Ermənistanda bu ilin apreldə qəbul edilən konstitusiya dəyişikliklərinə əsasən, 2018-ci ilin aprelindən ölkə parlamentli üsul-idarəyə keçid edəcək. Həmin vaxtdan etibarən indiki prezidentin səlahiyyətlərinin mühüm bir hissəsi baş nazirə keçəcək, Ermənistanda aparıcı söz sahibi parlament və onun təyin edəcəyi baş nazir olacaq.

İddialara görə, hakimiyyətdən getmək niyyətində olmayan və həmin vaxt ikinci müddətə səlahiyyət müddəti də başa çatacaq prezident Serj Sərkisyan o üzdən özünü məhz baş nazirliyə hazırlayır. Bu da o deməkdir ki, Sərkisyan əslində indiki baş nazir, Rusiyaya daha yaxın şəxs hesab edilən Karen Karapetyanın 1 nömrəli rəqibidir.

Doğrudur, nə Karapetyan, nə də Sərkisyan bu mövzuda konkret heç nə bildirməyiblər. Ola bilsin, o səbəbə ki, hələ vaxta var. Lakin əksər siyasi təhlilçilər iki rəqib arasında gizli-açıq sərt rəqabətin artıq başlandığı və güclənməkdə olduğu qənaətindədir.

*****

Təbii ki, bu mübarizədə həlledici sözü nə Karapetyan deyəcək, nə də Sərkisyan. Yekun qərar həmişəki kimi, Moskvanın olacaq. Bəs, Moskvanın rəyi daha çox kimin tərəfində ola bilər – nəzərə alsaq ki, Serj Sərksiyan da Kremlə bağlı kifayət qədər sədaqətli birisi hesab olunur?

Maraqlıdır ki, ötən həftə Rusiyanın “Qazprom” şirkətinin rəhbəri Aleksey Miller İrəvanda olub və yerli təhlilçilər bu səfəri qəfil və olduqca diqqətçəkici adlandırıblar. Rəsmi məlumata görə, Milleri baş nazir Karapetyan qəbul edib və əsas müzakirə mövzusu energetika olub. Lakin ehtimallara görə, Millerin öz köhnə dostu Karapetyanla görüşü qarşıdakı baş nazir qovğasında siyasi anlam da kəsb edə bilərdi.

Hərgah, “Exo” radiosunun və “Azadlıq” radiosunun siyasi icmalçısı Vadim Dubnova görə, çətin ki, Miller Ermənistana məhz daxili siyasi mübarizədə Karen Karapetyana dəstək vermək üçün gəlsin – hərçənd, onun sözlərinə görə, Karapetyanın Serj Sərkisyanla konfliktdə olduğu kifayət qədər aydındır. Musavat.com-un məlumatına görə, 1 in.am erməni portalına müsahibəsində rusiyalı ekspert bu konfliktin həmişə aktual olduğunu söyləyib.

“Bu – şəxsi konfliktdən çox, sistemli bir konfliktdir. Çünki hər iki xadim müxtəlif “siyasi janrları” təmsil edir. Əgər Karen Karapetyanı “yeni erməni burjuaziyası”nın nümayəndəsi adlandırmaq olarsa, Serj Sərkisyan “inkişafın oliqarxik mərhələsi”nə aiddir. Özü də “yeni erməni burjuaziyası” “oliqarxik burjuaziya”nın törəməsədir və oliqarxiyadan çox da aralanmayıb. Lakin hər iki təbəqənin maraqları yetərincə fərqlənir. Odur ki, belə bir konflikt var və o, şübhəsiz ki, siyasidir, nədən ki, 2018-ci ilin keçidinə bir ildən də az qalır və seçim eləmək lazımdır”, - deyə ekspert qeyd edib.

Rusiyalı analitik hesab edir ki, Karapetyanın çoxlu həssas tərəfləri var ki, Serj Sərkisyan onlardan yararlanmaya bilməz: “Ancaq mən elə də yaxşı başa düşmürəm ki, Karapetyan Sərkisyanla mübarizədə ləng toplanan hansısa siyasi işlərdən, kadr yığımından savayı nəyi dövriyyəyə buraxa bilər. Rusiyadakı erməni oliqarxları Ermənistanda hakimiyyət uğrunda bu rəqabətdə hansı rolu oynaya bilər? Rusiyada yaşayan erməni oliqarxları manevr üçün böyük imkanlara malik deyillər. Bir yandan, Karapetyan bütün kriteriyalar üzrə “mənəvi baxımdan” onlara daha yaxındır, amma başqa yandan da, həmin oliqarxlar Ermənistanın siyasi hakimiyyəti ilə yaxşı münasibətlərdə olmalıdırlar – hansı hakimiyyətin başında ki, Serj Sərkisyan durmaqda davam edir. Nə Ruben Vardanyan, nə də Samvel Karapetyan açıq şəkildə Serj Sərkisyana qarşı çıxmayacaqlar. Əlbəttə ki, onlar indiki baş nazirə gizli dəstək verəcəklər. Amma çətin ki, bu, həlledici anda Karapetyana kömək olsun”.

Bəs, Sərkisyanın prezidentlik səlahiyyətlərinin başa çatacağı və ölkənin parlamentli idarəçiliyə keçəcəyi 2018-ci ildə hadisələrin inkişafı necə gözlənilir?

Bu məqamı şərh edən Vadim Dubnov deyir ki, Serj Sərkiyanın, Karen Karapetyanın, yoxsa üçüncü bir şəxsin – məsələn, müdafiə naziri Vigen Sərkisyanın baş nazir olacağı haqda hələ ki yalnız ehtimalla danışmaq olar. “Mən düşünmürəm ki, biz 2018-ci ildə Serj Sərkisyanla tamamilə vidalaşacağıq. Ancaq o, hansı şəkildə hakimiyyətdə qalacaq, söyləmək çətindir. Fikrimcə, hansısa kompromis hər halda tapılacaq”, – deyə ekspert sonda əlavə edib.

*****

Azərbaycan üçünsə Ermənistanda baş nazirlik seçiminin kimin xeyrinə olacağının əslində elə böyük önəmi yoxdur. Ən azı o baxımdan ki, bizim belə bir atalar məsəlimiz də var: “İlanın ağına da lənət, qarasına da”. Amma hər halda Karapetyandan fərqli olaraq “müharibə partiyası”nı təmsil edən və Qarabağa dair hər hansı güzəşti rədd edən, bunu siyasi intihara bərabər sayan, nəhayət, əli dirsəyədək günahsız azərbaycanlıların və öz xalqının qanına batmış (2008, 1 mart İrəvan qətliamı) Xocalı canisi Serj Sərkisyandansa, Karapetyanın baş nazirliyi Azərbaycan üçün daha məqbul görünür. Yəni “iki pisdən ən yaxşısı” məsələsi.

Hərçənd təkrar edirik, onların hər ikisi Moskvaya sadiq adamlardır. Qarabağ məsələsində həlledici söz sahibliyi isə nə Sərkisyana məxsusdur, nə də Karapetyana və ya hər hansı başqa üçüncü –yana. Azərbaycan üçün əsas gözlənti də məhz Kremlin Ermənistanda baş nazirliklə bağlı kimə “dobro” verməsidir. Əgər bu dəfə də stavka Sərkisyana ediləcəksə, deməli, Rusiya Dağlıq Qarabağ məsələsində ciddi dönüş olmasında maraqlı deyil və o, işğal rejiminin bitməsini arzulamır. /musavat.com/