Məhkəmədə Yunusların vəkilləri cinayət işinin sübut olubnmadığını deyib

Dünən Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində hakim Əfqan Hacıyevin sədrliyi ilə “Sülh və Demokratiya İnstitutu”adlı qurumun həbsdə olan direktoru Leyla Yunus və həyat yoldaşı Arif Yunusun cinayət işi üzrə məhkəmə prosesi davam edib.

Hakim Əfqan Hacıyevin sədrliyi ilə keçirilən prosesdə Leyla Yunus bildirib ki, mədəsi ağrıyır və o, Almaniya səfirliyinin nümyəndələrinə üz tutuaraq, onlardan ağrı kəsici dərman istəyib. O, deyib ki, mədəsinin ağrıması ilə bağlı yemək yeyə bilmir.

Daha sonra Leyla Yunus qeyd edib ki, onun barəsində başlanan cinayət işi üzrə məhkəmə prosesi qapalı keçirilir. Məhkəmə zalına adiyyatı olmayan adamların doldurulmasını diqqətə çatdıran hüquq müdafiəçisi qeyd edib ki, hətta qohumları da məhkəmə zalına buraxılmır: “Qohumlarım məhkəmənin binasından içəri buraxılmır. Siz vəhsizi Əfqan Hacıyev”.

Hakim isə Leyla Yunusa “danışığınıza fikir” verin deyərək müdafiə çıxışı etmək üçün sözü vəkil Ramiz Məmmədova verib. Vəkil bildirib ki, Leyla Yunus çoxsaylı xəstəlikdən əziyyət çəkir. Onun sözlərinə görə, Leyla Yunusun həbsxanada ötəri müalicə olunması düzgün deyil: “Məhkəmədən xahiş edirəm ki, Leyla Yunusun səhhəti nəzərə alınsın”.

Vəkilin sözlərinə görə, aprel 2014-cü ildə məhkəmənin qərarı olmadan Leyla Yunus Arif Yunus axtarışa məruz qalıb: “Axtarış zamanı onların üzərindən çoxsaylı sənədləri götürülüb”.

“LeylaYunusun işgəncəyə məruz qalması araşdırılmayıb”

Ramiz Məmmədov daha sonra qeyd edib ki, Leyla Yunusun istintaq orqanı tərəfindən müdafiə hüququ pozulub. Onun sözlərinə görə, Leyla Yunusa hüquqları izah edilməyib, təqsirləndirilən şəxs qismində işə çəlb edilsə də, şahid qismində ifadəsi alınıb: “Təqsirləndirilən şəxsin ifadə verməkdən imtina etməsi barədə hüququ var. Amma Leyla Yunus şahid qismində dindirilib, dinidirlməmişdən əvvəl ona yalan ifadə verməyə görə, iltizama imza etdirilib. Bu da müdafiə hüququnun pozulması kimi qiymətləndirilir”.

Vəkil bildirib ki, məhkəmənin hazırlıq iclasında Leyla Yunusun xəstəliyinə istinad edərək onun barəsində seçilmiş həbs qəti imkan tədbirinin dəyişdirilməsi barədə

vəsatət versələr də, məhkəmə onların vəsatətini təmin etməyib. Ramiz Məmmədov əlavə edib ki, Leyla Yunusa qarşı istintaq təcridxanasında pis rəftar olunub, kamerada döyülməsi, işgəncə verilməsi ilə bağlı hüquq-mühafizə orqanlarına müraciət olunub: “Amma kamerada olan və istintaq tərəfindən öyrədilən şəxslər ifadə veriblər ki, belə bir hadisə baş verməyib. Buna görə də LeylaYunusun işgəncəyə məruz qalması obyektiv araşdırılmayıb”.

“Məhkəmə zalı “jek” işçiləri ilə doldurulur”

Vəkilin sözlərinə görə, məhkəmə prosesi keçirilən zal süni şəkildə doldurulur, prosesə gələn ictimayyət nümayəndələriməhkəmə iclasından kənarda qalır: “Məhkəmə zalı “jek” işçiləri ilə doldurulur. Amma Leyla Yunusun məhkəmənin binası qarşısında 2-3 qohumu var, onlarda məhkəmə zalına dəvət edilmir. Buna görə də prosesin qapalı keçirilməsi barədə fikirlərimiz əsaslıdır”.

Vəkil daha sonra əlavə edib ki, cinayət işindən bir neçə sənəd götürmək istəsələr də, onlara həmin sənədlərin sürətinin verilməsi təmin edilməyib. Onun bildirdiyinə görə, belə olan halda bizim müdafiə hüququmuz pozulub. Vəkil onu da əlavə edib ki, Leyla Yunusun ilkin dövrlərdə 6 vəkili olub: “Amma sonradan həmin vəkillər işdən kənarlaşdırılıb. Vəkil Cavad Cavadlının guya Leyla Yunusla hansısa əlaqəsi olması nəticəsinə gəliblər, onu şahid qismində dindirəndən sonra işdən kənarlaşdırılıb. Eyni vəziyyət digər vəkillər Xalid Bağırov və Əlayif Həsənova da şamil edilib. Hər iki vəkilin vəkillik fəaliyyətinə qanunsuz olaraq xitam verilib”.

Ramiz Məmmədov bildirib ki, Qadın Krizis Mərkəzinin rəhbəri Mətanət Əziovanı burada qəhrəman edirlər. Onun sözlərinə görə, Mətanət Əzizovanın Leyla Yunusu işfa etməsi barədə ərizəsinin də əsası yoxdur. O, Leyla Yunusun absurd ittihamlarla mühakimə edilməsini deyib.

“Leyla Yunusa bəraət istəyirəm”

Vəkil qeyd edib ki, donor təşkilatlar qrant müqavilələrinə nəzarət edirlər, həmin donor təşkilatlar da verilən pulun yiyəsidir. O, qrantların verilməsi, başqa-başqa yerlərə xərclənməsi barədə verilən ittihamların sübuta yetirilmədiyini bildirib. Vəkil 2014-cü ildə aparılan bank əməliyyatları ilə bağlı olan ittihamlaerında əsası olmadığını deyib.

Vəkil Ön Qafqazda Qadınlarının Cəmiyyətin zərərçəkmiş kimi tanınması barədə verilən ittihamın da əsası olmayıb: “Belə olan halda maddi, mənəvi, fiziki zərərçəkən tanınmalıdır. Bununla bağlı əvvəllər cəmiyyətdə olan Rəna Səfərəliyevanın ifadəsi var. Guya cəmiyyətə mənəvi ziyan dəyib. Dələduzluq cinayətlərində mənəvi ziyanla

bağlı hissə mübahisəlidir. Cəmiyyətin təsisçiləri Zərifə və Adilə məhkəmədə ifadə verdilər. Ortalıqda ümumiyyətlə mənəvi ziyanda yoxdur. Belə olan halda dələduzluq ittihamı absurdur. Qrantlar Ön Qafqazda Qadınlarının Cəmiyyətin adına verilib. Belə olan halda Rəna Səfərəliyevaya alınan qrantların adiyyatı yoxdur. Rəna Səfərəliyevanın da ifadəsindən məlum olub ki, cəmiyyətə sədr beş ildən bir seçilir. Rəna Səfərəliyeva 2005-ci ildə cəmiyyətə sədrlikdən öz ərizəsi ilə gedib. Amma 2014-cü ildə Rəna Səfərəliyeva təsisçiləri bir araya toplayaraq yenidən iclas keçirib və cəmiyyətin ləğv edilməsi ilə bağlı qərar qəbul ediblər. Cəmiyyətin ləğvedicisi kimi Ədliyyə Nazirliyindən qeydiyyatdan keçmək lazımdır. Amma buna baxmayaraq Rəna Səfərəliyeva hüquqi şəxs kimi etibarnamə verərək nümayəndəsini məhkəməyə göndərir. Bu da qanunsuzdur. Biz Rəna Səfərəliyevanı zərərçəkmiş şəxs qismində tanımır. Əgər bu işdə zərərçəkmiş olsaydı, bu da donor təşkilatlar olardı. Donor təşkilatlarda Leyla Yunusdan da, Arif Ynusdan da şikayət etməyiblər. Leyla Yunusun aldığı qrantların dövlət büdcəsinə adiyyatı olmayıb. Qeyri bir dövlət təşkilatının ayırdığı pulun hesabatını Maliyyə Nazirliyinə verilməsinə də əsas yoxdur. Buna görə də Leyla Yunusun barəsində bəraət hökmünün çıxarılmasını istəyirəm”.

“Leyla Yunusun həbs edilməsi qisas almaq kimi qiymətləndirilir”

Leyla Yunusun digər vəkili Elçin Qəmbərov bildirib ki, bu məhkəmə Amerkada, Norveçdə, Fransada qurulsaydı başa düşülən hal olardı: “Leyla Yunusun qrant alması ilə bağlı cinayət işinin Azərbaycanda açılmasını başa düşmək mümkün deyil. Kimin ziyan çəkməsi, cinayət təqibinə məruz qalması müəyyən edilməyib. Ukraynada və digər ölkələrdə narıncı inqilabların baş tutmasında QHT rəhbərlərinin mühüm rolu olub. Azərbaycan höküməti də QHT rəhbələrinə qarşı etdiyi bu cinayət təqibləri bir növ qabaqlayıcı tədbirlərdən xəbər verir. Leyla Yunus 60 yaşında xəstə qadındır. Onun barəsində həbs verilməsi qisas almaq kimi qiymətləndirlir”.

“İstintaq orqanı belə şahidlərlə iş araşdırması gülüncdür”

Elçin Qəmbərov əlavə edib ki, Leyla Yunus siyasi məhbuslarla bağlı bir çox işlər görüb. Onun sözlərinə görə, Leyla Yunus 100 minlərlə insana hüquqi yuardım göstərib, müxtəlif insanlara köməklik edib, siyasi dustaqlara, vicdan məıhbuslarının məsələsini beynəlxalq təşkilatlar qarşısında qaldırıb: “Amma Leyla Yunusun hərəkətləri ilə bağlı əks təbliğatlar aparılır. Təbliğat aparılır ki, guya o, ermənilərlə işbirliyi qurub, ona verilən cəza halaldır. Leyla Yunusa verilən ittihamlardan biri də dövlətə xəyanət cinayətdir. Həmin cinayət iş ayrılıb və ayrı icraatda aparılır. Məhkəmədə isə dələduzluq, vergidən yayınma, vəzifə səlahiyyətlərindən sui istifadə

ittihamları araşdırılır. Dövlətə xəyanət ittihamı üzrə ifadə verən şahidlərin bu məhkəməyə çağırılmasını hansı əsası olub? Həmin şahidlər burada nə gəzir? Burada Təhmasib Novruzov kimi birisinin ifadəsi alınır. O, bildirir ki, Leyla Yunusla bağlı məlumatları qəzetlərdən oxudum və onun erməni işbirliyi qurması barədə məndən fikir yarandı. Istintaq orqanı belə şahidlərlə iş araşdırması gülüncdür. Rauf Mirqədirovun keçmiş həyat yoldaşının şahid qimsində dindirilməsini qeyri ciddi qəbul edirik”.

Vəkil əlavə edib ki, Leyla Yunusun xarici təşkilatlarla uzun müddət işləyib və onların etibarını qazanib: “Hətta bəzi məsələlərdə xarici təşkilatların rəhbərləri Leyla Yunus ilə məsləhətləşiblər. Onlar Leyla Yunusa inanıblar, etibar ediblər. Bunu əksi olsaydı, həmin xarici təşkilatlar Leyla Yunusla bağlı məsələyə vaxtından əvvəl xitam verərdilər. Qərb ölkələrini nümayəndələri 1 sentlərinin də qədrini bilirlər”.

“Cinayətin obyekti yoxdur”

Elçin Qəmbərov bildirib ki, Azərbaycan məhkəməsi Leyla Yunusun barəsində bəraət hökmü çıxarmalıdır: “Onsuzda Avropa Məhkəməsi Leyla Yunusla bağlı bəraət qərarını çıxaracaq. Bunun vaxtında öz məhkəməmiz etməlidir. Belə bir qərarı Avropa Məhkəməsi çıxarsa Azərbaycan məhkəməsinə, hüquq sisteminə ləkə gətirəcək. Biz məhkəmənin ədalətli qərar çıxaracağına inanırıq”.

Arif Yunusun vəkili Əfqan Məmmədov bildirib ki, cinayət işinin təkzib olunması ilə bağlı məhkəməyə kifayət qədər sübutlar təqdim ediblər. Onun sözlərinə görə, prokurorun 9 il cəza istənməsi əsası yoxdur: “Hər bir vətəndaşın son ümid yeri məhkəmədir. Biz məhkəmənin qərarına inanırıq. Buna görə də hesab edirik ki, Arif Yunusun əməlində cinayət tərkibi yoxdur və onun barəsində olan cinayət təqibinə xitam verilməlidir. Nə istintaqda, nə də məhkəmədə Arif Yunusa verilən ittihamlarla bağlı mötəbər sübut yoxdur. Məhkəmədə dindirilən şahidlərin Arif Yunusa qarşı iddiaları və tələbləri olmadığını bildiriblər. Hətta cinayət işində zərərçəkmiş kimi tanınmış Rəna Səfərəliyevadan soruşdum ki, Arif Yunsa qarşı iddian var?, o, Arif Yunusu tanımadığını bildirdi. Belə olan halda cinayətin obyekti yoxdur. Burada kim ziyan çəkib, bu da aydın deyil”.

Əfqan Məmmədov Arif Yunusun barəsində bəraət hökmünün çıxarılmasını istəyib. Fövlət ittihamçısı Fərid Nağıyev replika hüququndan istifadə edib. Prokuror vəkillərin təqsirləndirilən şəxslərə bəraət verilməsi haqda söylədiklərinin əsassız olduğunu deyib. O, Leyla Yunusa təzyiq olması barədə deyilənlərin də həqiqətəuyğun olmadığını bildirib.

Leyla və Arif Yunusların son sözü

Daha sonra son sözlə çıxış edən Leyla Yunus vəkillərinə təşəkkür edib. O bildirib ki, siyasi məhbusları müdafiə etmək cəsarət tələb edir: “Mənim birinci vəkilim Xalid Bağırlı istintaq zamanı müdafiədən kənarlaşdırıldı, ikinci vəkilim Əlayif Həsənov mənə olan təzyiqlərlə bağlı mətbuata açıqlama verəndən sonra müdafiədən kənarlaşdırıldı. Cavad Cavadlı isə şahid qismində ifadə verdiyindən müdafiədən kənarlaşdırıldı. Fariz Namazlı gəncdir, Vəkillər Kollegiyasından kənarlaşdırılmaması üçün mən özüm ondan imtina etdim. Bu bir ildə 4 vəkil işdən kənarlaşdırılıb. Azərbaycanda bu işi aparmaq cəsarət tələb edir”.

Leyla Yunus ona qarşı irəli sürülən ittihamların saxta olduğunu deyib: “Rəhbərlik etdiyim təşkilat ayrılan qrantla minlərlə qadına kömək edib, Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı tədbirlər keçirib. Siz ancaq sözə görə qorxursunuz. Siz sözdən qorxursunuz. Buna görə də bizim barəmizdə ölüm hökmü çıxarırsınız. Bizim yaşımızın elə vaxtıdır ki, biz bunu yaşamayacağıq”.

Arif Yunus isə çıxışında Leyla Yunusla fəxr etdiyini söyləyib: “Mən fəxr edirəm ki, həyat yoldaşım Leyla Yunusdur”.

Arif Yunus son sözü deyərkən vəziyyəti qəfildən pisləşib və prosesdə qısa fasilə elan edilib və fasilə zamanı həkim Arif Yunusa tibbi yardım göstərib. Tibbi yardım göstəriləndən sonra proses Arif Yunusun son çıxışı ilə yekunlaşıb. Daha sonra hakim heyəti qərar qəbul etmək üçün müşavirə otağına yollanıb. Müşavirədən qayıdan hakimlər Leyla Yunusa 8 il 6 ay, Arif Yunusa 7 il cəza verilib.

Qeyd edək ki, dövlət ittihamçısı Fərid Nağıyev çıxış edərək, Leyla Yunusun 11 il, Arif Yunusun isə 9 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilməsini istəyib. O, həmçinin Leyla və Arif Yunusların bank hesablarına həbs qoyulmasını, dövlətə dəyən ziyanın həmin hesablardakı vəsaitlərdən ödənməsinin təmin edilməsini xahiş edib.

Mətləb Balakişiyev