PA rəhbəri XİN başçısının İsrail səfərinə və hakimiyyətlə Tehranın münasibətlərinə aydınlıq gətirməyə gedib
Aprelin 29-da Azərbaycan Təhlükəsizlik Şurasının sədri, eyni zamanda Prezident Administrasiyasının rəhbəri Ramiz Mehdiyev Tehrana yola düşüb. İranın rəsmi İRNA agentliyinin məlumatına görə, R.Mehdiyev İran TŞ-nin rəhbəri Sayed Cəlili ilə danışıqlar aparacaq. Həmçinin ölkənin rəsmi şəxsləri ilə görüşlər keçiriləcək. Səfərin məqsədi və gündəliyi açıqlanmır. Lakin güman etmək olar ki, R.Mehdiyev Azərbaycan XİN rəhbəri Elmar Məmmədyarovun İsrailə səfərinin səbəblərinə aydınlıq gətirəcək.
Məlum olduğu kimi, Tehran Bakı və Tel-Əviv arasında əlaqələrin qəti əleyhinədir və dəfələrlə Bakıya qarşı sanksiyaların tətbiqi ilə hədələyib. Odur ki, E.Məmmədyarovun İsrailə rəsmi səfəri İranda açıq çağırış kimi qarşılanıb. Bu səbəbdən R.Mehdiyevi ciddi danışıqların gözlədiyini güman etmək olar.
Bununla bağlı Etatist.com-a açıqlama verən politoloq Ərəstun Oruclu, bu barədə rəsmi məlumatın olmadığını və Azərbaycanın yüksək rəsmisinin İrana səfər etməyin Azərbaycanla İran arasındakı gərginlik ola biləcəyini bildirdi: “Mən bu barədə hələ rəsmi məlumata rast gəlməmişəm. Bilmirəm bu dəqiq məlumatdır, ya yox.
Çünki rəsmi dövlət mənbələrində bu barədə məlumat verilməyib, yalnız kütləvi informasiya vasitələrində yayılıb. Əgər Azərbaycanın yüksək rəsmisi İrana səfər edirsə, bunu bir neçə aspektdən izah etmək olar. Birincisi, bu gün İranla Azərbaycan arasında yaranan gərginlik, yaşanan diplomatik siyasi qarşıdurma ola bilər. Xüsusilə Elmar Məmmədyarovun İsrailə səfərindən sonra onlar buna çox aqressiv, sərt reaksiya verdi.
Belə bir səfər gərginliyi aradan qaldırmaq üçün edilə bilər. İrana bir xoş mesaj ifadəsi kimi şərh oluna bilər. Digər bir şəkildə isə bunu məqsədli bir şəkildə eləmək olar ki, məsələn: hər hansı bir yüksək vəzifəli Azərbaycan rəsmisi İrana səfər etməklə bu gün Azərbaycana sistemli basqı göstərən Rusiya və ya digər ölkələrə mesaj kimi də qəbul oluna bilər ki, biz təklənmiş vəziyyətdə qalmaq fikrində deyilik. Bu baxımdan biz İranla da əməkdaşlıq edə bilərik”.
Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyasının sədri Mirmahmud Mirəlioğlu isə bu səfərin boşuna olmadığını və nəticələrinin yaxında bilinəcəyini qeyd etdi: “Bu öncədən planlaşdırılmış və ya gözlənilməz bir səfər də ola bilər. Amma hər halda, bizim necə münasibət bəsləməyimizdən, bilib-bilməməyimizdən asılı olmayaraq istənilən səfər məqsədlidir. Hər halda Azərbaycanda dövlət təmsilçilərinin bu və ya digər səfərləri məhz bu ilə hesablanıb - seçki ilinə. Bizim qonşularımız ilə olan münasibətlərimiz xoşagələn vəziyyətdə deyil. O da bizim özümüzdən, Azərbaycan dövlətinin yürüdülən siyasətindən asılı deyil, böyük asılılıq onlardandır. Mən belə hesab edirəm ki, Ramiz Mehdiyevin səfəri boş səfər deyil, sırf məqsədli səfərdir. Bunun nəticəsinə də baxarıq və görərik”.
Politoloq Zərdüşt Əlizadə “Bu yalnız iki tərəfli dövlət səviyyəsindəki münasibətlər ola bilər. İnanmıram ki, Ramiz Mehdiyevin İranda qohumu ya da biznesi olsun” deyə qeyd edib.
Ekspertlərin rəylərində boşluqlar və dişə dəyimli arqumentlər kasadlığı nəzərə çarpdı. Ölkənin tanınan siyasi şərhçiləri Mehdiyevin İran səfərinin əsl sirrini tam analiz edə bilməyiblər. Yeganə tutarlı səbəb XİN başçısının İsrail səfəri göstərilir. Lakin bu da PA rəhbərinin İrana səfəri üçün ən labüd əsas olmamalıdır. Hər halda E.Məmmədyarov İsrailə getdiyi kimi İrana da üz tuta bilərdi ki, neytrallıq qorunub saxlansın.
Ancaq Mehdiyevin görüşlər zamanı seçkilər məsələsi, İranpərəst dindarların ölkəmizdə aktivləşməsi, məktəblərdə hicab qadağası kimi mühüm problemləri də müzakirə edəcəyi istisna deyil. Doğrudur, seçkilər həmişə Rusiya ilə həll edilib. Amma bu il Rusiyanın hakimiyyətə təzyiqləri rəsmi Bakının istiqamətini əks-tərəfə yönəldib. İran səfəri həm də beynəlxalq siyasi aləmə jestdir. Səfərin nəticələrini görəcəyik.

Aslan