Roma və Qəbələdə bir həftəlik istirahət eyni qiymətədir; Azərbaycanın qış turizmi əhalini niyə “isidə bilmir”?
Evində məktəbli uşaqları olan ailələrə tanış mənzərədir: məni qış tətilində hara aparacaqsınız? Valideynlərinin maddi durumundan, qazancından, iş şərtlərindən asılı olmayaraq, hər bir uşağın öz tətilini maraqlı keçirmək arzusu var. Yerli qəzetlərə, televiziyalara baxanda da... adamda elə təəssürat yaranır ki, Azərbaycanın az qala bütün bölgələrində qış turizmi üçün şərait var. Xizək şəkilləri, dağların başındakı istirahət guşələri, dəbdəbəli komplekslər...

Doğrudanmı bütün bunlar sıravi azərbaycanlı üçün nəzərdə tutulub?

“Biz iki il əvvəl risk edib, qışda Qaxdakı bir istirahət kompleksinə getdik. Bayırdan baxanda kompleks göz oxşayır, reklamını da yaxşı ediblər, səsi Bakıya gəlib çıxır. Amma elementar otağın qızdırılması normal qaydada deyil. Kombi sistemi yoxdur, kondisionerlə otağın tam qaydada qızdırılması isə mümkün deyil. Ailəvi getdiyimiz istirahətdə uşaq xəstələndi, biz də geriyə qayıtmaq məcburiyyətində qaldıq”.

Elnur Məhərrəmov adlı müsahibimiz hesab edir ki, Azərbaycanın bölgələrində heç yay istirahəti normal təşkil olunmayıb, onda qala qış. Onun sözlərinə görə, bəlkə də hansısa lüks otellərdə hər şey mükəmməldir, amma bunun üçün tələb olunan pullarla gedib xarici ölkələrdə istirahət etmək mümkündür.
Xarici ölkələrdə isə vəziyyət fərqlidir. Məsələn, dünyanın ən gözəl qış turizm mərkəzləri aşağıdakılardır:

1. “Vistler Bləkkomp” (Kanada) - Burada dünyada ən dik xizəksürmə yolları yerləşir. Mərkəzdə cürbəcür kafelər, buz içində restoran var. Burada Çin, Fransa. Yunanıstan, İtaliya, Meksika, Tailand və Aralıq dənizi mətbəxləri təklif olunur.

2. “Kitzbuhel” (Avstriya) - Həm də Alp incisi adlanan bu düşərgənin 700 illik tarixi var.
Dünyanın ən qədim turizm mərkəzlərindən olan Kitzbuhel həm də orijinallığı ilə seçilir.

3. “Zermatt” (İsveçrə) - burada dünyanın ən böyük dağ liftləri yerləşir.

4. “Vail” (ABŞ-Kolorado) - burada dünyanın ən böyük xizəksürmə meydançası yerləşir. Turizm mərkəzində həmçinin çoxlu sənət qalereyaları, hokkey meydançaları, muzeylər var.

5. “Banff Alberta” (Kanada) - bu turizm mərkəzinin əsas özəlliyi Luis gölü ətrafında dağlıq ərazidə yerləşməsidir.

6. “Şamonix Mont-Blank” (Fransa) - 1924-cü il Qış Olimpiya Oyunları burada keçirilib. Alp dağlarının ikinci ən yüksək zirvəsi də turizm mərkəzinin ərazisindədir.
7. “Styuve” (ABŞ-Yeni İngiltərə ştatı) - burada 90 fərqli mağaza və 60 restoran fəaliyyət göstərir.

8. “Tremblant” (Kanada) - Bu düşərgəni Kanadanın ən böyük şəhəri olan Monrealdan 1 saatlıq yol ayırır.

9. “Kortina” (İtaliya) - 1956-cı ildə Qış Olimpiya oyunlarına səhnə olmuş Kortina həm də ən qədim qış düşərgələrindəndir.

10. “Apsen” (ABŞ-Kolorado) - Burda uca dağlarla dərin kanyonlar vəhdət təşkil edir.
Turizm şirkətlərindən etiraf: qışda turizm zəifdir, çünki...

Qış mövsümündə turlar əsasən Şəki, Quba, Zaqatala və Balakən istiqamətində təşkil olunur. Təşkil olunan səfərlər yalnız gəzinti xarakteri daşıyır və istirahətin tam təşkil olunması üçün dağ xizək mərkəzlərinin çatışmazlığı hiss olunur. Bunu turizm şirkətləri arasında apardığımız rəy sorğuları zamanı öyrəndik. Məlum oldu ki, paytaxt Bakıdan uzaq regionlara qrup şəklində səyahətlər nisbətən az təşkil olunur. Buna səbəb də yolların qış aylarında qənaətbəxş vəziyyətdə olmamasıdır. Maraqlıdır ki, bəzi şirkətlər istənilən regionda mehmanxanalarda yer sifariş edirlər, lakin şaxtalı havalarda turistlərin həmin yerə çatmasını təşkil etmirlər.

Turizm mütəxəssislərinin bildirdiyinə görə, Azərbaycanda Bakı-Abşeron, Şəki-Zaqatala, Astara-Lənkəran bölgəsini daha çox inkişaf etmiş turizm zonası hesab etmək olar. Quba-Xaçmaz bölgəsi də hər zaman turistlərin diqqət mərkəzində olub. Gəncədə isə turizmin inkişafı zəifdir.

Hesab edək ki, qışda turizmin inkişaf etdiyi bölgələrə səfər etdiniz. Məsələn, Şəkiyə. Araşdırmalarımıza görə, buradakı otellərdə səhər yeməyi verilən iki nəfərlik sadə otaqlar əvvəlki kimi 90 manata, lüks otaqlar isə 150 manata təklif edilir. Səhər yeməyi verilməyən köhnə tipli otellərdə isə bir nəfərlik otaqda 30 manata, iki nəfərlik otaqda isə 50 manata qalmaq olar. Burdakı otellərin demək olar ki, hamısında ənənəvi menyu var - Şəki pitisi.
Amma Xəzər dənizi sahillərindəki istirahət obyektlərində, habelə yayın populyar istirahət zonası olan Nabranda da istirahət obyektlərinin böyük əksəriyyəti qışda öz fəaliyyətini dondurur. Fəaliyyət göstərən məkanlarda isə otaqların qiyməti 25-80 manat arasında dəyişir.

Qaxdakı istirahət obyektlərində də lüks otağın qiyməti 80-90 manatdır.

İmkanlı həmvətənlər qışda Dubaya, Fransa və Türkiyəyə gedirlər

Xatırladaq ki, Azərbaycanda son illərdə yeni bir xidmət də populyarlıq qazanıb. Bu, bir günlük-iki günlük-üçgünlük turlardır. Bəzi turizm şirkətləri ölkə daxilindəki bəzi rayonlara belə qısamüddətli turlar təşkil edirlər. Amma burada da qiymətlər yeməklərin sayından, göstərilən xidmətdən asılıdır. Söhbət yerli turistlərin avtobuslarla Nabrana, Masallıya və ya Qəbələyə aparılmasından gedir. İstirahət proqramı çərçivəsində turistlərə gündə iki dəfə yemək verilir. Yeməkdən imtina edənlər özləri ilə gətirdiyi yeməklə qidalanırlar. Amma bu sayaq turların normal qiyməti 50 manatdır. İki-üç günlük turlar isə müvafiq olaraq 100-150 manatdır.

Amma qış istirahətindən danışıb, Gürcüstanı yada salmamaq olmaz. Çünki Azərbaycanda insanlar qış tətilini daha çox Tiflisdə keçirməyə üstünlük verirlər. Burada bir həftəlik ailəvi istirahət 600-700 manatdan baha başa gəlmir. Azərbaycanda qış tətili üçün daha çox Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Türkiyə və Fransaya getmək istəyirlər. Dubaya, İstanbula, Türkiyənin Uludağ, Sarıqamış, Qartəpə, Qartalqaya kimi xizək mərkəzlərinə gedənlərin sayı daha çoxdur.

Xarici ölkələr arasında ən ucuz qiymətlər Gürcüstana və İstanbula olan paketlərdir. Belə ki, İstanbul 6 gün 5 gecə, hər şey daxil olmaqla (gündə 3 dəfə yemək, Yeni il gecəsi şou, konsert bileti və s) 595 AZN, Gürcüstan 420 AZN, Uludağ 780 AZN-dən başlayan qiymətlərlə təqdim olunur. Dubaya eyni şərtlərlə səyahət isə 465-500 AZN-dən başlayır.
Qışda imkanı olanlar daha çox Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Türkiyə və Fransaya getmək istəyirlər. Dubaya, İstanbula, Türkiyənin Uludağ, Sarıqamış, Qartəpə, Qartalqaya kimi xizək mərkəzlərinə gedənlərin sayı daha çoxdur.

Heç Avropa da Azərbaycancan baha sayılmaz. Məsələn, yeni ili Romada keçirmək istəyənlərə 876 AZN-dən (iki nəfər), Qəbələni seçənlərə isə 2 gün, 3 gecə yeməklər daxil olmaqla 810 AZN-dən başlayan qiymətlərlə istirahət təqdim olunur.