABŞ-da yaşayan Rza Pəhləvini molla hakimiyyətinə alternativ nümayəndə qismində dəvət edilməsi ilə Avropalıların Türk millətinə münasibəti ilə yanaşı, məlaikə cildində bütün dünyaya elan etdikləri «demokratiya», «insan hüquqları» haqqında deyil, ancaq öz maraqlarına görə bu qədər narahat olduqlarını açıq ortaya qoymuş oldular. Bu gün İran adlanan coğrafiya üstündə mübarizə bir neçə müstəvidə və istiqamətdə gedir. Avropa ölkələri Ukrayna müharibəsində Rusiyaya qarşı yekdilliklə müqavimət sərgiləsə də, İranda fars hakimiyyətinin qorunması məsələsində Avropa, ABŞ Rusiya və Çin yekdil mövqedə durur. Çünki, bu dövlətlərin heç biri Türk dünyasının bütövləşməsini qəti olaraq istəmir. Lakin bunlardan hər biri bu ölkədə onlara müti olan fars hakimiyyətinin mövcud olmasına çalışır. Münhen təhlükəsizlik konfransında da əsas müzakirə mövzusunun bütün çalarları Avropa və ABŞ-ın əsas qayğısının səbəbinin isə atom silahı əldə etməyin bir addımlığında olan, onların iqtisadi mənafe zonası olan ərəb ölkələrində molla rejiminin daim qeyri-sabitlik yaratmasından əndişələnmələri olduğu aydın göründü. Nəvə Rza Pəhləvi son müsahibələrində «İranda azərbaycanlılara münasibət yaxşı olmalıdır», desə də, bir kəlmə belə bu ölkənin ərazisinin 90%-nin türk milli torpağı olması, babasının hərbi çevriliş vasitəsilə türk dövlətini fars dövlətinə çevirməsini, babasının, atasının, fars molla rejiminin son 97 il ərzində ölkədə türklərə hansı dəhşətlər yaşatdığını, 86 milyon əhalisi olan bu ölkənin 60 milyonunun türk millətinə mənsub olmasını, burada qurulacaq ölkənin dövlət dilinin türk dili olmalı olduğunu, yəni, ölkədə türk milli dövlətinin bərpasının zəruriliyini dilə gətirmir.

Onun bu gün Azərbaycan və azərbaycanlılar deməklə, türk sözünü dilə gətirməməsi də, Həsən Ruhaninin və başqalarının seçkiqabağı, «Azərbaycan dili İranın gül dillərindən biridir» sözləri kimi, fars hakimiyyətini ölkədə saxlamaq xatirinə Azərbaycan və s. ölkə türklərinə ünvanlanmış TİRYƏKDİR. Onun anasının türkəsilli olmasını önə çəkənlərin isə cavabı odur ki, – «Anası fars şovinisti Məhəmməd Rzada ərdə olub, hakimiyyət başında olanda türklər, və ya Azərbaycanlılar üçün nə pox yeyib ki, onun hətta türk dilini bilməyən, fars şovinistindən əmələ gələn şovinist balası türklər üçün nə edəcək? Ya İranda türk dövləti bərpa edilməli, ya da Türkiyə, Azərbaycan öz müttəfiqləri ilə bərabər anında qoşun yeridib Mahmudəli Çöhreqani, Firidun İbrahimi və s. türk milli mübarizə rəhbərlərinin başçılığı altında ən azı Cənubi Azərbaycan türk dövlətini qurmalıdır».

Pəhləvi sülaləsinin 53 il ərzində ölkənin çoxluq təşkil edən türk əhalisini daim dəhşətli qətliamlara məruz qoyması, 1946-cı ilin sonunda baba Pəhləvi rejiminin təkcə kiçik Sümərin kəndində bir gecədə 100 (yüz) nəfər türkü qətlə yetirməsi, cani Pəhləvi Təbrizə girərkən onun ayaqları altında türk insanının qurban kəsilməsini, bir illik Pişəvəri hökuməti dövründə türk dilində çap edilmiş kitabların yandırılmasını, Rza Pəhləvinin ölkədə yaranmış çörək qıtlığını şahlıq idarəetmə üsulunun boynundan ataraq, kütləyə bu qıtlığın səbəbini şatırda (təndirə çörək yapan şəxs) olduğunu göstərmək məqsədilə Təbrizdə insanların gözü qarşısında qaynar təndirə soxdurduğu kimi faktları türklər unutmasa da, bütün bunları görməzdən gəlib, türk düşməni Rza Pəhləvinin Münhenə dəvət edilməsi bu dövlətlərin Qacar yurdunda türk hakimiyyətinin bərpa edilməsinin qəti əleyhinə olduğunu sübut edir. Türkiyə və Azərbaycanın Zəngəzur dəhlizi məsələsində qəti və vahid mövqe sərgiləməsi nəticəsində bu dəhlizin açılmasının qaçılmaz olduğundan, Cənubi Qafqazda daimi mövcudluğunu təmin etməklə nəinki, Zəngəzur dəhlizinə eləcə də Cənubi Rafqaz reqionunu öz nəzarətində saxlamaqla Türkiyənin, Azərbaycan və Orta Asiya türklərinin bütün əlaqələrinə təsir imkanlarına malik olmaq uğrunda Avropa ölkələri ilə Rusiya arasında kəskin mübarizə gedir. Bu mübarizənin şiddəti və nəticəsi isə Rusiya və Ukrayna arasındakı müharibənin nəticəsindən birbaşa asılıdır. Qərb ölkələrinin, Rusiya və İranın Ermənistan və Qarabağda yaşayan bir ovuc erməniyə Məcnun məhəbbətinin səbəbi də maraqlıdır. Son 30 (otuz) ildə ermənilərin Qərbi Azərbaycanda və Qarabağda türkləri çoxsaylı qətliamlara məruz qoyub, bir milyona yaxın türkü öz doğma yurdlarından didərgin salması, ordumuzun torpaqlarımızın çox hissəsini azad etdikdən sonra ermənilərin bu iki ildən çox keçən müddətdə hələ də minalanmış ərazilərin xəritəsini Azərbaycana verməməklə, türklərin Qarabağın azad olan hissəsində öz yurdlarına dönməsini əngəlləyən ermənilərə gözün üstə qaşın var deməyib, Qərbi Azərbaycandan qovulan 600 min türkün öz yurdlarına qaytarılmasını heç yada salmayan Qərb dövlətlərinin erməni məhəbbətinin bir səbəbi Rusiyanı Cənubi Qafqazdan çıxarmaqdırsa, digər əsas səbəbi rusları əvəz edərək türk dünyasının birləşməsini əngəlləməkdir. Məhz bu məsələdə nəinki Tehranın şovinist fars molla rejimi, bu gün İran adlanan ərazidə yaşayan 11 (on bir) millətin insanlığa xas olan bütün hüquqlarını vəhşicəsinə tapdalamasından asılı olmayaraq, istənilən fars hakimiyyəti Qərb ölkələrinə arzuolunan müttəfiqdir. Münhen təhlükəsizlik konfransına Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Mübarizəsi Təşkilatlarının nümayəndəsinin deyil, heç bir kəsi təmsil etməyəq, şəxsiyyət belə olmayan cəllad fars sülaləsinin törəməsi Rza Pəhləvinin dəvət edilməsinin əsas səbəbi də budur. Yəni, Qərb dövlətləri bütün hallarda nə 1925-ci ildə qanunsuz hərbi çevriliş nəticəsində itirilmiş Qacar türk hakimiyyətinin bu ölkədə bərpasını, nə öz milli ərazidərində yaşasa da parçalanmış ərəblərin, parçalanmış millət olan Azərbaycan, Türkmənistan, qaşqay, əfşar və s. türklərin elə Avropalıların müəllifliyi ilə, qəbul edilmiş beynəlxalq norma olan «Parçalanmış milətlərin birləşmə hüququnu», kürd, bəluc, lor, asor və s. millətlərin ən azından «mədəni muxtariyyət hüququnu» tanımaq belə istəmədiyi halda, Rusiya və İranın kənardan yığıb gətirdiyi bir ovuc silahlı erməni terrorçulara muxtariyyət, onların Azərbaycanın bütün dünyanın tanıdığı ərazisini çapıb, talayıb xaricə daşımasının, İrandan, Ermənistandan, Rusiyadan silah, sursat daşıyaraq, azad edilmiş ərazilərdə dinc quruculuq işləri aparan dinc, silahsız Azərbaycan vətəndaşlarına atəş açmasına, bu əraziləri bu gün də minalamaqda davam etməsinə görə Laçın-Xankəndi yolunda Azərbaycanın ekoloqlarının dinc etirazına saxta «blokada» donu geyindirib, Azərbaycan rəhbərliyindən bağlanmamış yolu açmasını tələb edirlər.

Şovinist fars faşizminin Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyinə qarşı terror təşkil etməsi, şaxtalı qış günlərində Cənubi Azərbaycanın Xoy şəhərində baş verən zəlzələdə əhaliyə nəinki, heç bir yardım etməməsi, ölkə ərazisində yaşayan türk insnalarının zəlzələdən zərər çəkənlərə yardım gətirənlərin fəaliyyətini bloklaması, bəzi hallarda bu yardımları gətirən insanlardan yarı yolda alınıb suriyadakı Bəşər Əsəd tərəfdarlarına paylaması, Ankara və Bakının Xoyda zəlzələdən zərər çəkənlərə yardım etmək təklifinə razılıq verməməsi, dünya tarixi təcrübəsində indiyədək rast gəlinməyən, lakin ilk olaraq fars faşizminin türklərə sərgilədiyi bu vəhşi, heyvani nifrət, bu coğrafiyada türklərin müstəqil dövlət yaratmasını labüd edir. Türkiyə Prezidentinin Tehran səfərindəki danışıqlarının nəticəsiz qalması, Şimali Azərbaycan Prezidentinin, – «Biz güneyli soydaşlarımızı tək qoymayacağıq», bəyanatı, bu gün İran adlandırılan coğrafiyadakı türklərin azadlığının təmin edilməsinin Azərbaycan Respublikası və Türkiyə tərəfindən müdafiə edilməsi, dəstəklənəcəyi deməkdir. Bütövlükdə bütün dünya türkləri üçün qlobal miqyasda gedən mürəkkəb, çoxmüstəvili və çoxistiqamətli prosseslərin getdiyi bir zamanda türk dünyasının lokomotivi olan Türkiyədə bu günədək görünməmiş zəlzələnin baş verməsi istər-istəməz müəyyən suallar doğurur. Belə ki, bu gün süni zəlzələ yaratmağın müəyyən üsullarının mövcud olması, Türkiyənin isə tektonik sahədə yerləşməsi məlumdur. Lakin bu gün baş vermiş zəlzələnin təbii olaraq, türk dünyası üçün çox mürəkkəb və məsuliyyətli dövrdə «təsadüflərin qurultayı» nəticəsində baş verdiyi, yoxsa, süni surətdə yaradıldığını əminliklə demək üçün zəruri olan texnikanın mövcud olmaması, bu sualın cavabının açıq qalmasını labüd edir. Bu faciəyə ermənilər, farslar, fransızlar kimi öz sevincini biruzə verməyib, arxada bundan çox məmnunluq duyanlar da var. Lakin bütün hallarda bütün dünya türklərinin azadlığının və birliyinin qarşısını heç bir qüvvə ala bilməyəcək. «Dəyənəyin iki başı var», – deyib türk aqilləri. Zəlzələnin törətdiyi fəlakət, eyni zamanda, türk milli həmrəyliyinin möhtəşəmliyi ilə bərabər dünya türklərinin bir canda, bir yumruq kimi birləşməkdə israrlı olduğunu ortaya qoydu. Bu həm də o deməkdir ki, tarix boyu milli azadlığımız, türk millətinin bütövlüyü uğrunda mübarizədə həyatlarını belə əsirgəməyən öndərlərimizin hədəflərinə qovuşacağımız gün çox yaxındadır.

Şapur Qasimi

18.02.2023

+99455 522-36-25