Ekpsretdən maraqlı açıqlamalar

ABŞ səfiri Riçard Morninqstar son müsahibəsində Azərbaycanın daxili və xarici siyasətini tənqid edən açıqlamalar verdi. Bu fikirlər ölkə ictimaiyyəti tərəfindən etirazla qarşılandı və bir çox şəxslər səfirin ölkədən qovulmasını təklif etdi.
Morninqstarın məlum müsahibəsindən sonra gündəmə bir neçə sual gəldi:
- Səfirlərin fəaliyyət istiqamətləri necə tənzimlənir?
- Hansı hallarda səfirin geri çağırılması mümkündür?
Politoloq Qabil Hüseynli jurnalistlərə açıqlamasında səfirlərin fəaliyyət çərçivəsini şərh edib: “1964-cü ildə qəbul edilən Vyana Konvensiyasında uyğun olaraq səfirlərin səlahiyyətləri və vəzifələri öz əksini tapır. Səfirlər yalnız öz ölkəsini təmsil edə bilərlər. Öz ölkəsinin maraqlarına xdmət edən məlumatları toplamalı və iki ölkə arasında lazımi münasibətlərin qorunmasına xidmət edən hərəkətlər etməlidir. Səfir öz ölkəsindən göndərilən məlumatlar əsasında fəaliyyət göstərməlidir”.
Politoloq konvensiyaya istinad edərək bildirib ki, səfirlər ölkənin daxili və xarici siyasətinə qarışa bilməz: “Konvensiyada qəti surətdə qeyd olunur ki, səfirlər fəaliyyətdə olduğu ölkənin daxili və xarici siyasətinə qarışa bilməzlər. Morninqstar nəinki daxili və xarici siyasətə qarışıb, hətta tənqidi surətdə ölkənin bu siyasi xətlərini dəyərləndirib. C.Morninqstarın hərəkətləri Vyana Konvensiyasının şərtlərinə uyğun gəlmir”.
Qabil Hüseynli qeyd edib ki, Morninqstarın son hərəkətlərinə görə onun geri çağırılması məsələsini qaldırmaq hüquqi baxımdan realdır: “Azərbaycan hökuməti onun geriyə çağırılması haqda məsələ qaldıra bilər. Çünki səfirlərin göndərilməsi prosedurası belədir ki, təyin edilməzdən öncə, təmsil olunduqları ölkədən müsbət xarakterli məlumatlar göndərilir. Əgər qəbul edən ölkə bu şəxsin fəaliyyətinin ümumi işə xələl verəcəyi qənaətinə gələrsə, səfirin təyinatına razılıq vermir. Yəni hətta təyin olmadan öncə də qəbul edilən ölkənin etiraz etmək hüququ var. Morninqstarın son müsahibəsi və digər hərəkətlərini nəzərə alıb, ABŞ qarşısında məsələ qaldıra bilər ki, səfirin fəaliyyəti iki ölkə arasında münasibətlərə ziyan verir. Yenə də Vyana Konvensiyasına uyğun olaraq ABŞ Morninqstarı geri çağırmaya borcludur”.
Politoloq məsələnin siyasi yönünü şərh edərək bildirib ki, hazırkı məqamda səfirin geri çağırılması haqda məsələ qaldırmağa ehtiyac yoxdur: “Çünki onsuz da onun fəaliyyət müddətinin başa çatması 2 aydan bir az artıq vaxt qalıb. Geri çağırılması məsələsi qaldırılsa, prosedur olaraq yazışmalara da bu qədər vaxt sərf edilə bilər. Səfirin fəaliyyətinin başa çatması ərəfəsində geri çağırtdırılması Azərbaycan-ABŞ münasibətlərinin pozulmasına gətirib çıxara bilər. Biz Morninqstarın fəaliyyətinin bitməsini gözləməliyik”.
ELDAR