Ziyəddin Kazımov: “Mənzil-kommunal təsərrüfat birlikləri ərazidə fəaliyyət göstərən profilaktik dezinfeksiya şöbələri ilə müqavilə bağlamalıdır”

Bakıda və Abşeronda qarışqaların sayının sürətlə artması ilə bağlı qəzetimizə bir neçə müraciət daxil olub. Müraciət edənlər bildirirlər ki, dərmanlanma işləri görsələr də, qarışqa və digər həşəratların kökünü kəsə bilmirlər. Həşəratlar bir ucdan artırlar. Üstəlik, bu qarışqalar şirəyə deyil, əsasən çörəyə, meyvəyə və paltarlara daraşırlar.

Qarışqa problemi nəinki Bakı, hətta dünyanın bir neçə ölkəsi üçün də aktualdır. Avropa Birliyinin Ətraf Mühitin Mühafizəsi Komissiyasının ekspertlərinin fikrincə, qarışqaların sayının ifrat dərəcədə çoxalması 1916-cı ildən bəri ilk dəfə müşahidə olunan prosesdir. Qərbi Avropa ölkələri arasında Böyük Britaniya, Fransa, İspaniya və Portuqaliyada da qarışqaların sayı daha çox artıb.

Brüssel Mirmekologiya İnstitutunun əməkdaşlarının hazırladıqları hesabatda isə bildirilir ki, 2010-cu ilin yayından bəri “qarışqa inqilabı” dönəmidir: “Avropanın istisnasız olaraq bütün ölkələrində qarışqaların sayı dəfələrlə artıb. Bəzi dövlətlərin ərazilərində isə qarışqa koloniyalarının sayında 12-15 dəfəlik artım var. Aparılan tədqiqatların nəticələrinə əsaslanaraq deyə bilərik ki, 1919-cu ildən bəri Avropada belə qarışqa artımı olmamışdı. Qitənin bütün ölkələrindəki vəziyyətə və qarışqa koloniyalarının sayına nəzər salanda isə son 89 ildə indiki vəziyyətin olmadığını deyə bilərik”.

Avropalı mirmekoloqların (qarışqalar üzrə dünyada avtoritet qəbul edilən tədqiqatçılar) fikrincə, qarışqaların belə artımının səbəbi qlobal iqlim dəyişiklikləri, şəhərlərin böyüməsi və urbanizasiya, habelə insanların yaşam şərtlərinin fərqli səciyyəyə daşımasıdır.



Bəs qarışqalarla necə mübarizə aparmaq lazımdır?

“Yeni Müsavat”a danışa Səhiyyə Nazirliyinin Sanitar-Epidemiologiya Mərkəzinin şöbə müdiri Ziyəddin Kazımov bildirir ki, mənzil-kommunal təsərrüfat birlikləri ərazidə fəaliyyət göstərən profilaktik dezinfeksiya şöbələri ilə müqavilə bağlamalıdır: “Hər ilin sonunda yaşayış binalarında lazım olan dezinfeksiya, dezinseksiya və deratizasiya tədbirlərinin aparılması məqsədilə ərazi mənzil-kommunal təsərrüfat birlikləri ərazidə fəaliyyət göstərən Profilaktik dezinfeksiya şöbələri ilə müqavilə bağlamalıdır ki, qeyd etdiyim məsələlər üçün tədbirlər həyata keçirilsin. Lakin əfsuslar olsun ki, belə bir müqavilələr bağlanmadığına görə həmin ərazilərdə qarışqa və digər həşəratların olması müşahidə olunur. Ona görə də birinci növbədə müqavilələr bağlanmalı və müqavilələr əsasında xidmət göstərilməlidir. Fərdi evlərə gəlincə, onlar da mütləq ərazi üzrə dezinfeksiya şöbələri ilə müqavilə bağlanmalıdır ki, bu xidmət göstərilsin”.

Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Dövlət Fitosanitar Nəzarəti Xidmətinin rəisi Damət Sultanov qarışqaların xeyirli həşərat sayıldığını deyir: “Qarışqalar kənd təsərrüfat üçün zərərli həşərat sayılmır. Ona görə də qarışqalara qarşı Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Dövlət Fitosanitar Nəzarəti Xidməti tərəfindən mübarizə aparılmır. Qarışqalar ilkin yazda meyvə ağaclarında, bitkilərdə ziyanlı həşəratlarla qidalanırlar. Ona görə də bizim xidmətin maraqlarında deyil ki, onunla mübarizə aparsın. Evlərdə, hər hansı ictimai yerlərdə, obyektlərdə, şəxsi təsərrüfatlarda qarışqa artımı müşahidə olunursa, dezinfeksiya etdirmək lazımdır. Qarışqalar bitki və qida qalığını toplaşır. Sanitariya və gigiyena qaydalarına riayət olunarsa, qarışqa az olar. Hazırda mövsümlə əlaqədar qarışqalar qışa azuqə toplamağa çıxıblar”.

Qarışqa və digər həşəratlardan xilas olmaq üçün dezinfeksiya etdirməyə imkanı olmayanlar üçün sadə üsul tövsiyə edə bilərik. Sputnik.az-ın məlumatına görə, həşəratlara qarşı apteklərdən, ya da marketlərdən dərman almağa ehtiyac yoxdur. Öz qoxusu ilə qarışqaları evdən uzaqlaşdıran məhlulu ev şəraitində hazırlamaq olar.

Stəkanın 1/4-i qədər alma sirkəsini su ilə birlikdə bir sprey şüşəsinə tökün və üzərinə də 2-3 damcı qərənfil yağı əlavə edin. Portağalın qabıqlarını soyub onu da məhlula qatın. Daha sonra şüşəni çalxalayın. Alınan məhlulu evdə qarışqaların çıxdığı hər küncə-bucağa astaca tökün. Böcəklər və qarışqalar həmin iyin hesabına evdən uzaqlaşacaqlar. Nəticəsi alınanadək bunu hər gün edin.