Dekabrın 4-də İranla Səudiyyə Ərəbistanı arasında neft hasilatının artırılması məsələsi üstündə açıq və kəskin münaqişə yaranıb.
Bu barədə “The Financial Times” qəzeti yazıb. Nəşrin bildirdiyinə görə, OPEK özünün gələn il üçün neft hasilatı planını dəyişməsə də İran neft hasilatını artırmaq istəyir. OPEK-in planına görə isə sutkada 30 milyon barrel neft çıxarılmalıdır.

Newsru.com saytının verdiyi xəbərə görə, İranın neft naziri Bijan Zəncani dekabrın 4-də Vyanada bəyan edib ki, onun ölkəsi “qiymət müharibəsi”nə başlamağa, yəni əgər hətta qiymətlər düşsə də neft hasilatını artırmağa hazırdır: “Neftin dünya bazarlarındakı qiyməti hətta 20 dollara düşsə də biz sutkada 4 milyon barrel neft hasilatı səviyyəsinə çatacağıq”.

Xəbərlərə görə, belə olacağı və İran dünya neft bazarına qayıdacağı təqdirdə OPEK üzvü olan digər ölkələr dünya bazarlarındakı qiymətləri sabit saxlamaq üçün hasilatı azaltmağa məcbur olacaqlar.

Qeyd edək ki, böyük neft karteli olan OPEK dünya neft bazarının 1/3 hissəsinə nəzarət edir. İndi OPEK İraqla İranın “cilovunu çəkməyə” məcburdur. Çünki kartelin bu iki üzvü qurumun qoyduğu bəlli məhdudiyyətlərə baxmayaraq neft hasilatını artırmağa çalışırlar.

Rəsmi Tehran Qərblə nüvə proqramı üzrə əldə olunmuş razılaşmaya bel bağlayaraq İrana tətbiq olunmuş sanksiyaları bu anlaşma sayəsində tam aradan qaldırmağa ümid edir.

O da deyilir ki, İran neft hasilatını indiki səviyyədən çox asanlıqla sutkada 2,7 milyon barrelə qədər qaldıra bilər. İraq isə neft hasilatını gələn il indiki həcmdən - sutkada 1 milyon barreldən 4 milyon barrelə qaldırmağı planlaşdırır.

Analitiklərin qənaətinə görə, İranın bu sərt bəyanatlarının səbəbi var. Rəsmi Tehran bununla OPEK-in real lideri olan Səudiyyə Ərəbistanı ilə gələcək danışıqlara zəmin hazırlayır. Çünki məhz Səudiyyə Ərəbistanı hasilatı kəskin azaltmalıdır ki, İranla İraqın dünya neft bazarına qayıtması mümkün olsun. Yada salaq ki, Səudiyyə Ərəbistanı OPEK-in digər üzvlərinin hasilatı aşağı salmasını kompensasiya etmək üçün öz neft hasilatını rekord həddə - sutkada 10 milyon barrelə qədər artırmışdı.

Qeyd edək ki, “Brent” markalı neftin orta qiyməti bu il 1 barrel üçün 110 dollar olub. Bu da OPEK-in qeyri-rəsmi məqsədindən yuxarıdır.