Dünyanın digər meqapolisləri kimi Bakının ən
böyük problemlərindən biri tıxaclardır

Nəqliyyat Nazirliyi, Dövlət Yol Polisi və digər strukturlar vaxtaşırı olaraq paytaxtda tıxaclara qarşı mübarizə aparmaq üçün yol kənarlarında park edən avtomobillərə qarşı kütləvi reydlər keçirir. Son vaxtlar bu tədbirlər daha da gücləndirilib. Nəticəsini isə hər gün yüzlərlə avtomobil sahibi az əvvəl park edib getdikləri maşınlarını qayıdıb yerində tapmayanda hiss edirlər. DYP evakuatorları şəhərin mərkəzi küçələrindən hər gün yüzlərlə avtomobili cərimə meydançalarına daşıyır.
Xatırladaq ki, ötən ilin avqust ayında Bakı şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Hacıbala Abutalıbov “Bakı şəhərində yeraltı və yerüstü avtomobil dayanacaqları haqqında” sərəncamına müvafiq olaraq Bakı şəhərinin mərkəzi hissəsində yaranan nəqliyyat sıxlığı probleminin aradan qaldırılması məqsədilə paytaxtın mərkəzi hissəsində yerləşən dövlət və qeyri-dövlət müəssisə və təşkilatlarına məktub ünvanlamışdı. Bu məktub şəhərin mərkəzi hissəsində yaranan nəqliyyat sıxlığı probleminin və qanunsuz parklama, durma və dayanmanın aradan qaldırılması məqsədi daşıyırdı. Məktubda dövlət və qeyri-dövlət qurumlarında çalışan avtomobil sahiblərinə tövsiyə olunmuşdu ki, xidməti və fərdi avtomobillərini Heydər Əliyev adına Sarayla Füzuli meydanı arasında yeni istifadəyə verilmiş müasir tipli yeraltı avtomobil dayanacağında və ya digər yeraltı avtomobil dayanacaqlarında park etsinlər.
Son vaxtlar isə DYP evakuatorları ilə sürücülər arasında əsl “gizlənpaç” oyunu gedir. Şəhərin mərkəzi hissəsindəki iş yerlərində - dövlət strukturlarında və özəl təşkilatlarda çalışan avtomobil sahibləri üçün iki alternativ yaranıb: ya yeraltı dayanacaqlar, ya da cərimə meydançaları.
Bəs dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına tikilən və Nəqliyyat Nazirliyinin bildirdiyi kimi, “özəl sahibkarlara icarəyə verilən” yeni yeraltı dayanacaqlarda, digər özəl avtomobil dayanacaqlarında qiymətlər orta statistik sürücünün cibinə, ölkədəki orta aylıq əməkhaqqına nə dərəcədə uyğun gəlir? Bakının mərkəzində yerləşən avtomobil dayanacaqlarının qiymətləri haqda araşdırma aparıb. Araşdırmalarımız zamanı məlum oldu ki, Bakının mərkəzində ən bahalı dayanacaq “28 Mall” ticarət və əyləncə mərkəzinin altında fəaliyyət göstərən dayanacaq, ən ucuz dayanacaq isə “28 May” metrosunun qarşısında (Cəfər Cabbarlı heykəlinin arxası) və Dəmiryolu Xəstəxanası ilə Bakı Dəmiryolu vağzalı arasında yerləşən dayanacaqlardır.
“28 Mall”da parklamanın qiyməti belədir:
1 saat - 1 manat
1-3 saat - 2 manat
3-5 saat - 3 manat
5-7 saat - 5 manat
7-24 saat - 20 manat
Bu avtomobil dayanacağında təqdim olunan giriş çekini itirən müştərilər 20 manat cərimə olunur. Buradan daha çox ticarət mərkəzinə alış-verişə gələnlər istifadə edir. Bulvar ərazisində olan böyük ticarət və əyləncə mərkəzi “Park Bulvar”da isə qiymətlər “28 Mall”a nisbətən ucuzdur:
0-1 saat - 1 manat
1-3 saat - 2 manat
3-8 saat - 3 manat
8-12 saat - 6 manat
12-15 saat - 10 manat
Burada 24 saat avtomobil saxlamaq qadağandır. Giriş çekinin itirilməsinin qarşılığında isə 10 manat cərimə ödənilməlidir. Bakıda fəaliyyət göstərən ən böyük avtomobil dayanacaqlarından biri isə Fəvvarələr meydanın yanındakı “Garage”dir. Burada təklif olunan qiymətləri də ucuz hesab etmək olmaz. Beş mərtəbəli dayanacaqdan istifadənin qiyməti belədir:
0-1 saat - 1 manat
1-3 saat - 2 manat
3-6 saat - 3 manat
6-12 saat - 6 manat
12-24 saat - 10 manat
Bu dayanacaqdan uzunmüddətli istifadə etmək istəyən müştərilərə güzəşt edilir.
Ən böyük yeraltı avtomobil dayanacağı olan və 2013-cü ildə fəaliyyətə başlayan Azadlıq meydanının altındakı dayanacaqda da qiymətlər 1 manatdan başlayır.
0-2 saat - 1 manat
2-5 saat - 2 manat
5-12 saat - 3 manat
12-24 saat - 6 manat
Bu dayanacaq 24 saatlıq istifadəsi üçün ən ucuz qiymətə xidmət göstərən dayanacaqdır. Lakin bu dayanacağı digərlərindən fərqləndirən itirilmiş çekə görə cəriməsinin həddən artıq çox olmasıdır. Cərimənin məbləği 30 manat təşkil edir. Bu dayanacaqda güzəştlər yalnız dövlət məmurlarına edilir. Heydər Əliyev adına Sarayla Füzuli meydanı arasında olan yeraltı dayanacaq da minimal qiyməti 1 manatdan başlayaraq fəaliyyət göstərən avtomobil dayanacaqlarındandır. Burada da 1 saatlıq xidmətə 1 manat məbləğində ödəniş tələb olunur. Qeyd edək ki, yuxarıda adlarını qeyd etdiyimiz dayanacaqlardan 15 dəqiqəlik istifadə pulsuzdur. Amma bu bir az gülünc səslənir.
Bu, dayanacaqlardan istifadə edən sürücülər arasında apardığımız sorğudan da aydın oldu ki, bu pulsuz xidmətdən istifadə etmək mümkün deyil. Çünki dayanacağa girmək, maşını park etmək, dayanacağın ərazisini tərk etmək və qayıdarkən ödəmə terminalında məbləği ödəmək 15 dəqiqədən çox olur. Yəni pulsuz xidmətdən istifadə etmək praktiki olaraq mümkünsüzdür.
Ən ucuz avtomobil dayanacaqları isə “28 May” metrosunun qarşısında və Dəmiryolu Xəstəxanası ilə Bakı Dəmiryolu Vağzalı arasında yerləşən açıq dayanacaqlardır. Bu dayanacaqlara Nəqliyyat Nazirliyi nəzarət edir. Digər özəl dayanacaqlardan fərqli olaraq bu dayanacaqların gəliri nazirliyin büdcəsinə gedir. Bunu virtualaz.org saytının əməkdaşı ilə söhbətində dayanacaqlarda çalışan işçilər də təsdiq etdi. Bu dayanacaqlardan gün ərzində bir neçə saatlıq istifadənin qiyməti 20-30 qəpikdir. İşçilər deyir ki, sürücülərdən hansısa məbləğ tələb olunmur. Kim nə qədər verisə, onu da alırlar. Səhərdən axşama qədər maşın saxlamağın qiyməti isə maksimum 50 qəpik olur. Bulvar ərazisində salınan, Bayraq meydanı yaxınlığındakı yerüstü dayanacaq da sürücülərə ucuz qiymətə xidmət göstərir. Bu dayanacaqdan istifadənin qiyməti 20 qəpikdən başlayır. Bakının mərkəzində ara küçələrə nəzər yetirərkən məlum olur ki, sürücülər daha çox qeyri-rəsmi fəaliyyət göstərən bu dayanacaqlara üstünlük verir. Buna səbəb isə qiymətlərin ucuz olmasıdır. Ara küçələrdə səhərdən axşamadək maşın saxlamaq üçün ödənilən maksimum məbləğ 1 manatdır. Bir neçə saatlıq parklama isə 20 qəpikdir.
Avtomobil dayanacaqlarında qiymətlərin baha olması şikayətlərinə cavab olaraq Nəqliyyat Nazirliyindən bildirdilər ki, dayanacaqlar icarəyə götürüldüyündən qiymətləri sahibkalrar özləri müəyyən edir. Yəni qiymətlərin baha olmasına nazirlik heç nə edə bilməz.
Söhbətləşdiyimiz sürücülər isə şəhərin mərkəzində tikilən yeraltı dayanacaqlarda qiymətlərin həddən artıq baha olduğunu deyirlər. “Hər gün işə gələn adam üçün aylıq parkinq pulu az qala 200 manat edir. Orta aylıq əməkhaqqı 450 manatdırsa, deməli, camaatın aldığı maaşın yarısı parkinqə gedəcək. Bu nə yanaşmadır? Bu qiymətləri kim müəyyən edir və niyə əhalinin orta aylıq qazancı nəzərə alınmır? Yoxsa hökumətdə hesab edirlər ki, hamı nazir və deputat uşaqları kimi yüz minlərlə manat qiyməti olan maşınlar sürür və deməli, parkinqə gündə 20 manat da verə bilər? İndi şəhərdəki maşınların yarıdan çoxu kreditlə alınıb. Camaat kredit ödəsin, yoxsa gündə 10 manat parkinqə versin?”, - deyə Azadlıq meydanının altındakı parkinqdən köhnə “Mercedes”ini çıxaran İsmayıl adlı sürücü narazılığını bildirir.
Əfqan