İsa Qəmbər: "İlk növbədə siyasi məhbuslar qeyd-şərhsiz azad olunmalıdır"
İqbal Ağazadə: "Ən mühüm məsələ siyasi məhbusların böyük bir qisminin həbsdən azad olunması olacaq"
Fazil Mustafa: "Bu istiqamətdə hələlik ümidverici dəyişiklik görmürəm"
Zahid Oruc: "Arzulayırıq ki, ölkə daxili məsələlər xarici məkanlarda həll olunacaq məsələ olmasın"
Asim Mollazadə: ''Bütün hallarda Avropanın bu kimi qurumları ilə əməkdaşlıq müvafiq islahatlara və inkişafa təkan verəcək"

Azərbaycan dünəndən etibarən Avropa Şurası Nazirlər Kabinetinə sədrliyi həyata keçirməyə başlayıb. 6 ay ərzində bu postu məhz Azərbaycan icra edəcək. Qeyd edək ki, Azərbaycan birinci dəfədir ki, Avropa Şurasında bu mühüm postu icra edir. Heç şübhəsiz bir sıra dairələr Azərbaycanın həmin posta rəhbərlik etdiyi dövrdə ölkə daxilində mövcud olan bir sıra fundamental azadlıqlarla bağlı problemlərin həlli istiqamətində müəyyən irəliləyişlərin olacağını güman edirlər. Azərbaycanda siyasi məhbus problemi hələ də həll olunmamış qalır. Demokratiya sahəsində də ciddi qüsurlar var, insanların sərbəst toplaşma azadlığına əməl edilmir. İqtidar müxalifət münasibətləri də sivil müstəvidə deyil. Azərbaycanda məhz ölkə daxilində belə bir vəziyyətin hökm sürdüyü şəraitdə Avropa Şurası Nazirlər Kabinetinə sədrliyi icra edəcək.
Görəsən, Azərbaycanın sözügedən qurumda sədrliyi daxildə demokratiya, siyasi məhbus məsələlərinə və iqtidar müxalifət münasibətlərinə nə kimi töhvə verə bilər?
Müsavat Partiyasının başqanı İsa Qəmbər bizimlə söhbətində dedi ki, insan haqları və siyasi məhbusların azad edilməsi məsələsində hakimiyyət irəliyə doğru addım atmasa, bu onun qurumdakı sədrliyinə heç də başucalığı gətirməyəcək: "Azərbaycanın Avropa Şurası təşkilatında sədrliyi bilirsiniz ki, prosedur xarakteri daşıyır. Rotasiya və növbə əsasında baş verir. Bu baxımdan təəssüf ki, sədrlik ölkələrin demokratik baxışlarına, öhdəlikləri yerinə yetirmə səviyyəsi və miqyasına görə deyil, sadəcə növbəlik əsasında dəyişir. Təbii ki, bu da bir sıra suallar yaradır. Hansı ki, bu suallar təşkilatın təmsilçiləri tərəfindən də ifadə olunur. Bu suallar Avropa Şurasının məsul şəxslərinin dilindən də səslənir. Azərbaycan cəmiyyətində də belə suallar var. Müsavat Partiyası olaraq hesab edirik ki, həmin vəzifəni icra etməyə başlayan Azərbaycan hakimiyyəti ölkədə bir sıra addımlar atmalıdır. Avropa Şurası, digər beynəlxalq təşkilatlar qarşısında könüllü şəkildə qəbul etdiyi öhdəlikləri həyata keçirməlidirlər. İlk növbədə siyasi məhbuslar qeyd-şərhsiz azad olunmalıdır. Eyni zamanda, digər məsələlər üzrə öhdəliklər də yerinə yetirilməlidir. İnsan hüquqlarının genişləndirilməsi, normal azad və ədalətli seçkilərin keçirilməsi, media, vətəndaş cəmiyyəti nümayəndələrinə, siyasi partiyalara normal fəaliyyət üçün şəraitin yaradılması və s. istiqamətdə Azərbaycan hakimiyyəti konkret addımlar atmalıdır. Bu addımlar atılmayacağı təqdirdə, Müsavat Partiyası və digər gerçək müxalifət qüvvələrinin həmin məsələyə münasibəti aydın şəkildə bir daha ortaya qoyulacaq və beynəlxalq təşkilatlarda prosedur naminə olsa da, demokratik dəyərlərə qayğı ilə yanaşmayan hakimiyyətlərin bu tip təşkilatlarda sədrlik etməsi məsələsinin yenidən gündəmə gəlməsi qaçılmaz olacaq".
Millət vəkili, Ümid Partiyasının sədri İqbal Ağazadə siyasi məhbusların azad edilməsi məsələsinə ölkəmizin quruma sədrlik etməsinin töhvə verəcəyi qənaətindədir: "Düşünürəm ki, Azərbaycanın Avropa Şurası Nazirlər Kabinetinə sədrliyi dönəmində ölkəmizə töhvə verə biləcəyi ən mühüm məsələ siyasi məhbusların böyük bir qisminin həbsdən azad olunması olacaq. Bunu gözləyirəm və hesab edirəm ki, ancaq bu istiqamətdə ciddi dəyişikliklər olacaq. İqtidar müxalifət münasibətləri, demokratik təsisatların inkişafı məsələsində isə Azərbaycanın quruma sədrlik etməsi ilə də hansısa bir dəyilikliyin olacağını güman etmirəm. Bu məqam hazırda postsovet ölkələri coğrafiyasında prioritet məsələ deyil. Postsovet məkanında ümumiyyətlə prioritetlər tez-tez dəyişir. Belə vəziyyət isə regionun iri dövləti olaraq bilavasitə Rusiyanın maraqları və prosesə yanaşmasından asılıdır. Bu gün Rusiya demokratik prosesləri radikal müstəviyə sürükləyib və təhlükəsizlik məsələsi bizim coğrafiyada daha önəmli yer tutur".
Millət vəkili Fazil Mustafa Azərbaycanın quruma sədrliyinin sözügedən sahələrdə irəliləyişlərə gətirib çıxaracağına ümid etmir: "Təəssüf ki, Azərbaycanda insan haqları, demokratiya sahəsində hələ ki, hansısa bir irəliləyiş müşahidə olunmur. Əslində bu dönəmdə ictimai-siyasi fəaliyyətlə məşğul olan müəyyən adamların da həbs olunması göstərir ki, ölkəmizin Avropa Şurası Nazirlər Kabinetinə sədrliyi müddətində də tamamilə başqa tendensiya gedir. İstərdik ki, ölkə daxilində mövcud olan bu tendensiya dayansın və Avropa məkanında Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ probleminin həlli ilə bağlı məsələlər daha çox gündəmə gəlsin. Amma belə məsələlərin müzakirəsi Azərbaycan üçün faydalı heç nə vəd etmir. Bu istiqamətdə hələlik ümidverici dəyişiklik görmürəm. Ölkəmizin 6 ay ərzində quruma sədrliyi dövründə də bu istiqamətdə müsbət irəliləyişin olacağını gözləmirəm. Hadisələr bunun əksini göstərir. Amma hər halda ümid edirik. Özümüz də maraqlıyıq ki, Avropada ancaq Qarabağ məsələsini gündəmə gətirək".
Millət vəkili Zahid Oruc isə istəyir ki, ölkə daxili məsələlər xarici məkanda həll olunmasın: "Avropa Şurasına üzv olmağımızdan ötən dövr ərzində ölkəmiz bu qurumda geniş iş təcrübəsi, mühüm əlaqələr, xarici siyasət məsələlərinə daha yaxından bağlılıq imkanları əldə edib. Ona görə də quruma sədrlik səlahiyyətinə sahib olmağımız ölkə içində belə əlahiddə məsələyə çevrilmir. Sanki normal hadisə kimi qəbul olunur. Bilirsiniz ki, bu bir prosedur məsələsidir. Əminəm ki, ölkəmiz bu tribunadan istifadə etməklə mühüm planlarını həyata keçirmək cəhdlərini ortaya qoyacaq. Faktdır ki, ölkəmiz regional miqyasda problemlərin həllinə müdaxilədən çoxdan çıxıb və indi mühüm beynəlxalq məsələlər də bu və ya digər formada Azərbaycandan keçə bilir. Qarabağ Alt Komitəsinin işini hərəkətə gətirmək, o cümlədən, Sərsəng su anbarı ilə bağlı məsələni də orada qoymaqla prosesi ermənilər əleyhinə daha çox çevirmək üçün geniş imkanlar qazanırıq. Əlbəttə nəzərə almalıyıq ki, bütün bunlar ümumi prosesləri hərəkətə gətirmək üçündür. Orada səsi müəyyənləşdirən başqa dövlətlər var. Ancaq təbii ki, sədrlik də müəyyən imkanlar açır. Həmin əlaqələr fonunda müxtəlif məsələləri orada qaldırmaq üçün istifadə edə biləcəyik. Ölkə daxili məsələlərə gələndə isə, arzulayırıq ki, həmin məsələlər xarici məkanlarda həll olunacaq məsələ olmasın. Daha artıq dərəcədə ölkədə hansısa bir konsensus tapılsın, problemlərin həlli üçün imkanlar aransın. Ona görə də düşünürəm ki, ilk növbədə xarici maraqlar baxımından həmin tribunadan faydalanacağıq".
Millət vəkili Asim Mollazadə isə bildirdi ki, qurumla sıx əməkdaşlıq fonunda problemlər də öz həllini tapacaq: "Azərbaycan Avropa Şurası münasibətləri ölkəmizin Avropa dəyərləri istiqamətində inkişaf etməsinə xidmət edir. Azərbaycanın Avropa Şurasında sədrliyini bu mənada müsbət hal kimi qiymətləndirirəm. Bu Azərbaycanın Avropanın nüfuzlu təşkilatı ilə əməkdaşlığının daha da artmasına xidmət edəcək. Təbii olaraq bütün postsovet ölkələrində demokratiya və insan hüquqları ilə bağlı müvafiq problemlər mövcuddur. Bütün hallarda Avropanın bu kimi qurumları ilə əməkdaşlıq müvafiq islahatlara və inkişafa təkan verəcək. Sadəcə olaraq, burada bəzi məqamlar da var. Demokratiya, insan hüquqları məsələsi Azərbaycan, Gürcüstan və Ukraynaya qarşı, onların Avropaya inteqrasiyasının qarşısını almaq üçün bəzi qüvvələr tərəfindən istifadə olunur. Dəfələrlə bunun şahidi olmuşuq. Avropada yerləşən güclü erməni diasporası da bu məqamları hər zaman gündəmə gətirir. Ermənistanda prezidentliyə namizədə güllə atılır, amma bu müzakirə mövzusu olmur. Lakin Gürcüstan və Ukraynada buna bənzər hadisələr ciddi təzyiq vasitəsinə çevrilir. Hər bir məsələ və problem ciddi araşdırılmalı və onların həlli yolları tapılmalıdır. Əminəm ki, Avropa Şurası ilə əməkdaşlığımız bu kimi problemlərin həllinə öz müsbət töhvəsini verəcək".
Rüfət SULTAN