Prezidentliyə namizədlərin 6-cı teledebatında professor Cəmil Həsənlinin “professor” Siyavuş Novruzova məcazi mənada tutuzdurduğu tərs şapalaq gerçəkdən sarsıdıcı oldu.

O, bunu gözləmirdi. Professorun belə bir cavab verəcəyini heç kəs gözləmirdi. Ancaq iş belə gətirdi. “Professor” özü qaşındı.

Belə olanda C.Həsənlinin ona BDU-da qiyabi təhsil aldığı vaxt tarix imtahanından üç dəfə kəsildikdən sonra yeddi dəfə tapşırılaraq “tarmvay altında qalan bir 3 (kafi)” aldığını xatırlatmalı oldu.

Bu, sağ sifətə ilişdirilən tərs şapalaq kimi bir şey idi. Bunun üstündən professorun opponentinə “sənin nə ağlın, intellektin, düşüncən var ki, gəlib burda mənimlə debata çıxırsan” deməsi sol sifətə çəkilən şillə kimi oldu.

1 saatlıq debatın son dəqiqələrinə qədər o şapalaqların izi illərdən bəri ərş-gürşlə əlləşən, həftədə 7-10, ildə 365-500 arası müsahibə, açıqlama, bəyanat verərək bütün opponentlərinə həqarətli, ironik səpgidə sözlər toxuyan “professor”un üzündən çəkilmədi. Onun üzündə beş barmağın beşinin də yeri görünmürdü, amma pərtlik həmin pərtlik idi.

Deputat Novruzovun elmi titulunun dırnaq arasında göstərilməsi təsadüfi deyil. Bu adam ali təhsil aldığı illərdə, aspiranturada oxuduğu dövrlərdə yalnız fiziki qüvvəsi, idmançılığı ilə seçilib, təhsil sarıdan həmişə autsayder olub. Bunu Novruzovu tələbəlik dövründən tanıyan şəxslərin hamısı təsdiqləyir.

Ancaq 1993-cü ildə ölkədə siyasi hakimiyyət silahlı qiyamla, zorakılıqla dəyişdirildikdən sonra minlərlə başqaları kimi Siyavuş Novruzovun da çiçəyi çırtladı. Sanki Surət Hüseynov bu qiyamı S.Novruzovun adi cangüdəndən deputata, uğursuz aspirantdan “professor”a çevrilməsi üçün törətmişdi.

Budur, o, özü demişkən, “ictimaiyyət” tərəfindən tanınan bir adamdır, aspirantların yataqxanasından canı qurtarıb, komfortlu bir villada yaşayır, hər cür varidatı var (özünə qismət). Bəlkə həyat təcrübəsi, hiyləgərliyi də artıb, amma savadı həmin savaddır – Cəmil müəllimin həmkarlarının onu “tramvay altında qalmış 3-ə” layiq gördüyü vaxt olan səviyyədə.

İndi YAP belə bir şəxsi hansısa mülahizələri əsas götürərək debata göndərir. Başqası yoxdurmu? 600 min üzvü olduğu iddia edilən hakim partiyanın 3 ən savadlı adamlarından biri də budurmu? Prinsipcə, YAP-da yüzlərlə alim, akademik, professor olmalıydı və onlar namizədlərin teledebatına dövlət başçısının vəkili olaraq çıxa bilərdilər.

YAP isə Siyavuş Novruzovu qabağa verib. Niyə? Ona görə ki, bu partiyanın qarşısında duran məqsəd debatlaerda intellekt savaşına çıxmaq deyil, o qorxur ki, savadlı və abır-həyalı professor tənqidçi opponentlərin qarçısında susub durar, cavab verə bilməz, ancaq Novruzov və onun kimilər haqq-nahaq cavab verəcək, ənənvi ittihamları səsləndirərək qarşılarındakını şərləyəcək, pisikdirəcək.

Bu dəfə isə alınmadı. Beyninin qırışları, dərin savadı, çalışqanlığı, yorulmazlığı hesabına professor olan Həsənli günortadan sonra YAP-ın hesabına, arxa qapıdan keçməklə “professor” olmuş Novruzovu əlinin dalıyla yerində oturtdu.

Əlbəttə, eyni zərbəylə Mübariz Qurbanlıya, Aydın Mirzəzadəyə bir şey etmək olmazdı. Onların siyasi mövqeyi bir tərəfə dursun, savadları normaldır. Onların cığallıqla olsa belə, Cəmil müəllimlə opponentlik etməyə savadları çatardı, Novruzov kimi nokauta düşməzdilər.

Bununla belə, insan nə qədər ağıllı, savadlı, erudisiyalı olursa-olsun, əgər o, mazutun ağ olduğunu sübut etmək zorunda qalıbsa, çox gücənəcək, hıqqanacaq və tamaşaçıların gözündə rəzil duruma düşəcək. Çünki elə aksiomlar var ki, onlarla barədə mübahisə etmək, müzakirə açmaq mümkün deyil, ya razılaşıb susmalısan, ya da susub razılaşmalısan.

Əlbəttə, uzun illərdən bəri siyasi opponentlərini lağlağı hədəfinə çevirməyə çalışan deputat aldığı zərbədən özünə gələcək, yenə öz ampluasına sadiq qalacaq, ona-buna dil uzadacaq, ancaq artıq onun ən zəif yeri üzə çıxdı. İndi opponentləri ona tez-tez “tramvay altında qalan 3”-ü xatırladacaqlar.

Bir tələbə məzun olduqdan sonra nə qədər ucalırsa, ucalsın, müəlliminə həmişə sayğılı olmalıdır, onun qarşısında dil-dil ötüb, yuxarıdan getməməlidir. Ustad şapalağı sarsıdıcı olur.
Xalid Kazımlı