Bu günlərdə Rusiya Dumasının deputatı Boris Nemtsovun Kremlin qarşısında öldürülməsi və ölümündən əvvəl “Putin məni öldürəcək” deməsi olduqca böuyükmcavabsız suallara səbəb oldu. Boris Nemtsovun öldürülməsi ilə bağlı bir çox versiyalar irəli sürüldü. Amma ən aktual variantlardan biri onun siyasi motivdə qələ yetirilməsi durur. Şübhəli tərəf kimi isə yenə də Rusiya və Qərbdir. Hər iki tərıəfin Boris Nemtsovu öldürülməsində özünə görə səbəbləri var idi. Həmin səbəbləri bir sıra politoloqların firkləri ilə versək daha yaxşı olar. Rusiyalı politoloq Aleksandr Fomenkov: “Boris Nemtsov Rusiya iqtidarı üçün qətiyyən əhəmiyyətli bir fiqur deyildi” “Boris Nemtsovun ölümündə ən az Rusiya hakimiyyəti maraqlıdır. Boris Nemtsov Rusiya iqtidarı üçün qətiyyən əhəmiyyətli bir fiqur deyildi: “O sadəcə çox danışan və demoqoq adam idi. Ona görə də, Onun sözləri heç bir məna kəsb etmirdi. Qərb Rusioya müxalifəti sistemini qızışdırmalı idi. Bir sözlər Nemtsov Malaziya təyyarəsinin vurulması planının ikinci seriyasıdır. Qərb onu unudur ki, Rusiya 17 ci ildəki inqilabdan sonra yəhudilərin hakimiyyətə yiyələnməsinə heç zaman yol verməz. Bəli, bu gün onlar üçün aktiv həyat sürmək üçün hər bir şərait yaradıla bilinər. Onların biznesə, jurnalistikaya gəlişlərinə göz yumulsa belə, hakimiyyətə və böyük siyasətə heç bir zaman gələ bilməzlər. Çünki onlar bütün Rusiyanı qana bulayıblar. Nemtsov isə əsl yəhudi idi. Bir sözlə yəhudilər Jirinovski kimi siayasətçinin əldə etdiyi səviyyədən kənara çıxa bilməyəcəklər. Bəlkə də Yəhudilər Rusiyada baş nazirə qədər yüksələ bilər. Amma heç bir zaman Rusiyanın daxili və xarici siyasətinə təsir edə bilməyəcək. Rusiyada yəhudilərə yalnız iqtisadiyyata cəlb etmək gərəkir...” Rusiyalı politoloq Konstantin Kolaçyov: “Nemtsovun qətli bir çox siyasi proseslər üçün indiqator rolunu oynaya bilər” “Hesab edirəm ki, siyasi leksikondan “beşinci kolonna” sözünü çıxarmaq lazımdır. Əks halda yeni qurbanlarla üzləşə bilərik. Cəmiyyət böyük travma alıb və “beşinci kalonnaya” nifrət hissinə qapılıb. Beşinci kalonna deyəndə də əlbəttə ki, biz libnerallar, ukraynalilar və amerikalıları nəzərdə tuturuq. Avropa üçün bütün bunlar heç də yaxşı nəticə verməyəcək. Təbliğat maşınını pozitiv dəyərlərə tərəf döndərmək lazımdır. Əks halda böhran şərtlərində bəzi mənbələrin üstünə hətta hakimiyyət strukturu da gec-tez müdaxilə edəcək. Bu gün özlərini ultra millətçi adlandıranlar həddlərini aşırlar. Bu gün ona görə də liberallarla millətçilər arasında böyük fərqi görmək mümükündür. Nemtsovun qətli düşünmək üçün bir fürsətdir. Sicə “beşinci kalonna” ya görə mübarizəni davam etdirmək gərəkirmi? Bu dəqiqə həş şeyi müxalifətin üzərinə atacaqlar. Çünki susmaq sadəcə bu variantı dəstəkləyir. Amma qeyd edim ki, Rusiyada Qərb düşüncəsinə malik insanları bir çoxları öldürə bilər. Hakimiyyət məncə bu haqda düşünməlidir. Müxalifət öz qurbanını aldı. Nemtsovun qətli bir çox siyasi proseslər üçün indiqator rolunu oynaya bilər. Əgər daha əvvəl həmin hadisələr gözlənilirdisə, indi onların cərəyan etməsi üçün yaxşı fürsət yaranıb. Qeyd edim ki, əgər hakimiyyət həqiqətən də nemtsovun qətlinə görə təəcüblənibsə, o zaman mütləq sürətdə təbliğat maşınının istiqamətini dəyişməlidir. Rəsmi mövqedən fərqli olanlara qarşı gündəlik “iki dəqiqəlik nifrəti” dayandırmalıdırlarq. Amma əminəm ki, heç nə dəyişməyəcək. Təqribən 48 saatdan sonra böyük müxalifət marşı olacaqdı. Həmin müxalifət marşı dövlət strukturunu çox narahat edirdi. Ona görə də, Nemtsovu uzaqdan təqib edirdilər, güdürdülər. Baxın sirr də elə burasındadır. Qatillər bilməli idilər ki, onu güdürlər. Ona görə də, burada acımasızlıq qaçılmaz idi...” V.V. Putinin səlahiyyətli nümayəndəsi, politoloq Söyün Sadıqov: “Bu gün ölkədə bütün sağlam qüvvələr prezident Vladimir Putinin ətrafında birləşməlidir” “Boris Nemtsovun qətli gözlənilən yaz ayında ən böyük müxalifət yürüşünə hesablanmış provokasiyadır. Böyük ehtimala qətli heç də professional biriləri törətməyib və həmin adamlar sadəcə siyasi fanatlardır. Hansıları ki, cəmiyyət arasında psevdo-millətçilər adlandırırlar.çünki onlar acizcə öz güclərini istənilən variantlarla nümayiş etdirməyə çalışırlar. Amma bu sadəcə ehimallardan biridir. Çünki, sadə bir fanatların Kremlin qarşısında, bütün kameraların tuşlandığı bir nöqtədə atəş açması olduqca risklidir. Ən inandırıcı variant isə bu ölüm aktının xarici xüsusi əməliyyat nümayəndələri tərəfindən yaxşı oplanlaşdırılmış olmasıdır. Məqsəd bəllidir. Bu birbaşa Rusiya prezidenti Vladimir Putini şübhə altına salmaqdır. Provokasiyanın nəticəsi göz qabağındadır. Bu gün Qərbdə Antirusioya və Antiputin isterik dalğası baş qaldırıb. Biz bunu onların KİV-də də açıq

qydın görürürk. Onlar Rusiyanı izolyasiya etmək və yeni sanksiyaların tətbiq olunması üçün Rusiyadan düşmən obrazı yaradırlar. Hesab edirəm ki, Boris nemtsovun qətli rusiya hakimiyyəti üçün heç də yaxşı deyildi. Çünki bu gün birbaşa olaraq Rusiya hakimiyyəti Qərbin KİV-orqanlarının təzyiq və hücumuna məruz qalır. Bu gün bilmək lazımdır ki, Putinin nüfuzu olduqca yüksəkdir. Ona görə də, zəif bir müxalif rəqib hesab etmək olmaz. Putin bu gün mövcud durumu ideoloji metodlarla kontrol etməyə müvəffəq olacaq. Bu gün Vladimir Putinin nüfuz qazanmasında Krım və Donbassdakı sülhməramlı siyasəti rol oynayır. Eyni zamanda o dünyanı onunla hesablaşmağa məcbur etdi. Bütün bunlar Vladimir Putini ölkə daxilində olduqca populyar edir. Ona görə də, hesab edirəm ki, ən real variant xaricio qüvvələrin Boris Nemtsovu öldürməsidir. O zaman belə bir sual meydana çıxır. Nə üçün qətli törətmək üçün məhz Kremlin yanı seçilmişdi? Bu böyük ehtimalla Qərb KİV nümayəndələri üçün lazimi şəklin təsəvvürünü yaratmalı idi. Buna görə də, hüquq mühafizə xidmətio əlindən gələni edib ən qısa zamanda qatili tapmalıdır. Qatilin həbsi isə qətlin əsl sifarişçisinin kim olduğunu üzə çıxarmağa yardım edəcək. Bununla yanaşı araşdırmaların gedişatı haqqında mütəmadi cəmiyyəti bilgiləndirmək gərəkir. Hər şeyin şəffaf olduğuna onlar əmin olmalıdırlar. Mən əminəm ki, bu cür vəziyyətdə Rusiya xalqı müdriklik nümayiş etdirəcək və ölkədə vəziyyətin destabilizə edilməsinə yol verməyəcək. Hesab edirəm ki, bu gün ölkədə bütün sağlam qüvvələr prezident Vladimir Putinin ətrafında birləşməlidir. Bizim ölkəmiz nəinki xarici təzyiqləıri, həm də özünün beynəlxalq mövqeyini möhkəmlətməlidir”. Gürcüstan politoloqu Arçi Çikoidze: “Nemtsovu amerikalılar qətlə yetirdi” “Hesab edirəm ki, Nemtsovu amerikalılar qətlə yetirdi. Çünki o bir siyasətçi kimi müflis olmuşdu. Onun rusiya ictimaiyyəti arasında heç bir nüfizi və reytinqi yox idi. Amerikalılar da əbəs yerə onu yemlımık istımirdilər. Ona görədən onu aradan götürdülər. İndi onların əsas məqsədi Rusiyada vəziyyəti kontroldan çıxarılmasını təmin etməkdir. Amma onların bu cəhdləri də puç olacaq. çünki bu gün Rusiya cəmiyyəti belə bilir ki, Nemtsovun qətli sadəcə Amerikaya sərf edirdi. Putin üçün nemtsov müxalifətin ən yaxşı siması idi. Bir daha təkrara edirəm, Nemtsovun cəmiyyət arasında heç bir nüfuzu yox idi”. Politoloq Adıgözəl Məmmədov: “Nə üçün onun yanında olan xanımı öldürməyiblər?” “Nemtsovun qətli üçüncü ölkənin xüsusi mühafizə xidməti tərəfindən törədilmiş bir hadisəsdir. O Rusiyada fəaliuyyət göstıərən siyasətçilər üçün bir maneə deyildi. O cümlədən Kreml və Rusiya prezidenti üçün. Bu dəqiqə Rusiyada bütün mühafizə xidmətinin əməkdaşları səfərbər olunaraq, törədilmiş qətlin araşdırılması üçün əlindən gələni edir. Bəzi Qərb KİV-i tələsərək, Boris Nemtsovun hazırki hakimiyyətin qətlə yetirilməsi üçün sifariş verilməsi haqqında yazıblar. Faktlara əsasən Nemtsov vətəndaş poizisiyasına tabe idi və açıq şəkildə öz firkini ifadə edirdi. Boris təqibə məruz deyildi, siyasətlə və mədəniyyətlə məşqul idi. Qeyd edim ki, sözü gedən qətldə əsas bir məqam da var. Baxın, əslində elə burdan da başlamaq lazımdır. Nə üçün onun yanında olan xanımı öldürməyiblər? Elə buradan da araşdımaya başlamaq lazımdır və cinayəti törədəni aşkar etmək gərəkir. Bütövlükdə isə Nemtsovun qətli destibilizasiyaya əsaslanır. Bu isə özü-özlüyündə Rusiyadakı mövcud hakimiyyəti gözləri götürməyənlərə lazım idi. Bu aydın məsələ idi. Çünki, bu klassik xüsusi əməliyyat qrupunun dəsti-xəttinə bənzəyir. Onlar müxalif lideri tapdılar və yerə sərdilər. Digər tərəfdən isə hərəkətlərin fonu dəyişkəndir: 1. Qətlə yetirilənin yanında qəşəng ukraynalı qız var; 2 Qətlə yetirilən kremlin fonunda öldürülüb. Bütün bunlar isə ictimaiyyətin gözünü boyamaq üçün törədilmiş aktlardır. Çünki bu cür durumda müxalifət ilk növbədə hakimiyyəti günahlanbdıracaq. Demək olar ki, artiq günahlandirmağa başlayıb. Belə də olanda öldədə qurban olmuş bir ictimaiyyət üçün yaz mitnqinə yeni mahiyyət qatılmış oldu. Amma hələ dünən müxalifətçilərin çıxış etmələri üçün sözləri belə yox idi. çünki müxalifətçilər ictimaiyyətin gözündə klassik satqınlardan başqa bir şey deyil. Ona görə də onlar özlərini rejimin yazzıq bəndələri kimi qələmə verirlər. Bu gün isə həmin onlar siyasi pomantikləri məcburən əllərində şam və yas mərasimini anmaq üçün küçələrə çıxmağa çağırırlar. Çünki onlar bununla Rusiyada Maydan hadisələrinin təkrarlanması üçün cəhd göstərirlər”. Politoloq İlqar Altay : “Nemtsov isə hələ hakimiyyətə gəlməmiş bir nömrəli müxalifətçi və Putinin tutarlı rəqibi olmaqla yanaşı, Rusiya prezidentliyinə baş namizəd hesab olunurdu” “ Mən Kliçko ilə nemtsovu siyasi müstəvidə bir sıraya qoymazdım. Yaşçı boksyor hələ yaxşı siyasətçi demək deyil. Nemtsov

Rusiya kimi böyük bir ölkənin həqiqi müxalifət lideri idi. O xüsusi talantlı ictimai xadim idi. Bunu onun rəqibləri olan Kreml hakimiyyəti də etiraf edir. Kliçko onun üzvü olduğu qüvvələr hakimiyyətə gəldikdən sonra maksimum Kiyevin meri vəzifəsinə layiq görüldül. Nemtsov isə hələ hakimiyyətə gəlməmiş bir nömrəli müxalifətçi və Putinin tutarlı rəqibi olmaqla yanaşı, Rusiya prezidentliyinə baş namizəd hesab olunurdu. Təbii ki, bu səbəbdən Nemtsovun ölümü Qərb və bütün demokratik dünya üçün böyük itkidir. Bu qətl birinci növbədə Rusiyanın işıqlı gələcəyinə zərbədir. Ancaq tarix Rusiyanın bir imperiya kimi dağılıb onun yerində sivil demokratik cəmiyyətin qurulması yönündədirsə, bunun qarşısını heç kəs və heç nə ala bilməz. Tarix özü bu missiyanın həyata keçirilməsi üçün yeni Nemtsovlar yaradacaq. Putin özünün səhv və Rusiyanı dağıdıcı siyasətini davam etdirdikcə, Qərb üçün Nemtsovlar üzrəində yeni planlar qurmaq çətin olmayacaq”.