Vergilər Nazirliyinə qarşı beynəlxalq korrupsiya ittihamı yenidən gündəmə gəlir; nazir federal hakimiyyətə 11,4 milyon dolları ödəmək zorunda qalıb

gundemxeber.az Bir müddət əvvəl Azərbaycanın adı beynəlxalq korrupsiya qalmaqalında hallandı. O zaman enerji şirkətlərinə xidmət göstərən "Tidewater Inc"in Azərbaycan Vergilər Nazirliyinə milyonlarla rüşvət verdiyini bəyan etdi. ABŞ şirkəti cinayət məsuliyyətindən qurtulmaq üçün federal hakimiyyətlə danışıqlara gedərək milyonlarla dollar ödəmək istədi.
Bu barədə məlumatı isə "The Maine Custice" portalı bir müddət əvvəl ABŞ-ın Qiymətli Kağızlar və Birjalar üzrə Federal Komissiyasının (United States Securities and Exchange Commission - SEC) şirkət barədə apardığı yoxlamaların nəticəsində hazırlanmış protokoluna və "Tidewater Inc"in press-relizinə istinad yaymışdı. Xatırladaq ki, "Tidewater Inc" dünyada enerji sektorunda işləyən və geniş imkanlara malik olan ən iri şirkətlərdən biri kimi tanınır. Şirkətin mərkəzi ofisi ABŞ-ın Hyuston şəhərində (Texas ştatı) yerləşir. "Tidewater Inc" 350-dən çox iritutumlu gəmiyə malikdir, dünyanın 60-dan çox ölkəsində işləyir, bp, "Statoil", "ExonMobil" kimi iri şirkətlər onun müştəriləri arasındadır.
Bir neçə il əvvəl isə şirkətə qarşı sözügedən korrupsiya ittihamı irəli sürülüb. ABŞ-ın hüquq-mühafizə orqanlarının apardığı yoxlamalar zamanı aşkar edilib ki, şirkət Azərbaycanda aldığı sifarişlərlə bağlı gəlirlərini az göstərib, bu zaman yerli vergi instansiyalarına milyonlarla dollar rüşvət verib və nəticədə həm ABŞ büdcəsinə köçürülməli olan vergiləri gizlədib, həm də Xarici Korrupsiya Aktını pozub. Xarici Korrupsiya Aktı Amerika şirkətlərinə və vətəndaşlarına biznes qurduqları xarici ölkələrdə yerli hakimiyyətlərə rüşvət verməyi qadağan edir və bunun üçün cinayət məsuliyyəti nəzərdə tutur. Hüquq-mühafizə orqanları şirkətə qarşı cinayət işi qaldırmaq üçün materialları toplayarkən "Tidewater Inc" Azərbaycanın Vergilər Nazirliyinə rüşvət verdiyini etiraf edib və federal hakimiyyətlə anlaşma təklifi ilə çıxış edib. Aparılan danışıqlar nəticəsində razılaşdırılıb ki, şirkət ona qarşı cinayət işinin qaldırılmamasının əvəzində mülki cərimələr şəklində 11,4 milyon dollar, habelə gəlirlərinin gizlətdiyi hissəsini dövlətə ödəsin.
SEC bu sövdələşmə şərtlərinə razılıq versə də şirkət məsələni ABŞ Ədliyyə Nazirliyi ilə razılaşdırmağı lazım bilib. Çünki SEC-lə əldə edilən istənilən razılaşma şirkətə qarşı rəsmi ittihamların irəli sürülməsi və iri məbləğdə cərimə sanksiyaları üçün əsas rolunu oynaya bilər. Bildirilir ki, şirkət Azərbaycanda vergi orqanlarına rüşvət verilməsini aparılan daxili təhqiqatlar nəticəsində təsdiqləyib. Bu araşdırma "Steptoe & Cohnson LLP" audit şirkəti tərəfindən aparılıb. Məlum olub ki, Azərbaycanda şirkət öz gəlirlərini aşağı göstərmək və vergilərdən yayınmaq üçün aidiyyəti rəsmi qurumlara qanunsuz ödənişlər edib. Daha sonra SEC tərəfindən aparılan araşdırmalar da bu faktı təsdiqləyib. Şirkət uzun müddət federal hakimiyyətlə bu məsələnin məhkəməyə çıxarılmadan həll edilməsi üçün çalışıb. Lakin bir nəticə əldə olunmayıb.
Dünən isə "Gündəm Xəbər"ə məsələ ilə bağlı kifayət qədər etibarlı mənbələrdən daxil olmuş məlumatlarda bildirilir ki, sözü gedən cinayət işi ilə bağlı araşdırmalar zamanı daha ilginc korrupsiya cinayətlərinin üstü açılıb. Məlumatlara görə, burda birbaşa Azərbaycanın vergilər naziri Fazil Məmmədovun da adı keçir. Bildirilir ki, vergi cinayətlərinin araşdırılması istiqamətində ABŞ-ın hüquq-mühafizə orqanlarının apardığı araşdırmalar zamanı şirkətin azərbaycanlı nazir Fazil Məmmədova milyonlarla rüşvət verdiyi təsdiqlənib. Bundan sonra cinayət işi federal hakimiyyətə təqdim edilib. Məsələdən artıq Fazil Məmmədov da xəbrdardır. Elə bu səbəbdən vergilər naziri köhnə qüvvədə olan anlaşma təkliflərini yenidən irəli sürüb. Fazil Məmmədov özünün elçilərini ABŞ-a yola salaraq şirkətə qarşı cinayət işinin qaldırılmamasının əvəzində mülki cərimələr şəklində 11,4 milyondan da artıq vəsaiti özü tərəfindən odəyəcəyini təklif edib. Bircə bu məsələnin ictimailəşməməsininin qarşısı alınsın. Nazir ehtiyyat edir ki, bunu ona Azərbaycan hakimiyyəti bağışlamaya bilər. Çünki Fazil Məmmədov milyonlarla dövr edən korrupsiya əməliyyatlarını Azərbaycan hakimiyyətindən gizlədib. Bu isə o deməkdir ki, Fazil Məmmədov "obşi kotolydan" milyonları gizli şəkildə mənimsəyib.
Digər maraqlı məlumatlardan biri isə Fazil Məmmədovun cinayət işinin ört-basdır edilməsi üçün Qərblə müxtəlif məsələlərdə anlaşdığı bildirilir. Bir sözlə ABŞ Fazil Məmmədovun cinayətlərinə göz yummaqla onu "verbovat" edə bilib. Nəzərə alsaq ki, bu gün Qərblə Azərbaycanın münasibətləri elə də ürək açan deyil. Bir müddət əvvəl Fərhad Əliyevə stavka edən Qərb indi Fazil Məmmədov faktorundan istifadə etmək niyyətindədir. Məlumat üçün bildirək ki, Fazil Məmmədov fövqəladə hallar naziri Kəmaləddin Heydərovun kurasiyasına daxildir. Kəmaləddin Heydərovun isə bir müddət əvvəl ABŞ-ın Azərbaycandakı səfiri olmuş Metyu Brayzayla səfirlikdə görüşü və məlum olmayan müzakirələri belə deməyə əsas verir ki, ABŞ-ın Azərbaycanda məmur-oliqarxlardan ibarət planı var. Plana əsasən ehtimal etmək olar ki, Qərb Azərbaycanda hakimiyyət dəyişikliyinə hazırlıq görür. Görünür ABŞ bir neçə məmur-oliqarxları öz tərəfinə çəkməklə bunu tez bir zamanda reallaşdırmağa can atır. Məlumatlarda həmçinin bildirilir ki, dünən Bakıya gəlmiş ABŞ Dövlət katibinin demokratiya, insan haqları və əmək məsələləri üzrə köməkçisinin müavini Tomas Meliya Azərbaycanda bir sıra hüquq-müdafiəçiləri ilə görüşündən sonra vergilər naziri Fazil Məmmədovla da gizli görüşüb. Amma bu görüş barədə ictimaiyyətə nədənsə məlumat verilməyib.
Yeri gəlmişkən azərbaycanlı nazirlərdən Samir Şərifovun da Qərbmeyilli olduğu bildirilir. Hələ bir müddət əvvəl ABŞ-ın Müstəqillik Günü ilə bağlı bu ölkənin Azərbaycandakı səfirliyində keçirilən tədbirdə hökuməti maliyyə naziri Samir Şərifov təmsil etdi. Adətən bu tip tədbirlər siyasi xarakter daşıyır. Və belə tədbirlərdə Azərbaycanı ölkə başçısı, parlamentin spikeri, vitse-spiker və ya başqa siyasi vəzifə daşıyan şəxs təmsil etdiyi halda tədbirə Samir Şərifov dəvət edilmişdi. Hətta bayram məclisində maliyyə naziri Samir Şərifov çıxış edərək siyasi fikirlər də səsləndirmişdi.
Xatırladaq ki, məhz sabiq iqtisadi inkişaf naziri Fərhad Əliyev də ABŞ səfirliyinin keçirdiyi bayram tədbirində iştirak edərək ciddi siyasi bəyanatlar verməklə sonda ona qarşı olan hakimiyyətdaxili qrupların hərəkətə keçməsinə səbəb oldu. Fərhad Əliyevin rəqibləri onun haqqında Qərbmeylli kadr imici formalaşdırmaqla onun baş nazir postuna, bir qədər də uzağa gedərək prezident kürsüsünə iddialı olması barədə kammpaniyaya başladılar. Və dövlət başçısı İlham Əliyevi də buna inandıra bildilər. Sonda Fərhad Əliyev dövlət çevrilişinə cəhddə ittiham olunaraq həbs edildi.

Fuad