Son illər ölkənin bir sıra yerlərində olduğu kimi Qazaxda da özəl sığorta tuğyan etməkdədir. Yuxarıda əyləşənlərin hımayədarlığı ilə yaranmış özəl sığortaların hər birinin özünəməxsus qayda-qanunları var.

24 iyun 2011-ci il tarixli “İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanunun tətbiqi barədə Prezident İlham Əliyevin imzaladığı 15 sentyabr 2011-ci il tarixli fərman da, məhz bu qəbildəndir. Bildiyimiz kimi bu qanun Azərbaycan Respublikasında daşınmaz əmlakın icbari sığortası, avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası, daşınmaz əmlak sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası və sərnişinlərin icbari sığortası sahəsində sığortaçılar, sığortalılar, sığorta olunanlar və

faydalanan şəxslər arasında hüquqi və iqtisadi münasibətləri tənzimləməklə, onların hüquq və mənafelərinin qorunması məqsədi ilə Azərbaycan Respublikasında qeyd olunan icbari sığorta növlərinin həyata keçirilməsinin ümumi əsaslarını, həmçinin bu növlərin aparılması qaydalarını və şərtlərini müəyyən edir.

Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası bu gün ölkədə daha geniş vüsət almışdır və bu sığorta növünün aparılması üçün bir neçə sığorta şirkətləri lisenziya da almışlar. İlk dövrlərdə avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası sığorta şirkətləri tərəfindən qanunun tələblərinə tam uyğun şəkildə həyata keçirilirdi. Lakin hazırda bir sıra sığorta təşkilatları tərəfindən qanunun tələblərinə açıq şəkildə əməl olunmur. “Sığorta

Fəaliyyəti Haqqında” və “İcbari Sığorta Haqqında” qanunların tələbləri kobud surətdə pozulmaqda davam edir. Belə ki, respublikamızın ayrı-ayrı bölgələrində, o cümlədən Qazax rayonunda da “MBASK” , “Atəşgah”, “Ata sığorta”, “Standart” sığorta, “Xalq” sığorta, “Sənaye” sığorta şirkətləri qanunsuz nümayəndələrini yerləşdsirmişlər. Qazax rayonunda fəaliyyətdə olan həmin sığorta şirkətlərinin nümayəndələri sığorta fəaliyyətinə lisenziya almadan qanunsuz fəaliyyət göstərir və başqa sığorta agentlərinin adından vətəndaşlarla sığorta müqavilələrini rəsmiləşdirirlər. Hələ bu azmış kimi yuxarıda adları qeyd olunan sığorta şirkətlərinin Qazaxda fəaliyyətdə olan qanunsuz “agentləri” endirim kampaniyaları adı altında qeyri-qanuni olaraq fantastik güzəştlər tətbiq edirlər. “İcbari sığorta haqqında” qanunda isə hər

hansı bir güzəşt nəzərdə tutulmur. Bütün bunlardan əlavə, “Ata sığorta”, ”MBASK” sığorta, “Sənaye” sığorta və “Standart” sığorta şirkətlərinin Qazaxdakı qanunsuz nümayəndələri işbazlıq edərək nəqliyyat vasitələrinin texniki baxışa getmədən onların texniki baxışdan keçmələrini təmin edirlər. Halbu ki, bütün nəqliyyat vasitələri təyin olunmuş (RQİQ) yerlərdə texniki baxışdan keçməlidirlər.

Bütün bunlarla yanaşı onu da bilsiririk ki, daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə qeyri yaşayış sahələrinin icbari sığortasının aparılması isə Qazaxda bütünkülə “Azsığorta” təşkilatlarının tam nəzarətində və monopoliyasındadır. Digər sığorta şirkətinin həmin sahəyə girməsi qeyri mümkündür. Təəccüb doğuran hallardan biri də qanunla qadağan olunmuş sığorta sirrinin

yayılmasıdır. Belə ki, nəqliyyat vasitəsi sahiblərinin icbari sığortası üzrə bütün məlumatlar bildiyimiz kimi icbari sığorta bürosunda (İSB) toplanır. Belə olan halda necə olur ki, “Atəşgah” sığortanın işçiləri və ya kənardan tutulmuş nümayəndələri ayrı-ayrı sığorta şirkətlərində sığorta olunmuş və sığorta müddəti başa çatmaq üzrə olan nəqliyyat vasitəsi sahiblərinə telefon zəngləri edərək “Atəşgah”ın bölgələrdə yerləşən ofislərinə dəvət edirlər? Bu faktın özü isə sığorta sirrinin yayılması kimi qiymətləndirilir və kobud qanun pozuntusudur.

Maraqlıdır, görəsən bu işlərə tam nəzarət funksiyasını özündə cəmləşdirən və həyata keçirən Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyi yanında Dövlət Sığorta Nəzarət Xidməti, Vergilər Nazirliyi, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin

Əmək Müfəttişliyi, Daxili İşlər Nazirliyinin Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsi hara baxır? Nə üçün bu qanunsuzluqlar barədə kəsərli tədbirlər görülmür? Deməli bunun da bir adı vardır, o da MONOPOLİYA! – adlanır.

İndi isə söz yenə də aidiyyəti orqanlarındır.

Vəkil Rüstəm