Köçkün obyektlərində “kassa qiyamı” başlayır; Yayın gəlişi vergi əməkdaşları ilə köçkünləri üz-üzə qoyub
Yayın gəlişi Bakı çimərliklərindəki bütün obyektlər kimi Novxanıdakı məcburi köçkünlərə məxsus xırda obyektlərdə də ticari həyatın canlanmasına səbəb olub. Lakin sezon hazırlıqlarını həyata keçirən obyektlər fəaliyyətə başlayar-başlamaz ciddi problemlə üzləşiblər. Əraziyə baxış keçirən Vergilər Nazirliyinin əməkdaşları məcburi köçkünlərə bildirib ki, bundan sonra ictimai iaşə obyektləri kimi fəaliyyət göstərmək üçün kassa aparatı almalı, etdikləri ticarətə görə əlaqədar nazirliyə mütəmadi vergi ödəməlidirlər. Vergilər Naziliyinin məlum tələbi bununla bitmir. Ərazidəki məlum obyektlərin 1992-ci ildən inşa edildiyini bildirən vergi əməkdaşları iddia edir ki, məcburi kökünlər təxminən 20 il bundan öncəki vergiləri də ödəməlidirlər.
Vergi əməkdaşlarının bu tələbi isə məcburi köçkünlər tərəfindən absurt açıqlama kimi qarşılanmaqdadır. Onların ərazidə məskunlaşmasına eks-prezident Heydər Əliyevin razılıq verdiyini bildirən köçkünlərin sözlərinə görə, məcburi köçkünlərdən 20 illik vergi tələb etmək nə qanuni, nə də məntiqi baxımdan doğru deyil: “Bu ərazilər bizə 1992-ci ildə mərhum Heydər Əliyev tərəfindən dolanışığımızı təmin etmək məqsədilə verilib. Buna görə də 20 ildir ki, bu obyektləri inzibati basqı olmadan rahat şəkildə idarə etmişik. Lakin Binəqədi rayon vergi əməkdaşlarının sözlərindən bəlli olur ki, biz 20 illik vergini ödəməliyik. Başqa sözlə desək, Heydər Əliyevin zamanında bizdən alınmayan pulları verməliyik ki, məsələyə belə yanaşmanı özümüzə qarşı ədalətsiz münasibət kimi qiymətləndiririk. Biz vergi verməkdən imtina etmək və ya bundan hər hansı bir formada yayınmaq niyyətində deyilik. Lakin hesab edirikm ki, bizdən ötən illərin vergisini tələb etmək doğru deyil. Ən azı ona görə ki, biz bugünə qədər bu obyektləri H.Əliyevin bizə verdiyi xüsusi yetki əsasında idarə etmişik və o zaman bizdən heç bir vergi tələb olunmayıb. İkincisi, əgər ötən illərin də vergisini ödəməli idiksə, niyə bunca müddət ərzində bizə bununla bağlı hər hansı bir xəbərdarlıq olunmayıb? Niyə əlaqədar qurumlar buna göz yumub və niyə indi bizi 20 illik yük altında qoyurlar?”.
Sahibkarların bildirdiyinə görə, əgər ötən illərin vergilərinin ödənilməsi məsələsi şərt kimi irəli sürülsə, onda bir çox obyekt sahibi iflas etmiş olacaq: “Əgər 20 il ərzində yığılıb qalan vergilərin ödənilməsi məsələsi aktuallaşsa və bu sahibkarların qarşısına şərt kimi qoyulsa, o zaman obyekt sahiblərinin böyük əksəriyyəti öz fəaliyyətinə xitam vermiş olacaq. Çünki bunca illər ərzində yığılan pulları bir andaca ödəmək mümkün deyil. Bundan başqa, bu cür münasibət sahibkarları əlaqədar dövlət qurumları və Prezident Administrasiyası qarşısında aksiyalar həyata keçirməyə də vadar edəcək. Biz hökumətdən tələb edəcəyik ki, bu problemi ədalətli şəkildə həll etsin”.
Vətəndaşların bildirdiyinə görə, vergi məmurlarının gəlişinin tamam başqa məqsədi də ola bilər ki, bu da bəzi məmurların çimərlik ərazisini ələ keçirmək istəyi ilə bağlıdır: “Bizə çatan məlumatlara görə, bəzi məmurlar dənizkənarl ərazini ələ keçirmək, bizim qamış və taxtadan inşa etdiyimiz xırda obyektlərin yerində daş və qranitdən nəhəng kafe və restoranlar inşa etdirmək istəyir. Lakin ərazidəki obyektlərin məcburi köçkünlərə məxsus olması onların öz arzusunu həyata keçirməsini əngəlləyir. Ola bilsin ki, həmin məmurlar məcburi köçkünlərin ərazidən uzaqlaşdırılmasını zorakı üsullarla həyata keçirməkdən ehtiyat edir və düşünür ki, bu, proseslərin arzuedilməz məcrada inkişafına səbəb ola bilər. Buna görə də, onlar problemi daha incə və “qanuni” şəkildə həll etməyə qərar veriblər və belə hesab edirlər ki, bunun üçün ən yaxşı yol vergi mexanizmini işə salmaqdır. Məhz buna görə də onlar vergi məmurlarını obyektlərə yollayır, onların vergi ödənişi ilə bağlı problemini süni şəkildə qabardaraq fəaliyyətlərinə xitam verməyə çalışırlar”.
Məcburi köçkünlərin məlumatına görə, artıq onların sağ və sol tərəflərindəki bütün yerlər iri məmurlar tərəfindəın zəbt edilib və artıq bu ərazidə bir-birindən dəbdəbəli kafe və restoranlar fəaliyyət göstərməkdədir: “Bizim sağ və sol tərəfimizdəki bütün ərazilər bir çox məmurlar tərəfindən zəbt olunub və həmin ərazidə bahalı restoranlar fəaliyyət göstərməkdədir. Lakin görünür məcburi köçkünlərin hələ də dəniz sahilində müəyyən qədər ərazini öz əlində saxlaması bəzi şəxsləri narahat edir və onlar mühüm strateji nöqtədəki “zəif halqanı” qırmaqla bu əraziləri də öz əllərinə almağa çalışırlar. Belə davam edərsə, yəqin ki, bir-iki ildən sonra bu ərazilər də əlimizdən alınacaq və bizim qamış obyektlərimizin üzərində qranitdən inşa edilən məmurlara məxsus möhtəşəm restoranlar ucalacaqdır”.
Kassa aparatları ilə təminata gəlincə, məcburi köçkünlər bunu daha çox əlaqədar qurumların onlara təzyiqi kimi qiymətləndirlər: “Dəniz sahilindəki bu obyektlər il uzunu deyil, sadəcə ilin 3 ayı ərzində fəaliyyət göstərir. Bu obyektlərin fəaliyyətinin havadan birbaşa asılı olduğunu nəzər alsaq, buradakı ictimai iaşə obyektləri üst-üstə ən yaxşı halda iki ay normal fəaliyyət göstərir. Bu cür zəif və davasız obyektlər üçün 250 manat məbləğində kassa aparatı almaq heç də asan deyil. Əgər əlaqədar nazirlik hesab edirsə ki, il boyu iki aylıq sezonu gözləyən məcburi köçkünlər məhz bahalı kassa aparatı ilə fəaliyyət göstərməlidir, o zaman həmin aparatların bizə kreditlə verilməsini təmin etsin. Əks təqdirdə, ərazidə çalışan xırda obyektlərin böyük bir qismi bu tələbi yerinə yetirə bilməyəcək, cərimələnən və bu cərimələri ödəyə bilməyən şəxslərin sayı artacaqdır. Bu isə nəticə etibari ilə sosial narazılığı gücləndirəcək, mövcud durumu bir qədər də gərginləşdirəcəkdir”.
Ilqar