Bir neçə aydan sonra Avropa sənə valeh olacaq Bakı! Şərqlə Qərbin qovuşduğu məkan deyib üzünü Bakı istiqamətinə tutan avropalı qonaq ölkəmiz haqqında eşitdiklərini bir kənara qoyacaq. Ona bu dəfə maraqlı olan azərbaycanlı bir-iki dost-tanışından eşitdiyi nə tərifli sözlər, nə də tərifdən uzaq, tam əksinə, “hüquqlarımızın tapdandığı şəhər” ittihamları ilə dolu yalanlı, həqiqətli fikirlər olacaq. Bu dəfə bir Avropa insanını öz gözü ilə gördüyü həqiqətlər ya valeh edəcək, ya da gördüyü fəlakətdən ürəkgetməsini vətəninə dönənə qədər elə Bakıdaca sağlayacaq. Bakı, vay halına ki, ikincisi Avropalının başına gələ. Ürəyi gedən avropalını yan-yörəsindəki dost-tanışı xəstəxanaya çatdırmaq məcburiyyətində qalacaq. Minəcəklər "London taksi"sinə, halı xarab olmuş avropalı bir kənara, halı özündə olan avropa insanı xəstəxanaya çatana qədər taksinin şüşəsindən boylanacaq şəhər boyu o yan bu yana. Deyəcək pəncərəni açım şəhərə bir göz gəzdirim, elə şüşə aşağı gedən an burnuna, gözünə şəhərin küçələrində Bakını günbəgün müasirləşdirən hündür binalarının tikintisindən uçan toz-torpaq girəcək. Göz şişəcək olacaq nə boyda, nəfəs də tozdan çətin gedib gələcək, nə də olsa oraların havası yaşıllıqlarının sayəsində oksigenlə doludur, “öyrəşmədiyim havadır” deyib özünü ələ almağa çalışacaq.Taksi sürücüsü yolda tıxacın uzunluğunu görüb avtomobilini söndürəcək, dəqiqə-saat gedəcək, şəhəri tanımayan halı özündə olan avropalının ayaq yoluna getmək istəyi yaranacaq, nə etsin, o öyrəşmişdir canına yaxşı qulluq etməyə, vaxtı vaxtında yeməyə- içməyə. Bu dəfə sürücüdən yanacaq doldurma məntəqəsinin yanında saxlamağı xahiş edəcək. Enəcək. Qayıdanda yol boyu nasaz olan Bakı qonağının öyüməkdən halı daha da betər olacaq.O bu cür antisanitariyaya alışıq deyil axı, fərqi yoxdur bahalı restoranda, yoxsa küçə tualetində, onun ölkəsində hər insan ayağı dəyilən yer təmiz və səliqəlidir. Nəhayətində yoldakı tixac səngiyəcək, xəstəxanaya çatmadan ürək getməsindən əziyyət çəkən digər avropalının huşu özünə qayıdacaq, əvvəl nə baş verdiyini anlamayacaq, sonra sürücü ilə yoldaşının səs-səsə verdiyini görəndə başqa dildə danışıldığını eşidib harda olduğunu xatırlayacaq. Sürücünün davası onlar üzündən tıxacda qaldığından gedilən məsafənin 3 qatını istəməsi olacaq. Nə heyf ki, taksinin taksometri də işləmiş olmayacaq, yoxsa sürücü 3 gün dalbadal yeyib-içib dincəlməyini necə tənzimləyə bilərdi?
Nəsə ki, Avropalı gəlib qalacağı otelə çatacaq. Oteldən razı qalıb qalmamağı onu o qədər də narahat etməyəcək, çünki o dünyagörüşünü daha da artırmaq üçün tam fərqli tarixi, milli-dəyərləri və mədəniyyəti olan bir məkanın gəzintisində daha maraqlı olacaq. Axşam olacaq, gecə yatmaq istəyərkən ətrafda hündür mərtəbəli yeni yaşayış binalarının tikintisindən doğan səs-küy, yol boyu gedən avtomobillərin dəhşətli siqnalı onu boğöaza yığacaq. Hərçənd ki, o gecə saat 23-də işinə fasilə verməyən buldozerlərin, ekskavatorların dırıltılı sədalarına alışqan deyil. Çünki onun ölkəsində sürücülər hər əli gicişdiyində başqasının sinirlərini oynatmaq istəyəndə yox, yalnız ağır qəza şəraiti yaranarsa siqnal verirlər.
Gecə bitəcək, səhər açılacaq. Avropalılar şəhəri gəzməyi planlaşdıracaqlar. Bir gün öncə başlarına gələn taksi əhvalatından sonra otelin qabağına çıxıb dayanacaqda avtobusu gözləyəcəklər, nəqliyyatın intellektual sisteminə arxalanıb indi gələr bu dəqiqə gələr deyib tər tökə-tökə basabas avtobusa minmiş olacaqlar. İctimai nəqliyyat vasitəsinin oturacaqlarını çirkli, çırıq yerini zibilli, şüşələrini tozlu-palçıqlı görüb oturacaqlara yan qoymağı ağıllarına belə gətirməyəcəklər. Avtobus yerindən tərpənən andan qapısı bir neçə dayancaq açıq vəziyyətdə, sıxlıqdan avtobusa sığmayan şəxslərin isə qapıdan başları əlləri sallana-sallana getdiyindən avropalı bunu Bakı 2015 Avropa oyunlarının coşqusu kimi anlayacaq. Nəhayətində bir dayanacaqda eniş etməli olacaq. Yolun qırağında toyuq-cücənin qaçdığını görəcək, əvvəl çaşacaq, sonra yoluna davam edəcək, bir mağazaya yaxınlaşmaq istəyəcək, ətrafdan inək mələməsi eşidəcək, düşünəcək bəlkə kimsə villasında saxlayır, amma inəyi ət satılan mağazanın qarşısında görəndə tüpürmək istəyəcək. Ətrafda zibil qabları olmadığından əlinə salfetini alıb özünü ələ almağa çalışacaq. Bu anda qarşısında gedən iki kişinin beş addımda bir ayaqları altına tüpürdüklərinin iyrəncliyini seyr edəcək... Özünü tələsik dönüşə səfərbər edəcək. Yad məmləkətdə gördüklərini ona yaşatmayan Vətəninə dönməyə tələsəcək!

Günel Babayeva