Moderator.az saytının müsahibi şair Mahir Mehdidir.
- Mahir, deməyə söz də tapmıram... Bəlkə sən danışasan?
- Deməyə söz tapmırsan... Ancaq mən yaza bilməyəndə yaza bilmədiyimdən yazıram. Düzdü, yazmaq özünü aldatmaqdan başqa bir şey deyil. Ancaq aldanışların ən səmimisi, ən gözəlidi. Yazanda mənə elə gəlir ki, nəsə böyük, yekə, dünyanı silkələyəcək dəhşətli, çox vacib, gərəkli bir işlə məşğulam. Yazını nöqtələyən kimi anlayıram ki, yaşamaq lazımdı, yazmaq boş şeydi. Hərdən də düşünürəm ki, ədəbiyyat mənasız bir məşğuliyyətdi. Sadəcə, baş qatmağa, özünü bilə-bilə aldatmağa bundan anlamlısı, mənalısı yoxdu.
- Bu koronavirus ağır cəzadır, yoxsa Allahın mükafatı olacaq bir sınaq?
- Bu haqda heç fikirləşməmişəm. Verilən informasiyalara çox da inanmıram, özüm bir vaxtlar qəzetçi olmuşam axı. Şübhə eləməyə haqqım var.
- Orijinal yazı tərzin, maraqlı üslubun var. Hər sözün, hər misranın təzə-tər ovqatı durula-durula sirr açır sanki. Mahir Mehdi hansı ədəbi məktəbin köynəyindən çıxıb görən? Səni romantizmin nümayəndəsi adlandırmaq olarmı?
- Orijinallıq sözdə yox, sözün necə yazılmasında, mətnin nə cür qurulmasındadı, hansı formada olur-olsun. Bilmirəm hansı cərəyanın nümayəndəsiyəm. Mənə ədəbiyyatətrafı söhbətlər, gəzişmələr yox, ədəbi mətnlər maraqlıdı. Bir də ki şeir haqda danışmazlar, şeiri yaşayıb-yazarlar. Yazmaqçünsə ağıllı olmaq o qədər də önəmli deyil, çevrəndəkilərdən bir az hissiyyatlı olsan yetər.
- Şeirlərini oxuyub barəndə düşünəndə hərdən adama elə gəlir ki, bilərəkdən çəkilib durmusan qıraqda. Nədən gizlənirsən, ədəbiyyatın səs-küyündənmi?
- Mən eyni vaxtda, eyni məkanda bir neçə masada oturmağı bacarmadım və bacarmıram. Hansı tərəfdə olmaq yox, hansı yöndən görünməkdədi şərt. İndiki halımdan razıyam, sakitcə otur nəsə yaz, öyrən, oxu, özünlə məşğul ol... Səs-küy mənlik deyil. İki nəfər şəkil çəkdirməyə dayananda yüyürüb arxadan özünü obyektivə dürtüşdürmək istəyən üçüncü adam olmaq istəməmişəm heç vaxt...
- Mahir Mehdinin yazdığı şeirlərdə hansı şairin təsiri ola bilər?
- Təsir məsələsinə konkret cavab vermək çətindi. Məni baxdığım bir film də, bir söhbət də, uzun bir roman da təsirləndirə bilər. Daha çox necə yazmamağı öyrənmişəm həmişə, fərqli olmaq, seçilmək istəmişəm bütün yazılarımda. Ən böyük tənqidçim də elə özüməm, özümü redaktə eləməkdən zövq alıram, hər şeyi bəyənən deyiləm...
- Mahir, mən karantinin boş qoyduğu küçələrdə tapdanmaqdan qurtulan rahat bir şəhər gördüm. Kədərdən çox azadlıq sevinci vardı sanki. Bəs şairin gözlərinə görükən nələr oldu?
- Əslində, şəhər özündən təmizləndi, adamlar bir-birindən dincəldi, hər şey rahat nəfəs aldı. Qadağan edilmiş şeylərdə bir mistika var. Ancaq əlçatan olanda görürsən ki, nə qədər mənasızmış. Bunu qoyulmuş qadağalara gətirirəm. Bir də itmiş bir şeyin öz mistikası olur həmişə. Məsələn, itmiş əlyazma. Ortalıqda yoxdu, görünmədiyi, bilinmədiyi üçün daha qiymətlidi, maraqlıdı, bir az da şirindi. İstədiyin qədər mif quraşdırıb, nağıl uydurub, xəyali bir film də yapa bilərsən bu haqda. Ancaq itmişlər tapılmasa yaxşıdı, məncə. Tapılanda mif dağılır, sirr pərdəsi yırtılır, görürsən ki, verdiyin dəyərin yanında çox balacaymış, quraşdırdığın böyük şeylərə dəyməzmiş bu əlyazmalar... Bu karantinin də sirri açılmasa yaxşıdı...
- Mahir Mehdi ərköyün və davakardı, yoxsa bir az həlim, bir az küsəyən. Səni yaxşı tanıyanlar çoxdumu?
- Adamı özündən başqa heç kəs yaxşı tanıya bilməz. Əvvələr davakar idim, keçmiş dostlar bilir, indi sakitləşmişəm...
- "...Gedəcəm şairlərin diktator olduqları yerə - SÖZƏ". Şair sözün hökmündədir, ya söz şairin?
- Bu çür suallardan həmişə qaçıram. Pafosla danışmaqla aram yoxdu. Bir vaxtlar dəb düşmüşdü, hansı şairdən müsahibə verirdisə götürürdülərsə başlayırdı ki, nə bilim, Allah şairlərin ağzıyla danışır, şeiri Allah yazdırır, peyğəmbərlərdən sonra şairlər gəlir, kədər, tənhalıq, ilahi məqam və sair və ilaxır. Şeirlə, sözlə bağlı deyilən bu çür ritorik fikirlər, təsirli kəlamlar şairlərin uydurmasından, özlərini dəyərə mindirməsindən başqa bir şey deyil. Bunlar işlətmə müddəti bitmiş, vaxtı keçmiş tanıtmalardı. Allahın işi-gücü qurtarıb kiməsə imla desin, şeir yazdırsın. Camaat super insan yaradır. İndi maşınlar da şeir yazır. Mən hökm bilmirəm, sadəcə, oturub yazıram, sözü əlimin altında oynadıram, ya alınır, ya da yox. Ancaq mən sözü görməsəm yaza bilmərəm. Başqalarından fərqli olaraq, görmək imkanım qat-qat genişdi, daha böyükdü. Hüceyrələrimlə, dərimlə, bütün bədənimlə görürəm. Hər yerim kameradı...
- "İudanın öpüşü" şeirinin, ümumiyyətlə bu mövzunun hansısa formada davamı olacağını düşünürdüm...
- "İuda öpüşü"ndən çox yazılıb. Poeziya, əslində, təzə heç nə demir, köhnələri, unudulmuşları yaddaşa qaytarır, təzədən yeni edir. Şeir istənilən bir şeyə çeşidli baxışlardı, müxtəlif münasibətlərdi, dünya görüşləridi. Milyon şairin görünən və görünməyən şeylər haqda milyon informasiyasıdı. Eyni şeyin min cür ifadəsidi... Bu öpüşdən hələ çox yazılacaq, İsanı isa edən elə bu öpüş olub...
- Yaradıcılığında koronavirus silsiləsi olacaqmı?
- Yəqin saytlarda getmiş şeirimə işarə edirsən. Mən o şeiri "Feysbuk"da paylaşmışdım. Heç koronavirusa aid olduğunu da yazmamışdım. Sadəcə, saytda işləyən dostlar götürüb vermişdilər, başlığını özləri qoymuşdular. Silsilədənsə söhbət gedə bilməz. Planla şeir yazmıram.
- "Mahir Mehdi böyük şairdir" deyənlər səni fərəhləndirirmi? Təriflənməyə çoxmu ehtiyac duyursan?
- Əvvəllər bir xasiyyətim vardı, şeir yazandan sonra durub güzgüyə baxırdım. Mənə elə gəlirdi ki, həmin an dünyanın ən böyük şairi, ən nəhəng kişisiyəm. İndi o xasiyyətimi tərgitmişəm, tərifisə hamı kimi çox sevirəm. Bir də, məni tərifləyənlərin səmimiliyinə inanıram. Çünki nə baş nazirəm, nə də başqa vəzifə sahibi...
- Daimi iş yerin varmı? Hazırda nə ilə məşğulsan?
- İş yerim özüməm, varaqdı, qələmdi, kitabdı. Daha çox oxuyuram, filmlərə baxıram, siyahı yazmaq istəmirəm, hansı kitab, hansı film. Kimisə öyrətməkdən, kiməsə dərs keçməkdən xoşum gəlmir. Hər kəs enə bildiyi qatacan gedir. İndi özümlə məşğulam...
Sorğu
Yeni dizaynımız necədir?