Vurgun Əyyub:
“Azərbaycan hakimiyyəti gənclərin siyasi fəallığının
hansı nəticələrə gətirib çıxara biləcəyini anlayır”

Suallara Tələbə Qəbulu ÜzrəDövlət Komissiyasının sabiq sədri, Müsavat Partiyası Məclisinin üzvü, tanınmış ictimai-siyasi xadim Vurgun Əyyub cavab verib. Vurğun bəy əsasən ölkəmizin ictimai-siyasi həyatı və son zamanlar baş verən proseslərlə bağlı danışıb.
- Artıq neçə vaxtdır ki, Türkiyədən Bakıya qayıtmısınız. Hazırda nə işlə məşğulsunuz, işləyirsinizmi, siyasi fəaliyyətiniz nədən ibarətdir?
- Mən təbii ki, Bakıya gələndən sonra Xəzər Universitetində Azərbaycan dili və Ədəbiyyat Departamentinin müdiri olaraq çalışıram. Universitetdə mənim işim həddən artıq çoxdur. Həftənin beş günü, səhər saat 9.00-dan, axşam saat 18.00-ə qədər işdə oluram. Çalışıram departamentin işini gücləndirəm və Azərbaycan dili və ədəbiyyatının tədrisində hansısa yeniliklər edək. Bu mənim sırf maaş aldığım və çalışdığım müəssisənin işləridir. Mən onu vicdanlı və peşəkarlıqla həyata keçirməyə çalışıram. Siyasi fəaliyyətimə gəlincə, deyim ki, hazırda mən Müsavat Partiyasının Divan üzvü olaraq fəaliyətimi davam etdirirəm. Mən bu gün deyə bilmərəm ki, partiyanın fəaliyyətində işdə olduğum qədər fəallıq etdirirəm. Buna sadəcə olaraq vaxtım çatmır. Amma partiyanın müxtəlif tədbirlərində iştirak edirəm. Yəni Divanın iclaslarında, Məclisin toplantılarında iştirak edirəm, ölkədə baş verən hadisələrlə bağlı qəzet və saytlara müsahibələr verirəm. Fəaliyyətim bundan ibarətdir.
- Siz uzun illər aktiv siyasi fəaliyyətlə məşğul olmusunuz. Hazırda ölkə prezident seçkiləri ərəfəsindədir. Seçki ərəfəsində sizin siyasi fəaliyyətiniz Müsavat Partiyası və onun seçkili orqanlarında iştirakla məhdudlaşacaq?
- Niyə məhdudlaşacaq? Müsavat Partiyasının fəaliyyəti qarşıdan gələn müddət ərzində sırf seçkilərə yönəlik bir fəaliyyət olacaq. Və məndə bu istiqamətdə gücüm çatanı edəcəyəm. Məsələn, bu gün Müsavat Partiyasının başqanı, prezidentliyə namizədliyi irəli sürülən İsa Qəmbərin Cəbrayıl rayonunun əhalisi ilə görüşü var və bu görüşdə məndə iştirak edəcəyəm. Və yaxud namizədimizin seçki platformasının hazırlanmasında iştirak edirəm, bu sənədə öz təkliflərimi verərək, əlavələrimi etmişəm.
- Seçkilərdə Müsavat Partiyasının iştirakını necə görürsünüz, 2013-cü il prezident seçkilərində Müsavatın rolu və yeri nədən ibarət olmalıdır?
- Əgər bir siyasi partiya prezidentliyə öz namizədini irəli sürübsə və ölkədə bütün rayonlar üzrə yerli təşkilatlara sahibdirsə, deməli yükün böyük bir hissəsi də bu partiyanın üzərinə düşəcək. Partiyanın seçki fəaliyyətinə yönəlik müvafiq sənədləri var. Və bu sənədlərdə hansı işlərin görülməsi öz əksini tapıb. Şübhəsiz ki, partiyamız bu istiqamətdə də fəaliyyət göstərəcək.
- Seçkilərdə müxalifətin qalib gəlmək imkanları və şanslarını necə dəyərləndirirsiniz?
- İmkanlar ifadəsi geniş anlayışdır. İmkana maliyyə resursları daxildir, habelə fikirlərini seçicilərə çatdırmaq imkanı, insanlarla görüşə bilmək, azad şəkildə toplaşmaq hüququ və s. Daxildir. Ancaq bu istiqamətlərdə Azərbaycanda mövcud olan vəziyyətdə hər kəsə bəllidir. Əslində mən ölkədəki durumu yenidən şərh etməyə ehtiyac görmürəm. Hər bir vətəndaşımız Azərbaycanda real situasiyadan məlumatlıdır və bunu gündəlik yaşayış durumundan da hiss edir. Müxalifət dinləyici və tamaşaçı kütləsi çox böyük olan televiziya kanallarına buraxılmır. Müxaliət bir güncə sıxışdırılan və müxtəlif cərimələrlə sındırılmağa və ələ keçirilməyə çalışılan mətbuat vasitəsilə təmas qurmağa çalışır. Seçici və vətəndaşlarla müxalifət düşərgəsində təmsil olunan siyasətçilərə görüş üçün şərait yaradılmır. Əksinə, müxtəlif bəhanələrlə və zorakılıq üsullarla bu görüşlərin qarşısı alınır. Bunu ancaq mənim özümün də getdiyim və İsa Qəmbərin Lənkərana gözlənilən səfəri zamanı görmək mümkün idi. Yolda hakimiyyət təmsilçiləri avtomobillərin qarşısını kəsərək min bir bəhanə ilə bizim yerli sakinlərlə görüşümüzə imkan vermədilər. Bu biabırı bir hadisə idi. Digət tərəfdən, baxın EL Hərəkatı ilə bağlı hakimiyyət müxtəlif addımlar atır, bu qurumun kirayələdiyi ofisləri bağlayır, bu mülklərin sahiblərinə təzyiqlər edir və s. Əgər söhbət seçkidən seçici səsinin qazanılmasından gedirsə, müxalifətin imkanları hakimiyyətin imkanlarından qat-qat yüksəkdir. Çünki cəmiyyətdə hakimiyyətin apardığı siyasətin vətəndaşın əleyhinə olduğu hər kəsə bəllidir. İnsanlar da bu etirazlarını açıq formada bildirməyə başlayıblar. Mən əlbəttə, demək istəmirəm ki, imkanlar tamamilə tükənib. Qarşıdan gələn müddətdə istər ölkədəki demokratik seçki mühitinin yaradılması, istərsə də seçki qanunvericiliyinə dəyişiklik istiqamətində fəaliyyət olacaq və mən hesab edirəm ki, bu da öz nəticəsini verəcək.
- Müxalifətdə olan siyasi təşkilatların bir araya gəlməsinə dair çoxlu sayda çağırışlar var. Siz bu cinahın bir araya gəlməsi imkanlarını nə dərəcədə real hesab edirsiniz?
- Səmimi şəkildə deyim ki, müxalifətdə birlik mövzusu artıq hamını bezdirib. Müxalifətin böyük bir qismi bir araya gəlib, birlik var və funksional əməkdaşlıq göstərirlər. O qüvvələrin ki, məqsədləri birləşmək deyil, birlik haqqında danışmaq və demoqoqoya ilə məşğul olmaqdır, əlbəttə onlar da fəaliyyətdədirlər.
- Azərbaycan hökuməti güclüdür və özgür fikirlərə, təşkilatlara qarşı repressiya həyata keçirir. Bunun da, qarşısında durmağın bir yolu müxalifətin səmimi şəkildə birlik və həmrəyliyə nail olmasından keçir...
- Kimlər həmrəylik və birlik içində olmaqdan söhbət hedir. Fikrimcə, bu suala cavab vermək lazımdır. Mən də, sizə cavab olaraq dedim ki, bir yerdə olmağın mahiyyətini anlayan qüvvələr bir yerdədirlər.
- Siz AXCP və Müsavatı nəzərdə tutursunuz?
- Onlardan başqa kimlər var ki?
- AXCP ilə Müsavat nə dərəcədə səmimi müttəiqdirlər?
- Başqa hansı qüvvələr var, əgər varsa, buyurub deyin.
- Söhbət bu iki partiyanın müttəfiqlikdə nə dərəcədə səmimi olmasından gedir...
- Siz onların qeyri səmimi olduğunu nə il ölçmüsünüz? Mən bunu bilmirəm. Amma bu qüvvələr İctimai Palatada birgə fəaliyyət göstərirlər, problemləri birgə müzakirə edirlər, vahid mövqe bildirirlər. Bir yerdə olmaq başqa necə olur ki? Müsavatın qərargahında daima toplaşırlar və s. Bəlkə evlərini də birləşdirsinlər?
- Azərbaycan hökumətinin davranışlarını, xüsusilə gənclərin həbsini, İbrahim İbrahimliyə qarşı baş verən insdenti necə qiymətləndirirsiniz?
- Ölkədə açıq-aşkar hüquqi nihilizm var və açıq formada repressiya gedir.Özlərinin qanunsuz əməllərinə hakimiyyət əzbərlənmiş ifadə ilə cavab veririk ki, bəs məhkəmə, hüquq mühafizə orqanları araşdıracaq. Bizsə, bilirik ki, bu ölkədə hüquq yoxdur. Hüquq mühafizə orqanları isə qanundan başqa hər şeyə xidmət edirlər. İndi yeni bir şeydə dəbə düşüb. İstənilən müxalifətçiyə və ziyalıya qarşı baş verən zorakılıq əməllərinə qarşı cavab olaraq deyirlər ki, o adam yalan danışır. Sanki doğru danışan bunlardır. Digər tərəfdən, artıq sirr deyil ki, son bir ildə Azərbaycanda gənclik xeyli aktivləşib. İstənilən ölkədə gəncliyin bu dərəcədə aktiv olması ümidvericidir. İstər xalqın gələcəyi, istərsə də siyasi mübarizənin uğurla başa çatması baxımından bu pozitiv tendensiyadır. Azərbaycan hakimiyyəti də, bu gənclərin siyasi fəallığının hansı nəticələrə gətirib çıxara biləcəyini anlayır. Və buna görə də, gəncliyi qorxutmaq, geri çəkilməyə məcbur etmək üçün bu cür qanunsuz əməllərə və represiyalara əl atır. Amma bu mümkünsüzdür.
- Hakimiyyətin bu addımlarını necə dayandırmaq olar?
- Bunun qarşısını almağın iki yolunu görürəm. Birincisi, xalqın kütləvi şəkildə etirazı halı, bu qanunsuzluqlarla barışmamasını ifadə etməlidir. İkincisi, isə beynəlxalq təşkilatların, demokratik mərkəzlərin Azərbaycan hakimiyyətinə olan ciddi etirazları olmalıdır. Hesab edirəm ki, bunlardan ikincisi, indi müəyyən qədər mövcuddur. Amma təəssüf ki, Azərbaycan cəmiyyəti öz övladlarının və gələcəyinin qarantiyası olan gəncliyə qarşı belə repressiyaların qarşısında hələ ki, susur və aktiv etiraz etmir. Bu fakt hakimiyyətə imkan yaradır ki, əməllərini davam etdirsin. Amma tarix öz təcrübəsində dəfələrlə sübut edib ki, belə repressiyalar gəncliyi dayandıra bilmir. Əksinə, müəyyən bir mərhələdən sonra onları daha fəal olmağa sövq edir. Yeri gəlmişkən, Azərbaycanda baş verən xalq hərəkatı bizim gənclik dövrümüzə düşmüşdü. O zamanda gəncliyə qarşı repressiv tədbirlərin sonu SSRİ kimi zora və gücə əsaslanan bir imperiyanın süqutunu tezləşdirdi. Ona görə də, gəncliyə qarşı edilən bu hərəkətlər nə qədər çətin və üzücü olsa da, mən bədbin deyiləm.
- Azərbaycan prezidentinin, onun ailə üzvlərinin, habelə yüksək çinli dövlət məmurlarının adına ofşor zonalarda şirkətlərin olduğu, məhz bu şirkətlər vasitəsilə ölkəmizdən milyonlarla vəsaitin çıxarıdığı haqda xəbərlər var. Buna münasibətiniz necədir?
- Hər bir vicdanlı və ölkəsinin taleyini düşünən insanların bu məsələyə münasibəti aydındır. Bu talançılıqdır, dövlətin və xalqın malını oğurlamaqdır. Sadəcə olaraq məsələ burasındadır ki, ölkələrdə belə faktların ortaya çıxması birqayda olaraq həmin hakimiyyətlərin qovulması ilə nəticələnir. Təəssüf ki, Azərbaycan cəmiyyətinin böyük hissəsində belə fikir formalaşıb ki, “bütün bunlar təbiidir, ölkənin var-dövləti onların cibində olmalıdır”. Məsələn, mətbuatda dövlət başçısının övladları haqqında belə xəbərlər gedəndə YAP rəsmiləri sübut etməyə çalışdılar ki, bunlar təbiidir. Onlar prezidentin övladlarının biznes fəaliyyəti göstərməsinin qanunsuz olmadığını arqument kimi irəli sürdü. Bu aydındır və YAP-dan başqa cür mövqe gözləməkdə sadəlöhvlük olardı. Amma mən başqa insanların “əşi nə olsun, ölkə onlarındır, necə istəyirlər elədə edirlər” fikrini eşitmişəm. Əlbəttə, belə düşüncə ilə məsələnin üzərinə getmək olmur. Hakimiyyətdə öz əməllərini davam etdirir. Amma mən hesab edirəm ki, bu ağıllı yol deyil və sonunda fəlakətlərə gətirib çıxaracaq bir yoldur. Bu fəlakətə səbəb olacaq yoldur ifadəsinə bəziləri inamsız yanaşırlar. Amma bu insanlar unudurlar ki, bu yolun sonunda cəmiyyətin nələrə yol atacağı, nə zaman və hansı tərzdə etiraz edəcəyi proqnozlaşdırıla bilmir.

HÜCEYN ABBASOĞLU