Bu günlərdə Azərbaycan Maliyyə İqtisadi Kollecinin tələbəsi Mürsəlova Leyla Namiq qızının “StarMed” klinikasında burnundan plastik əməliyyat olan zaman klinikaya öz ayağı ilə gedən gənc qız orada əfsuslar olsun ki, son mənzilə yola salınıb. Bəli, bu haqda bir çox mətbuat orqanları yazmışdı. Amma nə fayda? Mətbuat orqanlarının biri bu əməliyyatı pisləyirsə, misal üçün, Xəzər Televiziyasında səhər proqramını aparan Sevda-Sevil bacıları burnundan əməliyyat olunduqlarını hər verliş deyib həkimlərini də, reklam edirlər, burunlarını da…

Bir dəfə görmədik ki, özəl bir klinikada gənc bir qızın elə gündə tərif oxuduqları əməliyyat ucbatından, bu qəssab həkimlərin əlində ölməsindən danışsınlar. Gənc qızımızın hansı qəssabların əlində canını necə tapşırması məsələsinə qayıdacağıq.

İlk əvvəl isə istərdik, bu gün gənclərə plastik əməliyyatı reklam edən və mətbuatda olan qeyri-mətbuat işçilərindən danışaq. Hər bir insanın anatomiyası indevidualdır. Bu gün Sevda-Sevil bacıları burun əməliyyatından əvvəl, Allahın onlara bəxş etdiyi formanı o qədər pisləyirlər və yeni görkəmləri ilə çox dəyişdiklərini tez-tez deməklə əslində açıq şəkildə öz həkimləri üçün rus demişkən “klient” toplamaqla məşğuldurlar. Axı buna baxan gənc qızlar onların nə üçün bunu etdiyinin heç fərqinə də varmır və çox zaman tibbi müayinə belə olunmadan əməliyyata yollanırlar. Əgər bu gün gənclərimiz daha sonranı düşünə bilmə qabiliyyətinə malik olsaydılar, biz onları gənc deyil, olğunlaşmış bir şəxs adlandırardıq. Ona görə də, xüsusən də efirdə hər bir sözü danışmazdan əvvəl onu dinləyənə necə təsir bağışlayacağını düşünün. Həmin sözlərin kiminsə həyatında bir rol oynaya biləcəyini düşünün və ona görə danışın. Gənc soydaşlarımız göz görə-görə əməliyyat otağında nadanlığın, savadsızlığın qurbanı niyə axı olmalıdır? Yaxşı deyək ki, Sevda-Sevil bacıları hər gün ayna qarşısına keçəndə özlərini tanımadıqları üçün həkimə bu cür təşəkkür etmək yolunu kəşf ediblər. Bəs bir mətbu orqan kimi Xəzər Televiziyasının

rəhbərliyi buna necə yol verir? Deyək ki, Sevda-Sevil bacıları təsadüf nəticəsində yollarını jurnalistikadan salıblar.

Axı çalışdıqları televiziya illərdir fəaliyyət göstərir. Necə bu günlərdə plastik əməliyyat zamanı canını tapşıran bir qıza rəğmən, bu gün televiziya vasitəsi ilə plastik əməliyyatı reklam edilməsinə müsadə edirlər? İndi də, keçək özəl klinikalarda olan xəstə təlafatına. Bəli, bu məlum məsələdir ki, hər bir xəstəyə bir ad qoyulur, biri narkozdan ayılmayıb, digəri iynənin təsirindən qıc olub, bir başqası qan itgisindən… və sairə ilaxır. Amma hər bir durumda həkimlərin mövcud ölüm hadisəsini ölənin ayağına yazması artıq adi hal alıb. Çünki bir dəfə pasientini əməliyyat stolunda qalmasına səbəb olan həkim özü bunca zamandır, min-bir əziyyətlə ətrafına topladığı müştəriləri itirməsi deməkdir. Əfsuslar olsun ki, bu gün bu durumu bilən həkim öz üzərində çalışmaq əvəzinə və ya Səhiyyə Nazirliyinin həkimlik üçün təşkil etdiyi olduqca müşkül və əlin cibində olmasını gərəkdirən imtahanlarından üzü ağ çıxa bilməyən həkimlər üz tuturlar bu yağışdan sonra göbələk kimi peyda olan özəl klinikalara. Başlayırlar orada işləməyə və özəl klinikalara üz tutan tək-tük xəstələr üzərində, necə deyərlər “ dəlləkliy”i öyrənməyə. Onun nəticəsidir ki, bu gün Leyla kimi gənclərimiz həmin həkimlərin qurbanına çevrilir.

Leyla Mürsəlovanın narkozun dozasının yüksək olması səbəbindən öldüyü ehtimal edilir. Mərhumun həkimi isə “StarMed”də çalışan cərrah Sənan Mehdiyev olub. Leyla Mürsəlovanın atası Namiq Mürsəlov isə qızının ölümündə cərrahı və klinikanı günahlandır. Namiq kişi bildirir ki, qızı öldükdən sonra həkimlər onun üstündə əməliyyat aparıb. Çünki qızın sinəsində yanıq, qollarında göylər burun və üz hissəsində isə çapıqların olduğunu bildirən ata bu məsələnin araşdırılmasını tələb edir. Həkim Sənan Mehdiyev Leyla Mürsəlovanın plastic əməliyyat olunması üçün nə az, nə çox, düz 1800 manat istəyiblər. Əməliyyat uğursuz keçsə də və xəstənin ölməsini belə bir müddət valideynlərindən saxlayıblar. Bu da böyük ehtimalla, əməliyyatdan dərhal sonra danışılmış maliyyənin tez bir

zamanda klinikanın hesabına köçürülməsi üçün hesablanan bir addım olub. Qeyri-normal hərəkətlərdən biri də odur ki, xəstənin həkimi Sənan Mehdiyev arxa fonda Leyla Mürsəlovanın əməliyyat stolunda uzanan fonunda öz şəklini çəkərək social şəbəkədə paylaşıb. Bu söz yox ki, həkim personalın sağlam təfəkkürünün nə yerdə olub-olmamasından xəbər verir. Görəsən, səhiyyə nazirliyi müəyyən bir klinikaya fəaliyyət göstərməsi üçün lisenziya verirsə, orada çalışan tibbi personal üçün nəyə görə xüsusi bir imtahan və ya nəzarət deyilən heç nə yoxdur?

Məgər dövlət xəstəxanası deyil, özəl olarsa, Səhiyyə Nazirliyi həmin klinikaya lisenziya verdiyi üçün cavabdehlik daşımırmı? Daşıyır. Əgər daşıyırsa, həmin klinikalarda çalışan və ya çalışdırılan həkimlərə nə üçün xüsusi nəzarət komissiyası təşkil edilmir? Məgər insan həyatı ilə oynamaq bu qədərmi mənasız olub? Özəl klinikalarda, istənilən xəstənin xəstəxanaya müraciəti zamanı qabaqcadan düşünülmüş şəkildə xəstəyə ölürsə və ya şikəst qalarsa, bütün cavabdehliyi boynuna götürəcək sənəd imzalatırlar. Bundan sonra isə xəstənin nə koordioqraması, nə də allergiya verə biləcək dərman preparatları yoxlanılmır. Elə birbaşa 200-300 manat analiz haqqı alaraq, adi bir prosedur edilir. Bura isə barmaqdan qan analizi və sairə kimi tibbi baxımdan ehtiyac duyulmayan analizlər olunur. Elə Mürsəlova Leylanın vəziyyətində də bu şablon hadisə baş verib. Eyni zamanda Leyla ilə bağlı mövcud durumun nə tibbi kitabçada, nə də jurnalda qeyd etmədiyi məqamlara da rast gəlmək mümkündür. Bir az əvvəl qeyd etdiyimiz kimi, Leylanın orqanizminin allergik xüsusiyyətlərinin analizi də aparılmayıb.

Bu gün Leyla Mürsəlova ilə bağlı Yasamal rayon Prokurorluğu cinayət işi açıb və aşardırma davam edir. Lakin qeyd etdiyimiz kimi, bu cür durumlarda klinikalar əvvəlcədən xəstələrə sənəd imzalatdıqlarından dolayı onları məsuliyyətə cəlb etmək o qədər də asan olmur. Ümid edirik, bu cür durumlardan Səhiyyə Nazirliyi örnək götürər və tez bir zamanda özəl klinikalardakı tibb personalına nəzarət qrupu yaradırlar.

Bundan əlavə, həkimin öz xəstəsi ilə əməliyyat otağından sosial şəbəkədə paylaşması üçün şəkil çəkdirməsi məsələsinə nəzər yetirərək, qeyd etməliyik ki, özəl və dövlət klinikalarında çalışan bütün tibbi personal mütəmadi olaraq, psixoloji testlərdən, müsahibələrdən keçirilməlidir. Əks halda nə bu cür ölüm aktlarının, nə də bu cür “həkimciklər”in üzdən iraq dəlləkliyinin qarşısını almaq mümkün olmayacaq…

Ülkər