Avtobus reydi sahibkarlarla Nəqliyyat Nazirliyini üz-üzə qoydu

Sahibkarlar nazirliyinin “qaydları” pozduğunu iddia edir

Nəqliyyat Nazirliyinin son günlər ictimai nəqliyyat vasitələri ilə bağlı reydlər həyata keçirməsi adıçəkilən dövlət qurumu ilə sahibkarları üz-üzə qoyub. Reydlər nəticəsində nəqliyyat vasitəsini sürücülük vəsiqəsi olmadan idarə edən xeyli sayda sürücü aşkarlanıb ki, bu da həmin sürücülərin bağlı olduğu nəqliyyat şirkətlərini ağır cərimələrlə üz-üzə qoyub. Şirkət rəhbərlərini qəzəbləndirən də əslində bu amil olub.

Nazirlik şirkətlərlə anlaşmanı pozub?

Məlum reydlər və bu fonda baş verən narazılıqla bağlı redaksiyamızı bilgiləndirən özəl mənbə, Nəqliyyat Nazirliyinin son reydinin şirkət rəhbərliyi tərəindən ciddi narazılığa səbəb olduğunu bildirib. Mənbənin sözlərinə görə, şirkət rəhbərləri Nəqliyyat Nazirliyinin bu qəfil reydini öncədən əldə edilən razılaşmaların pozulması kimi dəyərləndirməkdədir: “Şirkət rəhbərləri hesab edir ki, əslində nazirliyin bu addımı sözügedən qurum rəsmiləri ilə sahibkarlar arasında əldə edilən razılaşmanın pozulması deməkdir. Belə ki, nəqliyyat sektorunda fəaliyyət göstərən şirkətlər təsis edilərkən, habelə bu şirkətlər marşurut xətti alarkən bəzi nazirlik yetkililərinə yüksək məbləğdə qanunsuz ödənişlər edilir ki, bu ödənişlər qarşılığında həmin şirkətlər fəaliyyət müstəqilliyi və toxunulmazlıq əldə edir. Daha dəqiq desək, “tasını verdiyi” müddət ərzində nazirlik şirkətin fəaliyyətinə bu və ya digər şəkildə müdaxilə etməməyi öz üzərinə götürür. Lakin hələ də davam edən reydlərin keçirilməsi ilə bu şirkətlərin bir çoxu ciddi cərimələrə məruz qaldı ki, bu da şirkət sahibləri tərəfindən ədalətsizlik kimi dəyərləndirilməkdədir. Onlar fikrincə, nazirlik nə qanuni, nə də qeyri-qanuni razılaşmanın şərtlərinə əməl etmir, mövcud razılaşmaların şərtlərini pozmaqla iş adamlarını çətin vəziyyətə salır. Bu baxımdan Nəqliyyat Nazirliyinin ictimai nəqliyyat vasitələri ilə bağlı keçirdiyi reyd şirkət rəhbərləri tərəfindən əlavə basqı və təzyiq, habelə növbədənkənar pul yığımı kimi dəyərləndirilməkdədir”.

Nəqliyyat sektoru da siyasiləşir?

Bilgili mənbənin məlumatına görə, nəqliyyat sektorundakı şirkətlərə yönəlik basqılar bu sahədə fəaliyyət göstərən şirkətləri onları nazirliyin təzyiqindən qoruyacaq siyasi himayədar axtarmağa vadar edir: “Nazirliyin mütəmadi surətdə sahibkarlarla əldə edilən razılaşmaları pozması, onları bu və ya digər şəkildə əlavə cərimələrə məruz qoyması artıq sözügedən sektorda fəaliyyət göstərməkdə çətinlik çəkən şəxsləri himayədar axtarışına çıxmağa vadar edir. Sahibkarlar haqlı olaraq belə düşünür ki, mövcud şəraitdə güclü siyasi himayədara malik olmadan fəaliyyət göstərmək, bu fəaliyyətdən lazımi gəlir əldə etmək mümkün deyil. Məhz bu səbəbdən də bəzi nəqliyyat şirkətləri öz haqlarını siyasi himayədarlarının gücü və nüfuzu hesabına qorumağa çalışır. Sahibkarların fikrincə, başqa cür iqtisadi həyatın bütün sahələri kimi, nəqliyyat sektorunda da fəaliyyət göstərmək mümkün deyil”.

Prezident Administrasiyası perestejli himayədarlar “ixrac edir”

Mənbənin bildirdiyinə görə, nəqliyyat sektorunda fəaliyyət göstərən şirkətlərə basqı artdıqca, sahibkarlar arasında siyasi himayədar axtarışı da bir o qədər güclənməkdədir. Sahibkarlar arasında güc orqanlarında yüksək vəzifələrdə təmsil olunan şəxsləri özlərinə qeyri-rəsmi şəkildə ortaq edən xeyli sayda iş adamı olsa da, şirkət rəhbərləri daha çox Prezident Administrasiyasında himayədar tapmağa maraq göstərir. Buna səbəb Prezident Administrasiyasının daha perestejli hesab edilməsi və təzyiqlərə qarşı daha effektiv qalxan rolu oynaması ilə bağlıdır. Bu səbəbdən də Prezident Administrasiyasında himayədar axtarışına çıxan sahibkarların sayı günü-gündən artmaqdadır. Sahibkarların şəriklik təklifi Administrasiya yetkililəri tərəfindən də məmnuniyyətlə qarşılanmaqdadır. Burada söhbət heç bir zəhmət və vəsait sərf etmədən böyük miqdarda pullara şəriklikdən gedir ki, bu məsələdə Administrasiya yetkilisinin üzərinə düşən yeganə iş öz nüfuzundan və siyasi hakimiyyətindən istifadə edərək həmin şirkəti kənar basqılardan qorumaqdır”.

Əli Əsədov siyasi himayədar rolunda

Bilgili mənbənin sözlərinə görə, hazırda Administrasiya rəhbərliyi sırasında sahibkarlarla əməkdaşlığa daha çox maraq göstərən şəxs Əli Əsədov hesab edilir: “Bu gün sahibkarlarla iş birliyinə maraq göstərən şəxslər arasında Prezident Administrasiyasının yetkilisi, Prezidentin iqtisadi məsələlər üzrə köməkçisi Ə.Əsədovun adı daha çox hallanır. İddialara görə, Ə.Əsədov tutduğu vəzifədən istifadə edərək nəqliyyat sektorunda fəaliyyət göstərən bəzi şirkətlərin himayəsini həyata keçirməkdədir. Ə.Əsədovun sahibkarlar arasında yüksək nüfuza sahib olmasını şərtləndirən amillərdən biri də Administrasiya yetkilisinin onunla əməkdaşlıq edən şirkətləri basqı və təzyiqlərdən uğurla qorumasıdır. Belə ki, son olaylar fonunda bəzi marşurutların ləğv edilməsi, bir çox şirkətlərin əlindən onlara verilən xətlərin alınmasına baxmayaraq, Ə.Əsədova yaxınlığı ilə seçilən şirkətlər bu təzyiq kampaniyasında nəinki heç nə itirmədi, əksinə bir sıra yeni xətlərə sahibləndi. Bu isə adıçəkilən dövlət məmurunun nüfuzunun sahibkarlar arasında daha da artmasına səbəb oldu”.

İlqar Rəsulov