Mirmahmud Mirəlioğlu: “Od tutub yanan qiymətlər nəhayətdə həmin qiymətlərin asıldığı yerləri yandıracaq

Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyasının sədri Mirmahmud Mirəlioğlu ilə müsahibəni təqdim edirik.

- Parlament 2017-ci il üçün dövlət büdcəsi haqda müzakirələri başa çatdırdı. Növbəti il üçün Azərbaycanın maliyyə portfeli haqda nə deyə bilərsiniz?

- biz illərdir çağırışlar edirdik. İstər müxalifət siyasətçiləri, istər təhqiqatçılar, istər siyasi şərhçilər, istərsə də jurnalistlər deyirdi. Əlbəttə, bəziləri kəskin, bəziləri liberal şəkildə vəziyyəti anladırdı. İndi bu sözlər parlamentdə deyilir. Millət vəkilləri hətta kimin nə qədər sürüsünün, neçə villasının olduğunu deyirlər. Axı bunu biz illər əvvəl deyirdik, araşdırmaçı jurnalistlər yazırdı. Yəni vəziyyət öncədən xəbərdarlıq edilmişdi. Amma indi deputatlar bunun fərqində oldular, çünki hakimiyyət də həyəcan siqnalı çalmağa başladı. Məncə, bu məsələdə indiyə qədər ağıldan daha çox mədə düşüncəsi var idi. Baxın, büdcə müzakirə edilir, normalda baş nazir parlamentə gəlməli və hesabat verməlidir. Əlbəttə, baş nazirə hörmət lazımdır! Ancaq Azərbaycana da hörmət lazımdır. Bəlkə Artur Rəsizadəni yenidən revanş götürsün deyə gənclər və idman naziri təyin etsinlər? Biz təklif edirik.

Heydər Əliyev zamanında Abid Şərifova deyirdi ki, ştanqı qaldır. Əgər indi nazirləri çıxarmırlarsa, heç olmasa yerlərini dəyişsinlər, Artur Rəsizadə olsun gənclər və idman naziri. Beynəlxalq Bankın keçmiş sədri Cahangir Hacıyev həbsdədir. Cahangir Hacıyev məhkəmədə maliyyə naziri Samir Şərifov üçün nələr demir? Bəyan edir ki, bütün bunları maliyyə naziri mənimsəyib və s. Cahangir deyir ki, mənim xəbərim var, bu belədir. Amma Samir Şərifovun heç tükü də tərpənmir. Yəni Azərbaycan hökuməti bunların fərqində olmalıdır ki, növbəti ildə ancaq iqtisadi böhran, büdcə problemi olmayacaq. Artıq iqtisadi böhran siyasi böhrana, mədəni böhran mənəvi böhrana keçəcək. Bütün bunlar bir-birinin davamı ola və nəticədə qarşısıalınmaz durum yaranacaq, arzuedilməz proses olacaq. Məsələn, parlamentdə büdcə müzakirə edildi, bəzi jurnalistlər yazdı ki, Milli Məclis hökumətə 10 gün vaxt verdi. Hökumətə kim vaxt verə bilər? Hökumət nə istəyirsə onu da edir. Heç kəs hökumətə vaxt verə bilməz. Sadəcə olaraq qayda belədir ki, büdcə müzakirələrindən sonra hökumətə vaxt verirlər ki, deputatların təkliflərini nəzərə alsın. Hansı təklifləri nəzərə aldılar? Kimin ünvanına tənqid deyildisə, dərhal cavab verdi. Qaçqın və Məcburi Köçkünlərlə iş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri elə cavab verdi ki, sanki ermənilərə cavab verirdi. Hökumət tənqid nədir, elementar təklifi belə qəbul etmir. Ona görə də, vəziyyət gərgindir. Bu gərginliyi hökumət öz çiynində və gündəlik həyatında hiss etməyə qədər etiraf etməyəcək. Onda isə gec olacaq, vəziyyət gərgin olacaq. Gözlənilən budur. Əlbəttə, dünyada da vəziyyət gərgindir, amma bizim gərginliyimiz elədir ki, dünya bunun fərqindədir. Bizi lağa qoyurlar. II Avropa Oyunlarının keçiriləcəyi dövlətin rəhbəri deyir ki, biz Azərbaycan kimi xərc sərf etməyəcək: biz danışdıq xərclərin yarısı sizin, yarısı bizim. Amma biz pullarımızı göyə sovurduq. Bakı meri Hacıbala Abutalıbov hələ bizə şad xəbər verir ki, görün yeni ildə nə qədər atəşfəşanlıq edəcəyəm. Bütün bunlar ayıbdır. Axı deyirik ki, böhran var, büdcə kəsiri var, qiymətlər od tutub yanır. Od tutub yanan qiymətlər nəhayətdə həmin qiymətlərin asıldığı yerləri yandıracaq. Ən dəhşətlisi budur.

-Yeri gəlmişkən, sizcə, Azərbaycanın vəziyyəti nədən ibarətdir?

-Azərbaycanın vəziyyəti xoşagələn deyil. Bu vəziyyət dəyişilməlidir və bunun üçün hər kəs əlindən gələni etməlidir. İqtidar da, müxalifət də.

Bir var dünyada vəziyyət. Məsələn, iqlim, hava, ekologiya və s. Bir də var dünyada olmayan, yalnız Azərbaycanda olan vəziyyət. Torpağımızın 20 faizi işğal altındadır, üstəlik dünyada baş verən proseslər ölkədən yan keçmir. İqtidar hər zaman deyirdi ki, bu məsələlər Azərbaycandan yan keçəcək. Böhran, iqtisadi vəziyyət var. Bundan çıxış yolları aramaq, manatın devalvasiyasının qarşısını almaq əvəzinə, hakimiyyət ən yüngül forma tapdı. Nəticədə təbii qazın, elektrik enerjisinin, suyun qiymətlərini qaldırdı.

Sonra xüsusi məsələlər var ki, bu vəzifələr gündəlik yerinə yetirilməli, ciddi tədbirlər görülməlidir. Məsələn, intiharlar. Bu məsələ ilə bağlı KXCP ötən həftə Baş Prokurorluğa, DİN-ə, Səhiyyə Nazirliyinə və FHN-ə müraciətimiz oldu.

Eləcədə dəm qazından olan ölümlər. Statistika ortadadır. Bunun qarşısını almaq üçün tədbirlər görülməlidir. Azərbaycanın özəl məsələləri budur və bunların baş verməməsi üçün ciddi tədbirlər olmalıdır.

Ümumi məsələyə gəldikdə səhiyyəmizin durumu ortadadır, təhsilin vəziyyəti reallıqdır. Azərbaycanda hər kəs bilir ki, təhsildə şagirdlərin mənimsəməsini öyrənməkdən ötrü Təhsil Nazirliyi ilə Tələbə Qəbulu üzrə Dövlət Komissiyası arasında mübahisələr, fikir ayrılıqları var. Deməli bunun aradan qaldırmağın asan yolunu tapdılar. Mənimsəməni yüksəltmək, savadsızlığın qarşısını almaq əvəzinə məktəbləri bağlayıb birləşdirirlər. Artiq bölgələr üzrə mərkəzləşdirmə aparıldığı deyilir və s.

Vəziyyət o dərəcədə bərbətdır ki, baş muzeydən tutmuş bölgələrə qədər olan muzeylərdə baş aldadırlar, hər kəsi aldadırlar. Bəzən bir eksponatı burdan ora aparırlar orda açılış edirlər, sonra başqa yerdə muzey tikib orada açılış edirlər və s. Nəhayətdə həmin muzeyləri bağışlayırlar. Deməli arada bizim eksponatlarda it-bat olacaq. Belə məsələlər də var. Təhsil çox bərbad vəziyyətdədir. Bizim hakimiyyət savadsızlığı inkişaf etdirmək kursu götürdü.

- “Azadlıq” Siyasi Partiyaların Məşvərət Şurasının təşəbbüsü ilə müxalifət partiyaları arasında müzakirələr aparılır. Bu müzakirələrin nəticəsi nədən ibarətdir?

- Müzakirələr aparırıq. Əslində bir araya gəlmə təşəbbüsü bir ay əvvəl toplantıda ortaya çıxdı. Bundan sonra müzakirələr başladı. İndiyə qədər iki dəfə müzakirələr olub, partiyalar bu prosesdə iştirak edib. Qeyd edim ki, partiyaların sayında da, artım var. Yəni bu prosesdə iştirak edən yeni partiyalar var. Növbəti həftədə yeni müzakirələr keçiriləcək. Dekabrın 25-də isə geniş toplantı nəzərdə tutulub. Siyasi partiyaların funksional da olsa əməkdaşlığının əldə edilməsidir. Eləcədə bu və digər məsələlərlə bağlı birgə müzakirələr aparmaqdır. Konkretləşdirəndə isə bu gün üçün vəziyyətimiz və vəzifələrimizdir. Müzakirə mövzusu əsasən budur. Yəni həm Azərbaycanın vəziyyəti, həm siyasi partiyaların vəziyyəti, həm də partiyaların vəzifələridir.

- Qarabağ danışıqlarına baxışınız nədən ibarətdir?

- Mən təklif etmişdim ki, bizim xarici işlər naziri Hamburqa səfər etməsin. Ancaq bizim dediyimizə kimdir qulaq asan. Nazirlər dəyişsə də, onların Qarabağla bağlı danışıqlar üçün etdiyi səfərlərin xərclərini saxlasaydıq heç səfirlikləri bağlamazdı. Çünki bu səfərlərin heç bir nəticəsi yoxdur və bunu dəfələrlə demişik.

Əgər xatırlayırsınızsa, SSRİ zamanı Qarabağda xüsusi komitə yaradıldı, onun rəhbəri rus oldu. Həmin komitə sədrinin də Qarabağ problemini yoluna qoymaq üçün planları var idi. Həmin planlarla Lavrov planları arasında xüsusi bir fərq yox idi. Yəni adlar dəyişir, mahiyyət dəyişmir. Əslində bu məsələ 1920-ci ildə də, sonrada belə idi. Belə planlar var idi. Yəni bu çar Rusiyasının və Sovet Rusiyasının dəyişməz siyasətidir. Bu Varansov Daşqovun da, Sisianovun da vaxtında var idi-Dağlıq Qarabağ Vilayəti yaradılsın, erməni respublikası yaradılsın, Qarabağa bu status verilsin və s. Azərbaycan dövlət başçısının dediyi məşhur ifadə var: onlara ən yüksək status olaraq muxtar respublika verə bilərik. Ancaq ermənilər gördüyünüz kimi bunu belə istəmir. Fikrimcə, bizim neyləməyimizdən asılı olmayaraq bu siyasət dəyişməyəcək. Əslində isə aprel döyüşləri də göstərdi ki, Qafqaza və Azərbaycana sülh Azərbaycanın ədalətli əsgərinin, ordumuzun süngüsü üzərində gələcək. Azərbaycan ordusu qələbə çalacaq və bütövlükdə ədalətli bərpa edəcək. Bundan başqa yol yoxdur. Əlbəttə, ATƏT-də həmsədrlik institutu dəyişəcək, bu diplomat gedəcək, digəri gələcək, amma Qarabağ problemi dəyişməyəcək. Prezident Putin deyirdi ki, bu məsələ mənim nəzarətimdədir. Onsuz da bunu Rusiya edib də. Nə fərqi var Qarbaçovun vaxtında, Yelsinin dönəmində və ya Putinin dövründə etdi. Bunun fərqi varmı? Dəyişməz siyasət budur. Bizdə də bir ara sevinirdilər ki, Lavrov belə dedi. Lavrovun kimliyi bilinir və haranı təmsil etdiyi də ortadadır.



- Donald Trampın hakimiyyəti zamanı İŞİD-in məhv ediləcəyinə inanırsınızmı?

-İŞİD ləğv edilə bilər. Məncə, bunda problem yoxdur. İŞİD-ın taleyi dünya güclərindən və onların arxasında duran güclərdən asılıdır. Amma İŞİD-i məhv edib əvəzinə ortaya başqa bir şey çıxaracaqlar. Bin Ladeni ləğv edib ortaya nəyi çıxardılar? Fikrimcə yeni proje olacaq və Donald Trampda indiki layihəni söndürüb yenisini alovlandırmaq üçün gətirilib.

Nemət Orucov