Yadınızdadırsa, 2014-cü ildə Naxçıvan MR-da fəaliyyət göstərən “Naxtel” mobil operatoru 4-cü mobil operator olaraq ümümrespublika operatoru olmaq üçün lisenziya almağa hazırlaşırdı. “Azercell-in təhdidindən sonra bu qərardan imtina etdi. Belə ki, həmin vaxt “Naxtel”-ə ölkə ərazisində öz şəbəkəsini quranadək milli rouminq vasitəsi ilə “Azercell” şəbəkəsi üzərindən fəaliyyət göstərmək təklif olunmuşdu. “Naxtel” Naxçıvanda fəaliyyətə başlayanda “Azercell” ilə onsuz da milli rouminq müqaviləsi var idi. Yəni, indi də “Naxtel” abunəçiləri Naxçıvandan kənarda ölkənin bütün rayon və şəhərlərində “Azercell” şəbəkəsi üzərindən xidmət ala bilər. “Naxtel”-in 4-cü mobil operator olaraq ümümrespublika operatoru kimi fəaliyyət göstərmək niyyətinin olduğunu bilən “Azercell” bu baş verərsə, “Naxtel” ilə milli rouminq müqaviləsinə xidmət verəciyini “Naxtel”-ə bildirir. “Naxtel”-in isə ölkə ərazisində öz şəbəkəsini qurmaq üçün texniki və maddi imkanı olmadığı üçün ümumrespublika operatoru kimi fəaliyyət göstərmək istəyindən “Azercell”-in "sayəsində" imtina edir. “Azercell”-in bərbad xidmət və keyfiyyəti qiymətləri hər ay artırdığı hər kəsə bəllidir. Oda bəllidir ki, şirkət 29 ildir ki, mobil bazarda 51,3%-lik inhisarçı mövqeyə sahibdir. Monopolist şirkət bir il sonra, yəni, 2015-ci ildə “Delta Telecom” və “SAZZ” şirkətinində 4-cü mobil operator olaraq bazara girməsinə imkan verməyib. İllər əvvəl ölkədə fəaliyyət göstərən yerli mobil operatorlardan biri ilə ölkədə ilk 3G şəbəkəsini quran, abunəçilərinin sayı sürətlə artan “Vodafone” mobil operatoru da 2012-ci ildə “Azercell”-in təzyiqlərinə davam gətirə bilməyib ölkəni tərk etmişdir. “Azercell” həmçinin 4G şəbəkəsi uzrə lisenziyanı digər mobil operatorlara təzyiq göstərərək 2012-ci ildə ilk özü almışdır. Yeni 010 prefiksini də digər mobil operatora təzyiq göstərərək ilk özü almaq istəsə də, digər mobil operator haqlı olaraq artıq haqsızlığa dözməyərək Antiinhisar Siyasəti və İstehlak Bazarına Nəzarət Palatasına müraciət edərək yeni 099 prefikisini ilk özü almışdır. “Azercell” Mobil Nömrələrin Daşınması xidmətini də 9 il ləngitmişdir. Bunu əvvəlki rabitə naziri də dəfələrlə MNP xidmətini “Azercell”-in ləngitdiyini bildirmişdi. Həmin vaxt mən də bu xidməti 9 il “Azercell”-in ləngitdiyini media vasitəsi ilə ictiamiləşdirmişdim. “Azercell” gözəl bilir ki, hər hansısa bir şirkət 4-cü mobil operator olaraq bazara girsə, şirkətin bərbad xidmətlərindən və yüksək tariflərindən təngə gəlmiş abunəçiləri “Azercell”-dən imtina edəcək və şirkətin 29 illik monopoliyası sona çatacaq. Məlum olduğu kimi, əksər ölkələrdə bazara yeni mobil operatorlar girir. Məsələn, Özbəkistanda “Vodafone” mobil operatoru 4-cü mobil operator olaraq fəaliyyətə başladı. Türkiyədə bazarda 3 mobil operator və “NetGSM”, “Digitürk” və s. virtual mobil operatorlar olsa da, “Türksat” 4-cü mobil operator olaraq fəaliyyət göstərməyə hazırlaşır. Bizdə isə illərdir “Azercell” monopolist mövqeyi ilə bazarda rəqabət mühitinin olmasına imkan vermir. Monopoliyanın nəticəsidir ki, mobil rabitə sahəsində illərdir hər keçən gün xidmət səviyyəsi dahada bərbad vəziyyətə düşür, qiymətlər isə hər ay durmadan artır.

Əslində şirkətin maliyyə hesabatlarını gizlətməsinin səbəbi mətbuatın şirkətin özəlləşmə məsələsini gündəmə gətirməsidir. Məlum olduğu kimi şirkətin əvvəlki səhmdarı TeliaSonera Özbəkistandakı korrupsiya qalmaqalından sonra 2015-ci ildə Avrasiya regionunu tərk edəcəyini açıqlamışdı və Azercell 3 il sərmayəsiz qaldığı üçün zərərlə çalışmağa başlamışdı. Həmin vaxt Azercell-in xidmət səviyyəsi və keyfiyyəti geriləmiş, Müştəri Xidmətlərinin çoxu bağlanmış, şirkət 60-dan çox işçisini ixtisar etmək məcburiyyətində qalmışdı. Nəhayət 2018-ci ilin mart ayında TeliaSonera-nın Azercell-dəki 51%-lik səhmlərini 222,5 milyon manata Rabitə Nazirliyinə məxsus AzinTelecom şirkəti almışdır. Həmin vaxt Rabitə Nazirliyi hər kəsi əmin edirdi ki, şirkət mənfəətlə fəaliyyət göstərməyə başlayandan sonra yenidən özəlləşdiriləcək. Görünür Azercell artıq çoxdan gəlirlə fəaliyyət göstərməyə başlayandan sonra mətbuatın haqlı olaraq zaman-zaman şirkətin özəlləşmə məsələsini gündəmə gətirməsindən sonra narahat olub şirkətin mənfəətlə fəaliyyət göstərdiyini gizlətmək üçün şirkət son 2 ilin maliyyə hesabatını açıqlamaqdan imtina etdi və əvvəl açıqladığı bütün maliyyə hesabatlarını saytdan sildilər. TeliaSonera-nın səhmlərini dövlətə satdığı digər ölkələrdə məsələn Qazaxıstan və Gürcüstanda Qazaxıstan və Gürcüstan hökümətləri Kcell və Geocell-in səhmlərini Qazaxıstan dövləti Qətər şirkətinə, Gürcüstan höküməti isə Avropa şirkətinə çoxdan satıblar. Bizdə isə 7 ildən çoxdur ki, Rabitə Nazirliyi Azercell-i yenidən özəlləşdirmək istəmir. Əslində Azercell-lə bağlı bütün şikayətlərin kökündə Azercell-in özəlləşdirilməsi məsələsi dayanır. Yəni mobil rabitə sahəsində rəqabət mühitini gücləndirmək üçün Azercell mütləq təcili olaraq özəlləşdirilməli və bazarda mobil operator sayı artırılmalıdır. Məlum olduğu kimi bir neçə ildir mobil rabitə sahəsində keyfiyyət və xidmət səviyyəsi bərbad vəziyyətə düşüb, qiymətlər isə durmadan artır. Azercell-də aylıq abunə haqqı olmayan bir dənədə olsun tarif paketi yoxdur. Kütləvi şəkildə şikayətlərə baxmayaraq şirkət yaşlı nəsili və internetdən istifadə etməyən təbəqəni nəzərə almayaraq “Azercellim”, “Bölge”, “Gencsim”, “Her Yere”, “Bizimkiler” tarif paketlərində 25 Fevral tarixindən etibarən aylıq 2 AZN müqabilində 25 şəbəkədaxili dəqiqə və 250 MB internet paketi təqdim edir. Bundan başqa digər mobil operatorlardan fərqli olaraq Azercell abunəçilərinə şəbəkədaxili danışıq üçün belə rahat danışıq imkanı verən tarif paketi istifadəyə vermir. Mobil Nömrələrin Daşınması xidməti ilə bağlı xüsusi tarif paketləri və böyük həcmdə həftəlik internet paketləri mövcud deyil. Bakı və Sumqayıt şəhərlərinin mərkəzi hissələrində 4G şəbəkəsində internetin sürəti 10-20 Mb/s arası dəyişir digər mobil operatorlarda isə bu göstərici 70-90 Mb/s arası dəyişir. Ən acınacaqlısı isə “call center”-ə bununla bağlı şikayət etdikdə operatorlar bununla bağlı heç bir problem görmürlər. Yəni, Azercell-ə görə 4G şəbəsində 10-20 Mb/s "normal" göstəricidir. Halbuki, qiymətləri müqayisə etdikdə Azercell ölkənin ən bahalı mobil operatorudur, buna baxmayaraq xidmət səviyyəsi və keyfiyyət 0-dır.

İlkin Məmmədkərimov

GundemXeber.Az